×

مردم شناسی تصویری اربعین حسینی در جهان شیعه


تعداد بازدید : 2184     تاریخ درج : 1390/08/08

66

مراسم سوگواری اربعین حسینی، قرن هاست که به طور عمده، در کشورها و مناطق شیعه نشین در اشکال گوناگون فرهنگی برگزار می شود.

شیعیان به سبب مصایب وارده بر امام حسین (ع) و یاران ایشان و نیز اینکه چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع) از روزهای زیارتی مخصوص آن امام است، به زیارت ایشان می پردازند و بایدهای اعتقادی خود را به انجام می رسانند. درون مایه این مراسم، برگزاری آداب سوگواری بر امام حسین (ع)، خانواده و یاران ایشان، یادآوری مصایب وارده بر ایشان و اطرافیانشان و گرامیداشت یاد و مقام آنان است. این مراسم با توجه به فرهنگ های محلی، صورت ها و اشکال مختلفی می پذیرد.

مناسک روز اربعین در کشور عراق، بیش از هر نقطة دیگری با شدت و جدیت برگزار می شود. حضور شیعیان کشورهای دیگر در این مراسم و سنت پیاده روی به سوی شهر کربلا و زیارت مراقد شهداء (ع) مهم ترین ابعاد مناسک سوگواری روز اربعین در این کشور است. روز اربعین در ایران، به عنوان بزرگترین کشور شیعه نشین جهان، تعطیل رسمی است. در این روز در اقصی نقاط ایران، مراسم سوگواری امام حسین (ع) با تنوع و همراه با به کارگیری ایده های فرهنگی بسیار گوناگون برگزار می شود. این مراسم در بسیاری از نقاط دیگر جهان نیز برگزار شده که شبه قاره هند نمونة خوبی از این نقاط است. شیعیان شبه قارة هند (هندوستان، پاکستان و بنگلادش) بسیار پرشور در این مراسم شرکت می کنند. روز اربعین بار دیگر امام باره ها، عاشورخانه ها و امام بارگاه ها مملو از جمعیت می شوند؛ این روز را در پاکستان «چهلم» می نامند. با افزایش روند مهاجرت شیعیان به کشورهای صنعتی جهان و به وجود آمدن جماعت (community)های شیعی در اقصی نقاط عالم، مراسم سوگواری اربعین در این کشورها نیز برگزار می شود.

با وجود اینکه مراسم سوگواری اربعین در کشور ما صورت های فرهنگی بسیار متنوع، غنی و قابل تعمقی دارد، اما این مراسم در ایران و بیش از آن در دیگر مناطق شیعه نشین برای ما کمتر شناخته شده است. به این علت در اینجا شماری از تصاویر مناسک سوگواری در اربعین حسینی، همراه با ذکر برخی ابعاد فرهنگی آن - که به طور عمده شامل مناسک سوگواری اربعین حسینی در خارج از ایران است ـ را به خوانندگان محترم تقدیم می کنم. این تصاویر به نحوی انتخاب شد ه اند که بتوانند تصویری عمومی از برگزاری این مراسم ارائه کنند. در این تصاویر، اشکال و صورت های مختلفی از مناسک سوگواری در این روز نشان داده شده است.

اربعین حسینی در عراق

عزاداران خود را از اقصی نقاط عراق به کربلا می رسانند. آنها با پای پیاده، گاه سینه خیز و گاه با حرکت بر روی زانوی خود، به شهر کربلا می ایند. تصویر حاضر نمونه ای از حرکت مردمی شیعیان عراق برای حضور در شهر کربلا در اربعین حسینی است.

در عراق، زنان مشارکت فعالی در مراسم اربعین حسینی دارند، حضور بازماندگان بنی هاشم در این مراسم چشمگیرتر است. این عکس، تصویری از زنان سیده است که به سوی کربلا در حرکت هستند.

تصویر سوم: اربعین حسینی در عراق

عزاداران عراقی به کربلا می رسند. در روز اربعین، مناسک عزاداری چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) به اوج خود می رسد. در اربعین حسینی سال گذشته که این تصویر گوشه ای از آن را به تصویر کشیده است، 9 میلیون نفر شرکت کردند.

حضور در حرم امام حسین (ع) و قرائت زیارت نامه وارده برای روز اربعین جزو اصلی مناسک این روز است.

در این تصویر، سوگوارانی نمایش داده شده اند که گاه از چند صد کیلومتر دورتر خود را برای حضور در این مراسم به کربلا رسانده اند.

این عکس عزاداران را در عراق نشان می دهد که برای حضور در مراسم اربعین حسینی به هر وسیله که ممکن بوده، خود را از بغداد به کربلا رسانده و سپس به بغداد باز می گردند. در عراق حضور در کربلا در روز اربعین حسینی از اهمیت خاصی برخوردار است. عکس حاضر در تاریخ 28 فوریه سال 2008م (سال گذشته) برداشته شده است.

اربعین حسینی در ایران

در اصفهان روز اربعین، کاروان نمادینِ اسرای کربلا به حرکت درآمده است ... .

تصویر هفتم: اربعین حسینی در ایران

در ایران نه تنها در شهرهای بزرگ، بلکه حتی در روستاهای کوچک و دورافتاده نیز مراسم سوگواری اربعین حسینی برگزار می شود.

این عکس گوشه ای از مراسم سوگواری حسینی را در روستای فروی، از توابع شهرستان نائین، در استان اصفهان نشان می دهد.

اربعین حسینی در پاکستان

نمادهای عزاداری در میان سوگواران اربعین حسینی در پاکستان بسیار است. در این تصویر برخی از این اشیای نمادین مشخص شده اند که هر یک به نحوی مشارکت کنندگان را با چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) مرتبط می کنند. «تعزیه» که در میان شیعیان شبه قاره هند همان ماکت حرم امام حسین (ع) است، در مرکز این عکس قابل مشاهده است.

مراسم اربعین حسینی در پاکستان با جدیت بسیار برگزار می شود. این مراسم شامل مناسک نمادین بسیاری است. در تصویر حاضر، اسبی که نماد «ذوالجناح» است، همراه با عزاداران حرکت داده می شود. تصویر حاضر عزاداران حسینی را در شهر راولپندی پاکستان نشان می دهد.

اربعین حسینی در سوئد

مشارکت جمعی در آیین های عبادی روز اربعین، جزو مهمی از واقعیت های فرهنگی شیعیان است.

حضور در مجامع عمومی و حمل پرچم هایی که هر یک معنایی نمادین دارند، در این

مراسم چشمگیر است. تصویر حاضر شیعیان سوگوار را در شهر مالمو سوئد نشان می دهد.

زنان و کودکان همواره مشارکت مهمی در مناسک سوگواری حسینی داشته اند. در این تصویر، عناصر مهمی از این مناسک از جمله حضور زنان، کودکان و سالمندان به همراه خانواده شان قابل مشاهده است.

این عکس گوشه ای از مراسم سوگواری اربعین حسینی در شهر مالمو سوئد را به نمایش می گذارد.

کلمات کلیدی
سوگواری  |  تصویر  |  اربعین حسینی  |  مراسم سوگواری اربعین حسینی  |  تصویر اربعین حسینی در جهان  |  مراسم سوگواری اربعین حسینی برگزار  |  اربعین حسینی در جهان شیعه  | 
لینک کوتاه :