شخص ممیز

به چه کسی ممیز می گویند؟ آیا این امر در مسائل مختلف، نسبی است؟

ممیز فرد نابالغی است که قدرت تشخیص داشته باشد. معیار ممیز بودن در هر موردی تشخیص وی نسبت به همان مورد است.

مثلاً در مسأله‌ حجاب، ملاک ممیز از نظر مراجع به این شرح است.

حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
سن تمییز به تبع اختلاف اشخاص در استعداد و درک و هوش مختلف است و زن باید بدن و موى خود را از مرد نامحرم بپوشاند بلکه احتیاط واجب آن است که بدن و موى خود را از پسرى هم که بالغ نشده ولى خوب و بد را مى‏فهمد و به حدى رسیده که مورد نظر شهوانى است بپوشاند.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
چنانچه پسر ممیز باشد و احتمال می‌رود که بر اثر نگاه کردن به زن شهوتش بر انگیخته شود به احتیاط واجب باید در برابر او حجاب را رعایت کند.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اینکه بچه خوبی و زشتی یک کار و یا یک منظره را تشخیص دهد و یا کار یا حرف و صحنه‌ای موجب تحریک او باشد.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
مراد فهمیدن حسن و قبح نفس عمل است مثلاً بداند دروغ گفتن بد است و به حسب بچه‌ها تفاوت می‌کند یعنی ممکن است بچه‌ای در پنج سالگی به تمیز برسد بچه‌ای در هفت سالگی هم ممیز نباشد و درباره حجاب از نامحرم احتیاط واجب آن است که از پسری هم که بالغ نشده ولی خوب و بد را می‌فهمد و از نگاه کردن تحریک و تهییج شهوت او عادتاً ممکن باشد بدن و موی خود را بپوشاند.