دعا یعنی درخواست از خدای متعال برای برآورده ساختن حاجتی میباشد و طبیعی است که این ارتباط در صورتی مؤثر است که فقط ظاهر دعا مورد توجه نباشد، بلکه در باطن انسان توجه به خدا و تضرع به پیشگاه او شکل بگیرد و انسان فقط خدا را مؤثر در امور بداند. رسول اکرم صلی الله علیه وآله میفرماید: «اعلموا ان الله لا یقبل دعاءً عن قلب غافل»؛ «بدانید که خداوند دعائی که از قلب غافل برخاسته باشد قبول نمیکند».[1] اما در مورد اینکه جهت آشتی بین دو نفر و برگشتن خواستگار درخواست دعای خاصی کرده اید باید بگوییم آنچه مهم است اصل دعا است یعنی در چنین مواقعی فقط باید دعا کرد اما چه دعائی مهم نیست، مهم دعا کردن است وهر دعائی که باشد و با هر زبانی باشد صحیح است و مطمئنا خداوند می پذیرد.
قرآن، نماز و دعا هر سه از مصادیق ذکر خدا است. بنابراین هر کدام که بیشتر حالت توجه به انسان بدهد و از روی تفکر و تدبر باشد افضل است. البته نماز در بین تمام فرایض جایگاه والایی دارد و از آن جایی که از واجبات مهم است، فضیلت آن نیز از همه ذکرها بیشتر است.[2] علامه طباطباییرحمه الله با استفاده از دو آیه شریفه «وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ»؛[3] و آیه «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ»؛[4] استفاده میفرمایند که در استجابت دعا دو چیز معتبر است: 1 - دعوت، خواستن و طلب باشد، آن هم به راستی و صداقت؛ نه که این لقلقه زبان باشد که لفظ «ادعو» آن را میرساند.
2 - فقط از خداوند بخواهد که لفظ «عنّی» همین را میفهماند. بنابراین اگر به یک سبب از هزاران اسباب خارجی اعتماد کند، از خدا نخواسته و در این جا «عنّی» محقق نشده است»[5] و خداوند قول نداده که اگر از دیگران چیزی خواستید، آن را مستجاب کند. حال در هر دعایی این دو شرط مهم تحقق داشته باشد، اجابت حتمی است و اگر هر یک از این دو شرط نباشند در حقیقت دعایی نیست لاجرم خداوند استجابت آن را تضمین نفرموده است؛ بلکه اگر کسی از غیر خدا چیزی بخواهد، خداوند او را به غیر خود واگذار میفرماید.
دیگر آنچه در دعا کردن اهمیت دارد و باید به آن توجه نمود، زمان و مکان دعا و مهم تر از آن حالات انسان است که در هنگام دعا کردن دل شکسته شود و حتی الامکان اشک از چشمان سرازیر شود و همانطور که قبلا ذکر شد باید آن حالات خاص را در هنگام دعا رعایت نمود. نکته آخر اینکه برای آشتی بین دو نفر و برگشتن خواستگار، لازمه اش داشتن هنر عملی است یعنی انسان باید در چنین مواقعی از یک مشاور در سطح عالی و از اهل فن استفاده کند دیگر اینکه لازم است دوستان و آشنایان و بزرگان قبیله و فامیل دور هم جمع شده و با پادرمیانی مشکل را حل کنند.
[1] . میزان الحکمه،ج 2، ص 875.
[2] . درباره نماز و برکات آن ر.ک: خطبه 199 نهجالبلاغه.
[3] . بقره (2)، آیه 186؛ «هرگاه بندگانم از من سؤال کردند، به درستی که من نزدیک هستم دعای دعا کننده را هرگاه مرا بخواند اجابت میکنم».
[4] . غافر (40)، آیه 60؛ «بخوانید مرا استجابت میکنم شما را».
[5] . المیزان، 2، صص 30 - 33.