تغییر مرجع تقلید فقط در صورتی جایز است که مجتهد دوم عالم تر از مجتهد اول “که فعلاً مرجع تقلید است” باشد و در غیر اینصورت انسان نمی تواند مرجع خود را تغییر دهد[1]
شناختن مجتهد اعلم (اعلم کسی است که در فهمیدن حکم خداوند متعال از همه مجتهدین عصر خود عالمتر و استادتر باشد) سه راه دارد:
الف: خود انسان اهل علم باشد یعنی در علوم حوزوی تحصیل کرده باشد و بتواند اعلم را تشخیص دهد.
ب: دو نفر عادل عالم مجتهدی را بعنوان اعلم معرفی کنند در صورتی که دو نفر عالم عادل دیگر آن مجتهد را غیر اعلم ندانند.
ج: اعلمیت مجتهدی شیوع پیدا کند یعنی در بین اهل علم شایع شود که فلان مجتهد اعلم است.[2]
با توجه به مواردی که گذشت اگر اعلمیت مجتهدی غیر از مرجع تقلید کنونی شما برایتان بوسیله یکی از راههای ذکر شده در بالا ثابت شود تغییر مرجع تقلید شما از مجتهد اول به مجتهد دوم مانعی ندارد بلکه واجب است اما اگر اعلمیت مجتهد دوم بوسیله یکی از راههای ذکر شده در بالا ثابت نشود نمی توان مرجع تقلید را تغییر داد.
بله اگر شخصی به این اعتقاد رسیده باشد که مراجع مساوی یا به منزله مساوی هستند یعنی اعلمی در کار نیست، در این باره آیت الله مکارم شیرازی فرمودند: در خصوص مسائلی که تقلید کرده رجوع به مساوی جایز نیست،[3] بنابراین در غیر مسائلی که قبلا به آن عمل کرده می تواند از مرجع دیگری تقلید کند.
آیت الله خامنه ای نیز می فرماید: احتیاط واجب، عدم عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر است، مخصوصاً در صورتی که مرجع تقلید اول اعلم باشد[4].
جستجو در قاموس نور