دلایل تاخیر قیام امام حسین (ع) تا بعد از مرگ معاویه

امام حسین (ع) به قرارداد صلح بین امام حسن (ع) و معاویه پای­بند بود، اگر چه معاویه عملاً آن قرارداد را زیر پا گذاشته بود، ولی با خلافت یزید آخرین بندها ی آن قرار داد زیر پاگذاشته شد و دیگر تعهدی از این جهت برای امام حسین (ع) باقی نمانده بود.

معاویه علیرغم خبث باطن و عدم اعتقاد واقعی به دین مبین اسلام ظواهر را رعایت می کرد، یعنی چنین وانمود میکرد که او ظواهر را رعایت می کند و این باعث می شد مردم در شناخت ماهیت او به اشتباه بیفتند، ولی یزید آخرین تیر ترکش بنی امیه بود که بسوی حقیقت اسلام نشانه رفته بود و با روی کار آمدن او و سکوت امام حسین (ع) چیزی از اسلام باقی نمی ماند، او علناً فسق و فجور را انجام داده و کلمات کفرآمیز به زبان می راند و امام حسین (ع) فرمود: « ..إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ وَ عَلَی الْإِسْلَامِ السَّلَامُ إِذْ قَدْ بُلِیَتِ الْأُمَّةُ بِرَاعٍ مِثْلِ یَزِید [1] » وقتی امت اسلام به رهبری مثل یزید گرفتار شود باید فاتحة اسلام را خواند.

دعوت توده های مردم کوفه از امام (ع)، خود زمینه ای دیگر اگر چه دست دوم برای قیام امام بود و با آمادگی آنان برای همکاری، وظیفة امام سنگین تر می شد و این دعوت در عصر معاویه رخ نداد، بلکه در زمان یزید صورت گرفت.