سایت ویکی فقه یا «دانشنامه فقه و اصول و علوم حوزوی» ابزاری است برای تولید دانشنامه توسط طلاب قم، نجف، مشهد و شهرستان‌ها و سایر کشورها که تلاش دارد با کمک طلاب علوم دینی، دانشنامه‌ای در حوزه فقه و اصول تدوین کرده و بر روی اینترنت منعکس کند. تلاش ویکی‌فقه بر مقابله آراء فقهی و اصولی فقهای بزرگوار استوار است. یکی از سیاست‌های اصلی آن رعایت احترام به صاحبان نظریه است. اتقان و مستند بودن مطالب یکی دیگر از سیاست‌هاست که در نگارش مطالب باید رعایت شود. تدوین مطالب توسط طلاب قم، مشهد، نجف و سایر حوزه‌های علمیه با رعایت اتقان و استناد، انجام می‌شود.
تولید محتوا بر عهده طلاب است و تلفیق ویکی‌فقه، مدرسه فقاهت و کتابخانه اینترنتی، ابزارهای لازم برای بیان دیدگاه‌های فقهی را فراهم می‌آورد تا زمینه استنتاج قوی‌تر را به وجود آورد. ویکی فقه به دنبال ارتباط بین سه بخش تدریس استاد، تحقیق طلبه و مطالب کتاب ها است، به گونه‌ای که شاگرد در مورد درس استاد خود تحقیق کند و تحقیق خود را دیجیتال نماید، و آن را بر روی سایت قرار دهد و طلاب سایر حوزه‌ها آن را ببینند، اشکال‌ها را بیان کرده و آن را کامل‌تر نمایند.با این روش پیوند علمی بین سه حوزه علمیه قم، مشهد و نجف پیش می‌آید و طلاب شهرستان‌ها و سایر کشورها نیز می‌توانند به زبان فارسی یا عربی در این هم‌افزایی علمی کمک کنند.
* ویکی فقه؛ بیان مفاهیم دینی، فقهی، عقیدتی و تاریخی برای عموم
مخاطبان ویکی‌فقه دو گروه هستند: یکی طلاب و دیگری عموم مردم. ویکی‌فقه در مرحله اول به دنبال تسهیل در فهم مطالب، تبیین استدلال‌ها، تلخیص درس‌ها و بیان شقوقی است که در درس خارج اصول، بیان نمی‌شود. ازطرف دیگر ویکی فقه به دنبال دیجیتال نمودن نظریه‌های مرتبط با درس اساتید است. بسیاری از طلبه‌های درس خارج، مقاله‌هایی را در مورد درس اساتید می‌نویسند که هرگز منتشر نمی‌شود و گاهی نظریه‌های جدیدی مطرح می‌کنند که نهایتا در درس خارجی که شاید خودشان ارائه دهند، بیان می‌شود. اگر این نظریه‌ها در ویکی‌فقه نوشته شود هم مقاله در اختیار سایر طلبه‌ها قرار می‌گیرد و هم نظریه‌ها دیجیتال و ماندگار می‌شود. و چون در کمترین زمان ممکن در اختیار سایر کاربران قرار می گیرد، اشکال‌های نظریه بیان و برطرف می‌شود و از نظر علمی متقن می‌گردد.
دست اندرکاران سایت ویکی فقه برای تشویق طلاب به بیان نظریه‌های فقهی و اصولی، در انتهای هر ماه به مقاله‌های برتر که در زمینه فقه یا اصول نوشته شود و با متن درس‌های اساتید مرتبط باشد و برای اتقان استدلال‌ها، به کتابخانه مجازی مدرسه فقاهت لینک داشته باشد، جوائز نقدی اهداء می کند. همچنین ویکی‌فقه به دنبال بیان مفاهیم دینی، فقهی، عقیدتی و تاریخی است تا عموم مردم بتوانند از منبع منسجمی که کلمه‌های کلیدی را به هم پیوند داده، بهره‌مند شوند.
* با ویکی فقه، آنلاین در دروس خارج اساتید شرکت کنید
حجت الاسلام محمدرضا بهروز مدیرمحتوایی سایت ویکی فقه در این باره گفت: در ابتدا سایت «مدرسه فقاهت» راه اندازی شد که در آن دروس خارج تمام حوزه های علمیه معتبر داخلی و خارجی را پوشش می دهد که شامل حوزه علمیه نجف، لبنان، ترکیه، افغانستان و... همچنین حوزه های علمیه مهم داخل کشور مثل قم، مشهد، اصفهان، اهواز، ... است و بنا داریم دیگر حوزه ها را نیز تحت پوشش این سایت قرار دهیم.
وی افزود: در سایت مدرسه فقاهت، به صورت آنلاین دروس اساتید پخش می شود و طلاب و علاقمندان می توانند در هرجایی که هستند این دروس را گوش کنند. همچنین این امکان وجود دارد که پس از ارائه دروس توسط اساتید، مُقررانی که از سوی خود اساتید تعیین شده اند، این دروس را تقریر کرده و به صورت منظم در سایت قرار می دهند. یعنی هم صدا و هم متن در سایت قرار می گیرد. گروه دیگر مستندنویس هستند یعنی دروس اساتید را مستند می کنند و پاورقی ها را به کتابخانه دیجیتال لینک می دهند.
این پژوهشگر اعلام کرد: ابتدا سایت مدرسه فقاهت به عنوان پشتیبان درس خارج حوزه علمیه قم راه اندازی شد و بعد از مدتی دیدیم که ممکن است برخی به این سایت مراجعه کرده و بعضی از مطالب برایشان نامفهوم باشد، لذا ما این اطلاعات ناآشنا را با لینک دادن روشن کردیم و برای این کار فضای ویکی را ایجاد کردیم و چون این فضا در مقابل سایتهای بیگانه مثل ویکی پدیا، مورد استقبال قرار گرفت، به سمت راه اندازی سایت «ویکی فقه» حرکت کردیم و اصطلاحات فقهی و مقالاتی که درباره فقه نوشته شده را در اختیار دانشجویان و طلاب و علاقمندان قرار دادیم و در ادامه به ارائه مطالبی در دیگر موضوعات علوم اسلامی پرداختیم که خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفت.
* در ویکی پدیا، اطلاعات دینی مغرضانه ارائه می شود
حجت الاسلام بهروز تصریح کرد: فلسفه وجودی سایت ویکی فقه بیشتر دانشنامه‌ای است و از آنجا که در برخی سایتهای دانشنامه‌ای مثل ویکی پدیا، اطلاعات دینی مغرضانه ارائه می شود، ما بر آن شدیم که بر اساس منابع اصلی و با کمک طلاب و فضلایی که دروس حوزوی را خوانده اند، مقالاتی را در زمینه مباحث اسلام ارائه دهیم. ویکی فقه هم کار فرهنگنامه ای انجام می دهد و هم مقالات را از طریق کلیدواژه ها به هم پیوند می دهد و با باز کردن سایت کتابخانه دیجیتال محل شاهد برای مقالات ارائه می شود.
وی با اشاره به امتیازات کتابخانه دیجیتال مدرسه فقاهت اعلام کرد: همه کتابهایی که در رده های فقه، اصول، قرآن، ادیان و فرق، علوم حدیث، تاریخ، سیره، و... است، در این کتابخانه گذاشته شده است که تا الان 4 هزار و 802 عنوان در 9 هزار و 221 جلد کتاب در دسترس علاقمندان قرار دارد و همچنین برخی از مجلات در این سایت گذاشته شده است.
این پژوهشگر به سایت «ویکی پرسش» که یکی دیگر از سایتهای زیر مجموعه «مدرسه فقاهت» هست، اشاره کرد و گفت: در فضای ویکی فقه و ویکی پرسش دو نوع کاربر داریم، یکی کاربرانی که پژوهشگر هستند که این افراد مقالات را از سایتها و کتابهای معتبرمی گیرند و کار دانشنامه ای بر آن انجام می دهند و مقاله بازخوانی و بازنویسی می شود و این افراد کاربران ثابت ما هستند که مهمترین بخش کار را برعهده دارند اما در یک فضای دیگر که در واقع کارورزی است، علاقمندان با مراجعه به سایت این امکان را پیدا می کنند که یاد بگیرند که چگونه مقاله بگذارند. در این فضا افراد با ثبت نام و الائه مقالات خود، ارزیابی می شوند و اگر مقاله ارسالی استاندارد مقالات ویکی را داشته باشد، در ویکی فقه قرار می گیرد. این مقالات باید منبع معتبر داشته باشند یعنی مقالات شخصی نباشد و هم مقالات پاورقی داشته باشد و در کل استاندارد ویکی را داشته باشد، در این صورت، اکانت شان در سایت ویکی فقه فعال می شود و می توانند در ویکی فقه مقاله بنویسند.
* ویکی فقه؛ امکان دسترسی سریعتر و بهتر به مباحث علوم اسلامی/حمایت مراجع از سایت ویکی فقه
وی با بیان اینکه تاکنون 14 هزار و 464 مقاله در ویکی فقه قرار داده شده است، افزود: ویکی فقه امکان دسترسی سریعتر و بهتر مخاطب را به مباحث علوم اسلامی و منابع معتبر فراهم کرده است یعنی ویکی فقه درست است که عنوان فقه را به همراه دارد اما این فقه به معنای عام است و شامل تمام علوم اسلامی است.
مدیرمحتوایی سایت ویکی فقه با اشاره به حمایتهای معنوی مراجع تقلید از فعالیتهای این سایت اعلام کرد: در حال حاضر ویکی فقه زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع) و با حمایت مالی سازمان تبلیغات اسلامی به فعالیت خود ادامه می دهد.
* «ویکی مطهر» راه اندازی می شود/ کتب مرجع شیعه و سنی را در کتابخانه دیجیتال فقه بخوانید
حجت الاسلام بهروز با بیان اینکه سایت ویکی فقه سایت بازی است و امکان این را دارد که مقالات معتبر در آن قرار گیرد و حتی اندیشمندان و نویسندگان مشهور می توانند مقالات معتبر خود را در این سایت بگذارند، افزود: در نظر داریم با نویسندگان داخل کشور و یا کسانی که کار فرهنگ نامه ای کردند، ارتباط برقرار کنیم و با هزینه خودمان، کتابهای آنها را در سایت قرار دهیم. همچنین در صورت نیاز کار دانشنامه نگاری را نیز آموزش دهیم. یکی از کارهای در دست اجرا، ارائه کتابهای استاد مطهری در سایتی مجزا به نام «ویکی مطهر» است. همچنین در نظر داریم همین کاری که بر متن صورت می گیرد را در قالب صوت ارائه دهیم و آن صوت را به متن لینک دهیم.
وی تأکید کرد: در صورت پشتیبانی از سوی نهادهای فرهنگی ما آمادگی توسعه کمی و کیفی این کار را داریم. ما حوزه تحقیق را حوزه اسلامی گرفته ایم و اینگونه نیست که مباحث منحصر به مباحث شیعه باشد مثلا در کلام اسلامی، عام است. به هر حال حوزه علوم اسلامی مورد نظر است، حالا ممکن است به دلیل اینکه ما شیعه هستیم، مباحث شیعی پررنگ تر باشد اما این امکان وجود دارد ، افرادی که مقالات معتبری داشته و این مقالات تنش زا نباشد ولو اینکه شیعه نباشند آن مطالب در سایت قرار می گیرد. ولی در کتابخانه دیجیتال تمام کتابهای مرجع از شیعه و سنی گذاشته شده است. بخشی از کتابها هم هنوز در این سایت نگذاشتیم که به تدریج آن را قرار می دهیم.
مدیر محتوایی سایت ویکی فقه در پایان اعلام کرد: این کار جدیدی در ایران است و اولین سایتی است که در حوزه فقه با این گستردگی در حال فعالیت است و هم به صورت آنلاین و هم آفلاین امکان دسترسی به مطالب وجود دارد و هم اینکه کار ما از ویکی پدیا خیلی جلوتر است و حتی با ویکی های داخلی مشابه هم، متفاوت است چون آنها کار ویکی انجام نمی دهند و صرفا کار ماشینی را دنبال می کنند اما ما هم کار ماشینی و هم کار دستی روی این برنامه انجام می دهیم یعنی پژوهشگر پشت سیستم نشسته است و بر روی تک تک این مقالات کار می کند لذا کار به این گستردگی نیاز به پشتیبانی دارد و امیداریم نهادهای فرهنگی که وظیفه خدمات رسانی به اینگونه سایتها را دارند، از ما حمایت کنند که ما نیز به توسعه کمی و کیفی این سایت بپردازیم.
علاقمندان برای مراجعه به سایت ویکی فقه می توانند به این آدرس مراجعه نمایند: http://www.wikifeqh.ir
جستجو در قاموس نور