علما و مفاخر  /  علما و بزرگان دینی  /  قرن پانزدهم

سید جلال‌الدین آشتیانی

سید جلال الدین میری آشتیانی (۱۳۰۴ - ۱۳۸۴ش) استاد فلسفه و عرفان اسلامی؛ وی فلسفه و عرفان را از علامه طباطبایی، رفیعی قزوینی، امیرکلاهی مازندرانی آموخت و پس از پایان تحصیل به مشهد رفت و در حوزه علمیه مشهد و دانشگاه به تدریس و تألیف در زمینه فلسفه و عرفان مشغول شد و از فلسفه مقابل جریان های مخالف آن مانند مکتب تفکیک دفاع کرد. آشتیانی آثارش را به زبان فارسی می نگاشت. او بر چندین اثر مهم فلسفی شرح نوشت و با نگارش مقدمه و تصحیح ده ها اثر فلسفی و عرفانی آنها را احیا کرد. مجموعه اقدامات فرهنگی وی موجب شد که در سال ۱۳۷۶ش، دانشمند برجسته کشور انتخاب شود و در سال ۱۳۸۱ نشان درجه یک دانش جمهوری اسلامی را دریافت کند.

تعداد بازدید : 1335     تاریخ درج : 1396/02/20    

استاد سید جلال الدین میری آشتیانی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی در آشتیان از توابع شهرستان اراک متولد شد. در سن پنج سالگی راهی مکتب خانه شد و قرآن را در مکتب خانه مادربزرگ خود فراگرفت و تا اندازه ای با نگارش فارسی آشنایی پیدا کرد و با ورود به دبستان به دلیل هوش و ذکاوت و نیز توانایی خواندن و نوشتن، از همان آغاز به کلاس سوم هدایت شد و تا پایان کلاس ششم و گرفتن گواهی دوره ابتدایی در دبستان خاقانی آشتیان درس خواند. سپس به مکتب خانه بازگشته و دروس مرسوم را به سبک و سیاق سنتی فراگرفت. کتاب گلستان سعدی، کلیله و دمنه، نصاب الصبیان، تاریخ معجم، جامع المقدمات را در همان مکتب خانه فراگرفت.

ایشان در سال ۱۳۲۳ به تشویق و راهنمایی روحانی آشتیان و با حمایت مادر خود جهت تکمیل تحصیلات به دارالعلم قم هجرت نمود و در آنجا کتاب مغنی، مطول و قسمت زیادی از شرح لمعه را خدمت مرحوم صدوقی یزدی خواند. جلد اول کفایه و چند سال قبل از آن شرح شمسیه را خدمت حاج میرزا عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی قرائت کرد. سپس به معرفی آقا میرزا مهدی آشتیانی، خدمت مرحوم حاج شیخ مهدی مازندرانی امیرکلاهی رسید و شروع به قرائت شرح منظومه حکیم سبزواری و مکاسب شیخ اعظم انصاری نمود و تا اواخر الهیات منظومه و قسمت زیادی از شوارق و قسمتی از امور عامه اسفار را نزد آن مرحوم فرا گرفت.

استاد آشتیانی مدت هشت سال بر درس خارج فقه و اصول خاتم الفقها آیت الله العظمی بروجردی و مدت یک سال به درس آقا سید محمد تقی خوانساری حاضر شد. و همچنین از محضر درسی سیدمحمد حجت کوه کمره ای و میرزا رضی تبریزی نیز استفاده کرد.

ایشان در حکمت و فلسفه، حدود پنج سال به درس استاد علامه محمد حسین طباطبایی تبریزی حاضر شد و چند سال از درس تفسیر و اصول فقه آن مرحوم استفاده کرد. همچنین علامه طباطبایی کفایه را به انضمام حواشی استاد خود حاج شیخ محمد حسین اصفهانی برای ایشان و جمعی از دوستانشان تدریس فرمودند.

استاد پس از قرائت الهیات و امور عامه اسفار و الهیات شفا به پیشنهاد یکی از دوستان به قزوین سفر نمود و در آنجا با استاد اعظم حاج میرزا ابوالحسن قزوینی آشنا شد و مدتی در خدمت ایشان به مطالعه کتاب اسفار پرداخت.

سپس در سال ۱۳۳۶ هـ ش برای تکمیل علوم نقلی راهی نجف شد و در مدت دو سال اقامت خود در نجف از محضر آیات عظام؛ حکیم و عبدالهادی شیرازی و به ویژه محقق عظیم الشأن میرزا سید حسن بجنوردی بهره مند شد. در همین زمان سخت بیمار شد و به ناچار به ایران بازگشت. پس از مداوا در تهران، حدود یکسال در درس اسفار حکیم محقق میرزا احمد آشتیانی حاضر شد اند.

استاد آشتیانی بر خلاف آنچه که شهرت دارد، از محضر آقا میرزا مهدی آشتیانی استفاده نکرده اند بلکه تنها برخی از مشکلات فلسفی و عرفانی را آن مرحوم برای ایشان تقریر کرده اند. همچنین ایشان تنها مدتی در دروس منقول حضرت امام خمینی شرکت داشته اند، و از دروس فلسفه و عرفان ایشان استفاده نکرده اند. اما بنا به گفته خودشان، در حل برخی مشکلات عرفانی از ایشان بهره مند شده است.

استاد آشتیانی، در مهر سال ۱۳۳۸ تدریس خود را در دانشکده علوم معقول و منقول دانشگاه مشهد آغاز نمود. و در آذر سال ۱۳۴۸ به احراز رتبه ی استادی نائل آمد. و تا سال ۱۳۷۵ به تدریس در این دانشگاه پرداخت. ایشان بطور همزمان به تدریس در حوزه علمیه و تحقیق، تالیف و تصحیح کتب مختلف در زمینه فلسفه و عرفان اسلامی پرداخت. در اسفند سال ۱۳۷۶ فرهنگستان علوم جمهوری اسلامیایران ایشان را به عنوان دانشمند برجسته کشور انتخاب و معرفی نمود یک سال بعد کتاب شرح قیصری بر فصوص الحکمبه عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران انتخاب شد. همچنین ایشان در دومین همایش چهره های ماندگار به عنوان چهره ماندگار علمی کشور برگزیده شدند و نشان درجه یک دانش جمهوری اسلامی ایران از سوی رییس جمهور به استاد اهدا شد.

استاد آشتیانی پس از یک دوره بیماری و بر اثر کهولت سن، در سن هشتاد سالگی در سوم فروردین ماه ۱۳۸۴ خورشیدی در مشهد مقدس دار فانی را وداع گفت.

 پیکر پاک استاد پس از سه روز در میان بارش برفی شدید و بر دوش جمعی از دوستان و شاگردانش تشیع و در صحن آزادی حرم مطهر ثامن الحجج به خاک سپرده شد

کلمات کلیدی
زندگینامه  |  رحلت  |  سید جلال‌الدین آشتیانی  |  پیام تسلیت مقام معظم رهبری  |  آثار و تألیفات  |  از نگاه دیگران  |  امام خمینی (ره)  |  سالشمار زندگی  |  زندگی نامه خودنوشت  |  سید جلال الدین آشتیانی  | 
لینک کوتاه :