محسن محمّدی عراقی (اراکی) در سال ۱۳۳۴ش در خانوادهٔ علم و فضیلت در نجف اشرف چشم به جهان گشود.
والد گرامیش، مرحوم حضرت آیت اللّه العظمی حاج شیخ حبیب اللّه اراکی (رضوان الله تعالی علیه) از فقهای وارسته و اساتید بنام حوزهٔ علمیّهٔ نجف بود و افزون بر مقام شامخ علمی ای که ایشان را در صف علمای طراز اوّل حوزهٔ علمیّه نجف قرار می داد، در میدان عمل نیز از پیشتازان بود. ورع، تقوا، عبادت، زهد و سایر ملکات و سجایای اخلاقی ایشان کم نظیر بود. او در عالم سیر و سلوک و معنی، مقامی عالی داشت و علاوه بر دارا بودن صفا، طهارت و کمالات اخلاقی، از حالات بسیار خوب معنوی نیز برخوردار بود و مکاشفات و مشاهدات ربّانی نصیبش می شد.
والدهٔ مرحومهٔ استاد، فرزند عالم پرهیزکار مرحوم آیت اللّه العظمی شیخ صفرعلی اراکی (رضوان الله تعالی علیه) است[1].[2]
دروس مقدمات و سطح را نزد پدرشان و بقیه را نزد اساتید معروف حوزه علمیه نجف همچون آیات سید عبّاس خاتم یزدی، حسن مرتضوی، عبدالمجید روشنی، سیدعزالدّین بحرالعلوم، عباس قوچانی، محمد هادی معرفت، سید محمدباقر حکیم، محمّدتقی جواهری، سیدمحمود هاشمی شاهرودی و سیدکاظم حائری آموخت.پس از اتمام سطح در سال ۱۳۵۳ در درس خارج فقه آیت الله خوئی و درس خارج فقه و اصول آیت الله سیدمحمدباقر صدر حاضر شد. از آغاز حضور در حوزه علمیه قم به درس خارج فقه آیت الله میرزا کاظم تبریزی(۴ سال) و فقه و اصول آیت الله وحید خراسانی(نزدیک به یک دوره کامل) پرداخت. وی همچنین در جلسات خارج فقه و اصول آیت الله سیدکاظم حائری نیز حاضر می شد. او از آیات فاضل لنکرانی و مؤمن قمی اجازه اجتهاد دارد و کتبی مانند کتاب الخمس، اصول فقه نوین، فقه نظام اقتصادی اسلام، فقه نظام سیاسی اسلام و صلاة الجمعه از آثارش می باشد.
مقداری از اسفار را در جلسات درس آیت الله جوادی آملی و آیت الله مطهری آموخت. «نهایة الحکمة» را نزد آیت الله مصباح یزدی فرا گرفت و در جلسات درس فلسفه هگل شهید بهشتی که در ایام تعطیل بین سالهای ۱۳۵7 - ۱۳۵5 در قم تشکیل می شد، شرکت می نمود.وی در سال 2012 میلادی موفق به اخذ دکترای فلسفه تطبیقی از دانشگاه پورتسموث انگلستان با رساله «علیت و آزدای از منظر فلسفه اسلامی و فلسفه مغرب زمین» شده است. تدریس مقدمات تا سطح لمعه، رسائل، مکاسب، نهایة الحکمة، شرح منظومه، اسفار، اشارات، شرح تجرید و کفایة الأصول و خارج فقه و اصول در حوزه های نجف، قم، اهواز و حوزه علمیه لندن ـ که خود مؤسسش بود ـ به زبان عربی و انگلیسی از فعالیت های علمی وی است. وی افتخار تأسیس چندین مؤسسه و مرکز علمی در داخل و خارج از کشور را دارا می باشد.
مسؤولیتها و سوابق اجرایی: ریاست دادگاههای انقلاب اسلامی آبادان و خرمشهر به دستور آیت الله قدوسی، ریاست دادگاههای انقلاب اسلامی خوزستان و با حفظ سِمَت، ریاست دادگستری خوزستان، امامت جمعه دزفول و نمایندگی امام خمینی(ره) در آن شهرستان تا پایان جنگ، حاکم شرع هیئت های واگذاری زمین خوزستان، نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه شهید چمران اهواز، مسؤولیت نمایندگی ولی فقیه در نیروهای سپاه بدر و تأسیس شاخه نظامی مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق «سپاه نهم بدر»، نماینده مردم خوزستان در دوره دوم مجلس خبرگان رهبری، نماینده مقام معظم رهبری در اروپا(انگلیس)، دبیر کلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، عضویت شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مسؤولیت دبیر شورای عالی و سرپرستی این مجمع، مسؤولیت مجمع اندیشه اسلامی(مجمع الفکر الإسلامی) در قم و برخی از مراکز دیگر در ایران و انگستان.[3]
پی نوشت ها:
[1] مرحوم آیت اللّه العظمی شیخ صفرعلی اراکی (رضوان الله تعالی علیه)، از اعاظم فقها و زهّاد حوزهٔ علمیهٔ نجف اشرف بود. او تألیفات فراوانی در زمینهٔ مسائل فقهی و اصولی دارد و قریب یک دورهٔ فقه استدلالی و نیز یک دورهٔ کامل اصول فقه از جمله آثار علمی باقی مانده از ایشان است.
[2] پایگاه شخصی آیت الله محسن اراکی
[3] سایت دبیرخانه مجلس خبرگان