علما و مفاخر  /  علما و بزرگان دینی  /  قرن سوم

قاسم بن حسن بن علی بن یقطین

قاسم بن حسن نوه علی بن یقطین، از عالمان، محدثان و راویان شیعه در شهر قم در قرن دوم و سوم هجری بوده است. وی از شاگردان امام رضا و امام هادی علیهم‌السلام به شمار می رود. راویان بزرگی چون احمد بن محمد بن عیسی و احمد بن محمد بن خالد برقی نیز به کسب علم نزد او و روایت از او پرداختند.

تعداد بازدید : 3055     تاریخ درج : 1390/10/06    

ابومحمد قاسم بن حسن بن علی بن یقطین بن موسی قمی، از عالمان، محدّثان و راویان شیعه و مطرح در شهر عالم خیز و عالم پرور قم در نیمه دوم قرن دوم و نیمه اولِ قرن سوم هجری بوده است. منابع رجالی شیعه او را مانند پدرش، از وابستگان قبیله بنی اسد دانسته اند که در قم سکونت داشته است.

با وجود شهرت آل یقطین و پدران قاسم؛ متأسفانه از جزئیات زندگی وی (اعم از تولّد، درگذشت، زادگاه و...) اطلاع چندانی در دست نیست و ما نمی دانیم که شخصیت او چگونه تکامل یافته و چه عامل یا عواملی موجب مهاجرت وی به قم و سکونت در آن شهر شده است.

این عالم شیعه از شاگردان امام رضا و امام هادی(ع) بوده و از امام رضا(ع) روایت نقل نموده است. وی همچنین با امام حسن عسکری(ع) معاصر بوده و در زمان آن حضرت می زیسته؛ اما در مورد اینکه وی با آن بزرگوار و نیز با امام جواد(ع) ارتباط داشته یانه، در منابع چیزی گزارش نشده است.

قاسم، به جز امامان مذکور، نزد بزرگانی چون ابن ابی نجران و جعفر بن سلیمان نیز شاگردی کرده و به فراگیری دانش پرداخته است. وی پس از اینکه روح و جانش را با علوم و معارف قرآن و اهل بیت(ع) در آمیخت و به کمالات علمی دست یافت، به پرورش شاگردان پرداخت و دانش خویش را به تشنگان علم و جویندگان فضیلت منتقل نمود. شاگردانی چون احمد بن محمد بن عیسی اشعری قمی و احمد بن محمد بن خالد برقی - که خود از عالمان بزرگ و رجال نامدار شیعه هستند - به کسب علم نزد او و روایت از او پرداختند و این مسأله، نشان از عظمت علمی قاسم بن حسن دارد.

وی اهل تألیف و تصنیف بوده؛ اما اثر مستقلی از وی گزارش نشده است. حسین بن سعید اهوازی از فقیهان، محدّثان و دانشمندان بزرگوار شیعه که همراه برادرش حسن از کوفه به اهواز و سپس به قم مهاجرت کرده، حدود سی کتاب نگاشته که یکی از آنها به نام التجمل و المروة است که قاسم، مطالبی را بر این کتاب افزوده است.

کلمات کلیدی
زندگینامه  |  تحصیلات  |  استادان  |  شاگردان  |  علی بن یقطین  |  تولد  |  از نگاه دیگران  |  خاندان  |  قاسم بن حسن بن علی بن یقطین  |  حسن بن علی بن یقطین  | 
لینک کوتاه :