علما و مفاخر  /  علما و بزرگان دینی  /  قرن چهاردهم

عباس مشکوری

آیت الله شیخ عباس مشکوری (۱۳۵۱-۱۲۸۱ ش) از روحانیون مبارز شیعه معاصر و از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانی و میرزای نائینی بود. وی با حمایت از عالمانی چون آیت الله کاشانی و امام خمینی در نهضت اسلامی، به مقابله با استبداد و استکبار پرداخت. آیت الله مشکوری در بنا نهادن مساجد و تکایا و برپایی مراسم مذهبی نیز شهرت خاصی داشت.

تعداد بازدید : 6346     تاریخ درج : 1390/10/06    

تنها چند روز بعد از آنکه به دنیا آمد، از پشت بام خانه به پایین سقوط کرد که در همان حال، مادرش نام حضرت ابوالفضل العباس(ع) را بر زبان جاری ساخت و از ایشان استمداد طلبید. همین شد که به طرز معجزه آسایی، بند لباسش به ناودان خانه گیر کرد و بین آسمان و زمین معلق ماند.

او را پس از آن عباس نامیدند؛ شخصیتی که گذران زندگی نام و لقب آیت الله شیخ عباس مشکوری را برازنده وی ساخت.

او در اردیبهشت ماه سال 1281 هجری شمسی در نجف اشرف به دنیا آمد و خیلی زود به آموختن دروس حوزوی علاقه مند شد.

شیخ عباس خود درباره آن روزها می گوید: «ما سهمیه روغن چراغ داشتیم و علاقه من به مطالعه و آموختن چنان بود که این سهمیه کفاف نمی داد و پس از اتمام سهمیه، از نور چراغ مستراح های مدرسه استفاده می کردم و تا پاسی از شب به مطالعه و آموختن ادامه می دادم.»

او در دوران تحصیل از درس بزرگانی مانند حضرات آیات سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید محسن حکیم، میرزا حسین نائینی، سید عبدالهادی شیرازی و سید حسین حمامی بهره ها کسب کرد و سپس به دستور برخی استادان خود، برای تبلیغ به ایران هجرت کرد و در تهران و محله قلهک ساکن شد.

او در آن محله به تاسیس مسجد و حسینیه اعظم قلهک همت گمارد و خود نیز در این تاسیس، شخصا کار می کرد تا مردم هم به این کار تشویق شوند. همچنین تلاش همیشگی او بر این بود که در تاسیس و بازسازی مساجد و تکایای دیگر هم پیشقدم باشد.

او در همین مسجد، سلسله نشست های تفسیری را در روزهای دوشنبه و پنجشنبه هر هفته برای جوانان راه اندازی کرد و از این راه، افراد بسیاری به پای سخنان شیرین و شیوای او می نشستند.

همچنین تاسیس مدرسه دخترانه دین و دانش با هدف عدم اختلاط تحصیلی پسران و دختران، نهی از منکر مستمر برای جمع شدن شراب فروشی های محله قلهک و شناسایی افراد نیازمند و ارسال کمک های مالی به صورت ناشناس به درب منازل آنان، از دیگر اقدامات او در محله قلهک تهران بود.

شیخ عباس مشکوری همچنین در ملی شدن صنعت نفت، همکاری و همراهی وثیقی با آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی داشت و به هنگام علنی شدن نهضت انقلابی امام خمینی نیز، با ایشان همراه شد و اعلامیه ها و بیانیه های حمایت از امام را امضا می کرد. همچنین در تاریخ ثبت است که امام خمینی (ره) نیز در نامه ای به ایشان، وی را به عنوان «عماد العلماء الأعلام« خطاب فرموده است و می نویسند: «ایشان از قِبَل حقیر مجازند در امور شرعیه و حسبیه. .. و نیز مجازند در اخذ وجوه شرعیه. ... »

آیت الله مشکوری همچنین در تهران به تبادل نظر و همفکری با علمای شهر و از جمله حضرات آیات و حجج اسلام سید علی نقی فیض الاسلام، محمد امامی کاشانی، محمدتقی فلسفی، سید هاشم رسولی محلاتی، علی موحدی کرمانی، سید نورالدین طاهری، عباسعلی اسلامی و سید احمد طیبی شبستری می پرداخت تا ارتباط بین علمای اسلام بیش از پیش وثیق و مستحکم بماند.

از این عالم مجاهد آثاری هم به یادگار مانده است که از آن جمله می توان به «تلخیص علم صرف» به دو زبان عربی و فارسی و «سبیل الرشاد» اشاره کرد.

آیت الله مشکوری در اواخر عمر بیمار شد و دو روز پیش از رحلت، این مسئله را به اطلاع خانواده رساند و گفت: من تنها دو روز دیگر مهمان شما هستم و بیش از این در این دنیا نمی مانم.

در همان دو روز و با وجود بیماری، وی هر سه وعده نماز را در مسجد قلهک اقامه فرمود و با نمازگزاران و اهالی محل وداع کرد و از آنان حلالیت طلبید.

آیت الله شیخ عباس مشکوری سرانجام در چنین روزی یعنی در بامداد بیست و دومین روز از نخستین ماه فصل تابستان سال 1351 هجری شمسی و در حالی که حدود هفت دهه از زندگی را پشت سر گذاشته بود، در جوار رحمت حق آرام گرفت.

همسر ایشان درباره لحظات احتضارش می گوید: ایشان در حالت احتضار بودند که ناگهان صلوات فرستادند و وقتی پرسیدم چه شده است، فرمودند اهل بیت آمده اند، مگر این رایحه معطر را استشمام نمی کنی؟!

با فوت این عالم جلیل القدر، تهران و نجف سیاه پوش شد و امام خمینی در نجف و آیت الله میلانی در مشهد از جمله عالمانی بودند که برای مرحوم آیت الله مشکوری مجلس فاتحه برگزار کردند.

پس از آن، پیکر مطهر این عالم ربانی به قم منتقل شد و در باغ رضوان این شهر در خاک آرام گرفت.

کلمات کلیدی
نظم  |  شهامت  |  استقامت  |  زندگینامه  |  دوران کودکی  |  مبارزات سیاسی  |  پرهیزکاری  |  نهضت تنباکو  |  رحلت  |  عشق به اهل‌بیت علیهم‌السلام  |  ملی شدن صنعت نفت  |  پدر  |  سعه صدر  |  آثار و تألیفات  |  از نگاه دیگران  |  ویژگی های اخلاقی  |  جایگاه علمی  |  همدلی و مواسات  |  امر به معروف و نهى از منكر  |  همراهی با امام خمینی(ره)  |  نهضت اسلامی امام خمینی(ره)  |  بازماندگان  |  خدمات فرهنگی اجتماعی  |  تبلیغ و ارشاد  |  تحصیلات و استادان  |  شیخ عباس مشکوری  |  آل مشکور  |  شیخ مشکور حولاوی  |  شیخ محمدجواد مشکوری  |  شیخ مشکور حولاوی صغیر  |  شیخ نورالدین مشکوری  |  شیخ حسین مشکوری  | 
لینک کوتاه :  
نویسنده : سید حسین تاریخ : 1391/05/19

اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم درود بر علماء اسلام