از علمای هنرمند و نسخ نویسان بسیار عالی دیار ما در قرن حاضر آیت اللّه سید جواد نجومی است، که اهل هنر او را چون: نیریزی عصر و وصال زمان می دیدند.
آن جناب به راستی مجسّمه تقوا و نمونه کاملی از ورع و پارسایی بود، و از آنانی بود که طول عمر شریفش نشست و برخاست، رفت و آمد و رفتار و کردارش برای رضایت حضرت حقّ متعال و به دور از هرگونه تزویر و تدلیس بود، بدانسان که خیلیها از صلابت عقیده و استواری کلام و سلیقه اش توانایی تقابل و همپایی با او را نداشتند و چه بسا که با داشتن مریدان بسیار در برابر حقیقت و واقعیت او زبان به اعتراف و قصور می گشودند، و به صدق و صفا بر صدق و صفای او آفرینها می گفتند، و همین نفسیات قدسیه و ایمان صادق سبب شد که آن جناب ذوق هنری خود را به سوی خط، به ویژه خط «نسخ» معطوف دارد. همان طور که گفته شد، این خاندان از ذوق هنری بالایی برخوردار بوده و هستند و هرکدام ذوق و حال خود را در گستره هنری به جلوه درآورده اند، امّا توجّه آن جناب به قرآن کریم و ادعیه و احادیث ائمه طاهرین علیهم السّلام سبب بود تا به خط نسخ بگراید و به کتابت آنها بپردازد.
بنده بسیار کم دیدم که در سیاه مشقهایش عباراتی فارسی یا عربی غیر قرآن و ادعیه نوشته باشد. زندگی علمی و دینی و تدریسی و اجتماعی ایشان اقتضای کتابت قرآن کامل و کتب ادعیه و احادیث را نمی کرد، امّا گهگاه به قطعه نویسی یا به سیاه مشق می پرداخت.
آیت اللّه سید جواد حسینی فرزند آیت اللّه فقید سعید میرزا اسماعیل نجومی است (که از علمای بزرگ و محقّقین دوره خود و از شاگردان مبرّز شیخ حسین فاضل اردکانی در کربلا بوده است. جزوات بسیاری از تقریرات اصول او موجود است. نمونه های خط نسخ، رقاع و شکسته که از وی به یادگار مانده بسیار شیرین و استادانه است).
از پیرمردان محترم شهر (حاج سید مرتضی سامنی) که شاگرد خط نستعلیق او بوده اند شنیدم که: نستعلیق را بسیار خوب می نوشته و برای جمعی از علاقه مندانش سرمشق می زده است. امّا ناچیز خط نستعلیق او را تاکنون ندیده ام، یا اگر در مرقّعات و البومها دیده باشم سندی نیست که خط ایشان باشد. میرزا اسماعیل چون برادرش «میرزا رضای منجّم باشی» در خط نسخ شاگرد میرزا محمّد علی کرمانشاهی (خوشنویس) و در خط شکسته شاگرد حاج میرزا بابای کرمانشاهی خوشنویس شکسته بوده است. در هر صورت پدران آن جناب تا زمان صفویه همه از علمای محترم و اتقیای بزرگوار بوده، و جد اعلای آنان میر محمّد تقی رضوی مشهور به «میرخدائی» است که ظاهرا در قبرستان قتلگاه (باغ رضوان) مشهد مدفون است (نه در کوچه قبر میر، مشهد زیرا: آن میر، میر محمّد تقی مشهدی معروف به «میرشاهی» است).
میرزا اسماعیل در 1255 ق متولّد و در 1318 ق به رحمت ایزدی پیوستند، و در قبرستان کرمانشاه در کنار راه قوافل کربلای معلّا مدفون گردیده است. خود وصیت کرده بود مرا در این مکان دفن کنید باشد همیشه بر سر قبرم غبار قدم زائران کربلا نشسته باشد.
سید جواد نجومی به هنگام فوت پدرش 15 سال داشته است. پس تولّد ایشان 1303 ق است، و تاریخ 1305 که بر سنگ مزار ایشان نوشته شده اشتباه است.
علّامه بزرگوار آیت اللّه شیخ محمّد حسن علّامی که از اکابر عصر و اعاظم شاگردان محقّق ملا محمّد کاظم خراسانی و ضیاء الدّین عراقی بود می فرمود: تولّد ایشان 1303 ق و آنان هر دو با هم بزرگ شده و نشانی های صحیح بر این مطلب می فرمودند.
باری سید جواد 15 سال را با والد متقی عارف زاهد عابد و هنرمند خود گذرانده است. همان سالها پایه های اعتقادی و علمی و هنری را برای او بنیان نهاده بود. مراحل تدریجی علوم صرف و نحو و معانی بیان و فقه و اصول را نزد علمای محترم و محقّق کرمانشاه فرا گرفت، و از نظر تقوا و جدّیت در تحصیل نزد اساتید و علمای محترم و بسیار مورد علاقه و محبّت آنان، که همگان بر فضیلت و شایستگی او معتقد و معترف بودند. مدّت شش ماهی هم برای استفاضه از محضر اعلام محقّقین عتبات عالیات در آن اماکن شریفه مشرّف می گردد، اما گرفتاریهای گوناگون زندگی توفیق اقامت دائم را به او نمی دهد، لذا به زادگاه خود بازگشته و بازهم نزد علمای محقّق و مجتهدین صاحب نظر شهر به استفاضه می پردازد، و خود نیز علی الدّوام به تدریس اشتغال داشته است. اواخر تحصیل آن جناب نزد آیت اللّه و مجتهد صاحب نظر حاج شیخ حسن علّامی بوده است.
صاحب کتاب «سردار کابلی» از آیت اللّه علّامی نقل می کند که می فرموده است: «اگر کسانی که من می شناسم مجتهدند، سید جواد سید المجتهدین است» و این کلام علّامی بدان جهت بوده است که او در اصول قائل به تجزّی در اجتهاد نبوده است و لذا خیلی از مجتهدین متجزّی در اجتهاد نبوده است و لذا خیلی از مجتهدین متجزّی را قریب الاجتهاد می دانسته است. بین این دو بزرگوار حاج شیخ حسن علّامی و سید جواد، صداقت و صفای دائمی در طول عمرشان برقرار و از کودکی تا به هنگام وفات هر دو این مهر و محبّت استوار بود.
سید جواد چنان در ملکات تقوا و فضائل اخلاقی راسخ بود که خیلیها درباره او ارادتی بیش از معمول داشتند، و او را در صفای نفس و قداست باطن صاحب نفس مؤثر می دیدند و برای او فضائلی معنوی قابل بودند، و به راستی که او در این عصر نمونه ای از گذشتگان صالح بود.
سید جواد از اوایل بلوغ و جوانی خط نسخ را نزد خوشنویسان شهر آموخته، و نزد حاج محمّد صالح کلهر آن را به کمال رسانده بود. حاج محمّد صالح کلهر از محترمین خاندان حاجی زادگان کرمانشاه و از افتخارات ایل کلهر است. قطعه ای از همین حاج محمّد صالح نزد حقیر است که به تاریخ 1273 ق نوشته و به پدرم گفته بود، آن را در 14 سالگی نوشته است و به راستی اگر آن را در وسط گذارده و اطراف آن را قطعه هایی از میرزای نیریزی، شاملو پرتو، ملا علی عسکر ارسنجانی، سید محمّد بقاء شرف المعالی، وصال و وقار فرزند وصال بچینند می بینند دست کمی از این اساتید معروف و بنام نداشته است.
آیت اللّه نجومی از نظر علاقه به خط خوش تعدادی قطعات شیرین به خطوط اساتید فن داشتند، که هم اکنون بحمد اللّه و المنه نزد حقیر موجود است. آن جناب قریب سی و پنج سال در مسجد نوّاب کرمانشاه به اقامه جماعت پرداخت، و خیلی از اتقیای شهر به ایشان اقتداء می نمودند و در طول این مدّت بسیار کم بود اجازه دهد در رفت و آمدش مریدان و علاقمندانش با او باشند، و در تمام طول عمر خود اجازه ندادند دستش را به عنوان آقائی ببوسند و نه کفشش را جلوی پایش جفت کنند.
آیت اللّه نجومی پس از عمری قدس و تقوا در شب چهارشنبه هجدهم/ مرداد/ 1346 ش مطابق با دوم/ جمادی الاول/ 1387 ق ساعت ده و ده دقیقه بعد از ظهر سه شنبه هفدهم مرداد در سن 83 سالگی به رحمت ایزدی پیوست، و همان شب جسد مبارک آن مرحوم را غسل دادند و در مسجد حاج محمّد تقی اصفهانی تا صبح به امانت گذارده، و صبح با تشییعی کم نظیر در سطح شهر به روی دوش اهالی حمل و سپس به آرامگاه ابدی آن مرحوم در قبرستان ابو حسین در قم حجره مخصوص علما نقل و مدفون گردیدند.
علاقه عجیب مردم به ایشان چه در حال حیاتشان و چه در تشییع و مجالس فاتحه، و حتّی بعد از سالها وفاتشان نشانه ارادت شدید آنان به آن مرحوم، و دلیلی بزرگ بر تقدّس و طهارت نفس و بزرگواری ایشان بود. خداوند متعال آن مرحوم را در کنف رحمت و لطف خویش با آبای کرام و اجداد طاهرینش محشور و مبعوث بفرماید.
سید جواد دارای کتابخانه ای بود که قریب هزار جلد کتاب در آن گرد آورده شده بود، که بیش از دویست جلد آن مخطوطات موقوفه بر خاندان و اولاد بود. آن کتابخانه به لطف الهی بر جا و اکنون قریب ده هزار جلد کتاب در آن گرد آمده است.
از آن جناب سه پسر و پنج دختر و نوادگان و نبیره ها باقی مانده است، که جز استاد فقید سعید پسر هنرمندشان مرحوم سید ابو الحسن نجومی بقیه همگی در قید حیات و بحمد اللّه با احترام به زندگی خویش ادامه می دهند.
جستجو در قاموس نور