آیت اللَّه العظمی سید محمدرضا موسوی گلپایگانی در سال ۱۲۷۷ ش (۱۳۱۶ق) در منطقه گوگد گلپایگان به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدمات در زادگاه خود، راهی اراک و در ۲۱ سالگی وارد درس خارج فقه و اصول آیت اللَّه حائری یزدی شد. پس از مهاجرت آیت الله حائری به قم، به دعوت کتبی استاد به قم هجرت کرد. در تاسیس حوزه علمیه قم سهم بسزایی داشت ایشان که در حلقه خاص استاد قرار داشت یکی از اساتید مبرز حوزه علمیه شد.
در زمان آیت اللَّه حائری یزدی تدریس خارج فقه و اصولِ خود را آغاز کرد. حاصل تدریس هفتاد ساله ایشان پرورش ده ها شاگرد مجتهد و عالم است که هر کدام استوانه مهمی در حوزه های علمیه محسوب می شوند. حضرات آیات: مرتضی حائری یزدی، شهید مرتضی مطهری، شهید محمدعلی قاضی طباطبایی، شهید سید اسداللَّه مدنی، شهید دکتر محمد مفتح، شهید دکتر سیدمحمدحسینی بهشتی، علی مشکینی، ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، لطف اللَّه صافی گلپایگانی، حسن حسن زاده آملی، احمد جنّتی، حاج شیخ علی پناه اشتهاردی، رضا استادی، علی احمدی میانِجی، موسوی اردبیلی و ده ها عالم فاضل از جمله شاگردان آن مرجع بزرگ دینی هستند. ایشان در این باره می فرمود: «حفظ اصل جمهوری اسلامی را لازم می دانم، و بر مسؤولین و مردم است که سعی و کوشش خود را در پشتیبانی حاکمیت، اهداف قرآن مجید و اعتلای کلمه اسلام به کار گیرند و رضای حضرت بقیه اللّه ـ ارواج العالمین له الفداء ـ را در اعمال و کردار خود منظور دارند». هم چنین ایشان در جای دیگری فرموده بودند که: «قدر جمهوری اسلامی را بدانید، چون این جمهوری، با نثار هزاران شهید و معلول به دست آمده است».
فقیه بزرگوار و مرجع تقلید بیدار حضرت آیت اللّه گلپایگانی در شکل گیری و پیروزی نهضت نقش مؤثر و اساسی داشت. به همین دلیل، رهبر معظم انقلاب حضرت آیت اللّه خامنه ای درباره وی فرمودند: «آن بزرگوار یکی از استوانه های انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید. در دوران اختناق و در مقابله با حوادث سهمگینِ سال های تبعید امام خمینی رحمه الله، مواردی پیش آمد که صدای این مرد بزرگ تنها صدای تهدید کننده ای بود که از حوزه علمیه قم برخاست و به نهضت شور و توان بخشید». در اینجا به زندگی نامه ایشان از تولد تا رحلت می پردازیم.