علما و مفاخر  /  علما و بزرگان دینی  /  قرن پانزدهم

علی آل اسحاق

آیت الله آل اسحاق (1422 - 1358 ق) (1380 - 1318 ش) از مبارزین انقلابی و مجتهدین معاصر بود که زهد و پارسایی او زبانزد و کاملاً به زخارف دنیا بی توجه بود. ایشان یکی از شاگردان و ملازمان امام خمینی در نجف بود. که در آخرین جمعه خردادماه 1380 در قم رحلت کرد.

تعداد بازدید : 8371     تاریخ درج : 1387/07/18    

آیت الله شیخ علی آل اسحاق در 25 تیر سال 1318 ش. در خوئین، از توابع زنجان در خانواده ای مذهبی به دنیا آمد. پدر وی حاج شیخ عبدالکریم خوئینی، از عالمان بزرگ عصر خود بشمار می رود.

علی از همان هشت سالگی که با پدر به قم آمد، شروع به تحصیل نمود و مقدمات را در محضر آیت الله سید حسین بُدَلّا(رئیس ائمه جماعات) و استادان دیگر به پایان برد.

ایشان پس از 8 سال اقامت تحصیلی در قم، در شانزده سالگی در سال 1334 شمسی در حالی که دو سال از فوت پدر مهربانش می گذشت، تصمیم گرفت به عراق برود و در آن جا به تحصیل ادامه دهد؛

آقا شیخ علی آل اسحاق در نجف اشرف در محضر شیخ صدرای بادکوبه ای «مکاسب» را فراگرفت و کتاب «رسائل» را، به همراه 3 نفر دیگر به طور خصوصی در محضر آیت الله آقا جواد تبریزی، آموخت. وی جلد اول «کفایه» را نزد آیت الله حسین راستی کاشانی، آیت الله حسین وحید خراسانی، آیت الله حاج شیخ علی فلسفی و جلد دوم آن را با پیشنهاد آیت الله محمدباقر حکیم نزد آیت الله شهید محمدباقر صدر به اتمام رساند.

وی که به مقام علمی شهید صدر پی برده بود، در جلسات درس دیگر او، که کتاب های «فلسفتنا»، «اقتصادنا» و برخی مباحث دیگر را تعلیم می داد، شرکت می کند و همان دروس را در مسجد هندی نجف برای عموم محصلین تدریس می نماید. شیخ علی، «شرح تجرید» رادر محضر آیت الله شهید سید اسدالله مدنی و فلسفه را در محضر آیت الله شیخ عباس قوچانی و همچنین علم طب را از مرحوم سید حسین حکیم فراگرفت. به علاوه، دو سال در درس خارج فقه آیت الله سید ابوالقاسم خوئی و سید محمود شاهرودی شرکت جست و سپس به مدت 12 سال، دو دوره درس خارج فقه آیت الله میرزا محمدباقر زنجانی را گذراند.

پس از تشریف فرمایی امام خمینی به نجف، در درس خارج فقه ایشان و نیز در درس «ولایت فقیه» امام شرکت کرد و تا سال 1353 شمسی که حکومت بعث عراق امام را دستگیر کرد، در محضر ایشان بود.

وی دروس حوزه را تا رسیدن به مرحله اجتهاد ادامه داد و به گفته خانواده ایشان، از دو عالم بزرگ: آیت الله سید محسن حکیم و آقا بزرگ تهرانی، اجازه اجتهاد گرفت.

وی در زمان مرجعیت آیت الله حکیم، نماینده ایشان در استان موصل عراق در شهرهای سنجار و طلع فر بود و به مدت 11 سال در فصل تابستان، دهه محرم، دهه صفر و ماه رمضان به آن جا می رفت. از آن جا که مردم آن مناطق کرد بودند، او قبل از اعزام در طی سه ماه زبان کردی را فرامی گیرد. شیخ علی، در ایام تبلیغ، در جلسات مناظره و مباحثه با اهل سنت آن ناحیه شرکت می جست. این تلاش ها، باعث گرایش و جذب عده زیادی به مذهب تشیع گردید؛ به طوری که توانست مسجد و مدرسه علمیه بسازد.

پس از رحلت آیت الله حکیم وی نمایندگی امام خمینی در همان منطقه را بر عهده گرفت.

اگر چه وی در طول عمر خود فعالیت های فرهنگی، مبارزاتی داشت، اما بنا بر احساس وظیفه در برابر اقشار کم درآمد و طلاب، اقدام به فعالیت های اقتصادی کرد. یکی از آن فعالیت ها، گرفتن امتیاز صادرات و واردات از طریق مرز آذربایجان بود. وی درآمد حاصله را در امور فرهنگی و حمایت از طلاب و دیگر موارد لازم صرف نمود. همچنین به منظور خدمت به طلاب، یکی از مؤسسین تعاونی طلاب نیز بود.

آیت الله بارها در جبهه های حق علیه باطل شرکت جست و دوشادوش رزمندگان اسلام اسلحه به دست گرفت.

وی در تشکیل بسیج عشایر و سازماندهی نیروهای مقاوم بومی در منطقه جنوب نیز نقش خود را به خوبی ایفا نمود و اگر چه به سبب کسالت جسمانی نتوانست به طور دائم تا پایان جنگ در جبهه ها حضور یابد، اما در این راه مقدس فرزند رشیدش (محمدجواد آل اسحاق) و داماد و برادرزاده خود (مهندس ابوالحسن آل اسحاق) را تقدیم اسلام کرد.

وی در عراق کلاس درسی دایر کرده بود و عده زیادی از طلاب اهل ترکیه در مجلس درس وی حضور می یافتند که شیخ صلاح الدین (رهبر مبارز ترکیه ای) یکی از آنان است. وی پس از انقلاب در دانشگاه های مختلف از جمله: دانشگاه شهید بهشتی تهران، دانشگاه تبریز و دانشکده امام حسین علیه السلام به فعالیت پرداخت و به عنوان استاد دانشگاه، معارف دین اسلام را برای دانشجویان مطرح می کرد. همچنین در مدارس علمیه از جمله: مدرسه امام خمینی، مدرسه حجتیه (برای طلاب خارجی)، مدرسه الهادی و مدرسه صدوقی(برای طلاب ایرانی) درس اخلاق و دروس دیگر می گفت.

فقه و اصول را نیز در خانه اش تدریس می نمود. همچنین برای پاسخ به شبهه های مطرح شده، کلاسی در مدرسه فیضیه تحت عنوان «احکام اجتماعی قرآن و تبیین مسائل روز» تشکیل داده بود.

یکی از ویژگی های این مرد بزرگ تألیفات متنوع و مفید، با وجود فعالیت های فرهنگی سیاسی است. اسلام از دیدگاه دانشمندان جهان، آشنایی با مکتب وحی (مسیحیت)، مسئولیت امت از دیدگاه امام، جبهه یا دانشگاه خودسازی، کنترل زبان و یاد خدا عامل انقلاب از جمله آثار اوست

این مرد مجاهد و نستوه در روز جمعه 25 خرداد سال 1380 ش. در اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت و پیکرشان روز شنبه 26 خرداد با شرکت گسترده مردم از مسجد امام حسن عسکری علیه السلام تا حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها تشییع شد. پس از تشییع، بدن مطهرش در گلزار علی بن جعفر علیه السلام، در قطعه مخصوص پدر شهیدان به خاک سپرده شد.

کلمات کلیدی
فرزندان  |  پدر و مادر  |  زندگینامه  |  دوران کودکی  |  تربیت فرزندان  |  استادان  |  شاگردان  |  توصیه های اخلاقی  |  رحلت  |  تولد  |  آثار و تألیفات  |  ویژگی های اخلاقی  |  امام خمینی (ره)  |  حضور در جبهه  |  آغاز تحصیل  |  فعالیت های فرهنگی  |  تبلیغ و ارشاد  |  شیخ علی آل اسحاق خوئینی  |  حاج شیخ عبدالکریم خوئینی  |  میرزا محمدباقر زنجانی  |  شیخ عباس قوچانی  |  شهید محمد جواد آل اسحاق  | 
لینک کوتاه :