×

ربیع الاول؛ جشن شادی برای اهل بیت است یا...؟!


تعداد بازدید : 1463     تاریخ درج : 1390/08/08

56

یکی از مهم ترین مسائل مهم در مقاطع مختلف تاریخ اسلام، بی توجّهی مردم - بویژه دنیاپرستان - به فضایل اهل بیت و احترام به حقوق الهی و اجتماعی آنان است.

شیعیان که خود را پیرو مکتب اهل بیت و شریک غم آنها می دانند همواره -به هر ترتیب ممکن - حوادث و جریانات را دنبال کرده، برای دفاع از حق و حقیقت، این مظلومیت تاریخی را سینه به سینه و نسل به نسل حفظ و منتقل کرده اند و با بهره گیری از ابزار و امکانات لازم، به ترویج فرهنگ اهل بیت و شرح و نقل تاریخ ائمه ی هدی و شرح ظلم هایی که بر آنها رفته، می پردازند.

از جمله کارهایی که در این راستا صورت می گیرد، برنامه هایی است که در اعیاد و وفیات حضرات معصومین -علیهم السلام - برگزار می شود و در کنار آنها، مراسمی به نام جشن نهم ربیع است که به صورت محفلی و در منازل برپا می گردد و به مناسبت سالروز آغاز امامت حضرت مهدی (عج) و نیز مرگ دشمنان اهل بیت به عنوان روز شادی و سرور دوستداران و محبان اهل بیت -علیهم السلام - به شمار می رود.

در این گونه مجالس، شیعیان ضمن شادی آغاز امامت مهدی موعود، که مفهوم انتظار، جلوه ی خاصی در آن ایام می یابد، به دشمنان اهل بیت - علیهم السلام - و غاصبان حق آنان، لعن و نفرین می فرستند و در شادی ائمه ی اطهار - علیهم السلام - به جشن و مدیحه سرایی می پردازند.

بدیهی است بر پایی مراسم هایی با هدف تولاّی اهل بیت و تبرّی از دشمنان آنان، امری پسندیده و بجا می باشد؛ اما آنچه که اصل این جشنها را تحت الشعاع قرار می دهد، آمیخته شدن آن - در برخی موارد - با بعضی از هجویات و لغویات می باشد. یقینا پرداختن به شوخی های دور از ادب و نزاکت، استفاده از اشعار لغو و پوچ، دادن نسبت های ناروا و توهین، بکار بردن الفاظ رکیک، انجام رقص و پایکوبی و... اینگونه محفل ها را از هدف اصلی آن دور نموده، موجب وهن شیعه می شود و مسلما این امور، بدور از فرهنگ اهل بیت - علیهم السلام - خواهد بود.

شایان ذکر است که اینگونه کارها هم موجب سوء استفاده دشمن از موقعیت بوجود آمده و از غفلت و تند روی شیعیان برای توهین و مقابله با عقاید حقه ی شیعه بهانه تراشی کرده و هم اسباب اختلاف و دو دستگی بین شیعیان خواهد شد.

پرداختن به اعمال خلاف اخلاق اسلامی و ترویج خرافات در چنین محافلی، همواره مورد انتقاد فرهیختگان بوده است و بزرگانی همچون شهید مطهری (ره) و مرحوم شیخ حسین نوری(ره) عنایت خاصی در انتقاد پیرامون این موضوع داشته اند و ما با تمسک به سیره ی آن عزیزان، به تحریف و خرافه زدایی از مجالس جشن و سرور و یا ذکر مصیبت ائمه ی اطهار - علیهم السلام - می پردازیم.

برگزاری این گونه جلسات در حقیقت، محملی برای باز خوانی پرونده ی ظلم به اهل بیت - علیهم السلام - و جریان شناسی دشمنان آن بزرگواران می باشد و در آن، قرب به خدا از طریق شناخت مکتب ائمه ی معصومین - علیهم السلام - و لبیک به ندای آنان منظور می باشد. نکته ی قابل توجه این است که هدف هیچگاه وسیله را توجیه نمی کند، هر چند آن هدف بزرگ باشد، مجوّزی برای خارج شدن از مدار حق و حقیقت و اخلاق نخواهد بود.

در کلام نورانی معصوم (ع) مراد از تولّی و تبرّی چنین بیان شده که: «هر کس دم از دوستی ما زند و قلب و زبانش با ما باشد ولی اوامر و نواهی ما را عمل نکند، از دوستان و پیروان ما محسوب نمی شود»(1)

با مروری کوتاه بر رفتار و گفتار ائمه ی معصومین - علیهم السلام - در می یابیم که آنها از شیعیان خود خواسته اند در عین بصیرت و آگاهی در شناخت دشمن، از هر گونه رفتار خارج از عرف و دور از اخلاق پرهیز کنند و مراعات اصل و فرع را بنمایند.

در حدیثی از امام باقر(ع) قلوب شیعیان چنین توصیف شده: «قلوب شیعیان ما از قلوب ما ساخته شده و به آنچه ما تمایل داریم، تمایل دارند»( 2) شیعیان، طبیعتا در شادی آنها شاد و در حزن و اندوه آنها غمگین و محزون می باشند، ولی آیا عزاداریها و شادی های ما نباید از یک چارچوب و ضابطه ی خاصی برخوردار باشد؟

مسلماً، هدف از برگزاری چنین برنامه هایی، جلب رضای حق و اهل بیت - علیهم السلام - می باشد، چنانچه در زیارت عاشورا - که منشور دشمن شناسی ماست - می خوانیم: «اتقرب الی الله ثم الیکم بموالاتکم و موالاة ولیکم...» و در فراز دیگر آن: «انی سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم» آمده است.

هدف دیگر، دوری جستن و برائت از ظالمین به حق اهل بیت - علیهم السلام - می باشد که در این زیارت، بدان تصریح شده تا جایی که معصوم(ع) لعن خدا را بر دشمنان و غاصبان و معاندان خاندان نبوت و امامت می فرستد: «اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد و آخر تابع له علی ذلک»

با این تفاسیر روشن خواهد شد که بایستی برگزاری چنین مجالسی را که زمینه ای برای اظهار دوستی با معصومین - علیهم السلام - و اظهار تنفر و بیزاری از دشمنان آنان می باشد، پذیرفت؛ ولی به بایدها و نبایدهای آن نیز توجه داشت.

از آنجا که برگزاری این جشن ها با خرافات و تحریفات بسیاری همراه است و حتی برخی مداحان و ذاکران اهل بیت نیز از آن غفلت می ورزند و به همراهی بانیان اینگونه مجالس می پردازند، موارد زیر می تواند به بهبود نحوه ی برگزاری و کیفیت این جلسات کمک کند:

1- تبیین فرهنگ ناب اهل بیت -علیهم السلام - با سخنرانی های روشنگرانه.

2- استفاده از آیات و روایات در این گونه مجالس.

3- ذکر مناقب و فضایل اهل بیت - علیهم السلام - بویژه ذکر منقبت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا(س).

4- مدیحه سرایی و شعر خوانی با هدف اظهار دوستی نسبت به خاندان وحی و برائت از دشمنان اهل بیت.

امید است با الگو قرار دادن رفتار و منش بزرگان دین و علمای اعلام، روز به روز شاهد غنای فرهنگ شیعه و بسط و گسترش مکتب پویای آن در سراسر عالم و برپایی جلسات و برنامه هایی متبرک به ذکر و نام اهل بیت - علیهم السلام - باشیم که هر چه با شکوه تر و پر رونق تر و بدور از خرافات و حواشی زاید برگزار شوند. بدیهی است نقش روحانیت معزز و هوشیار و مداحان با اخلاص اهل بیت در این مسیر، نقشی ممتاز خواهد بود.

پی نوشت ها:

1- فاطمه الزهرا(س) بهجة قلب المصطفی، ص 298.

2- اصول کافی ج 2، ص 4.

کلمات کلیدی
اخلاق  |  حق  |  اهل‌بیت  |  جشن  |  شادی  |  ائام  |  جشن شادی  | 
لینک کوتاه :