×

آبادانی همزاد اینان است


تعداد بازدید : 852     تاریخ درج : 1390/08/08

51

دفن شهدا در کوه ها و پارک ها چه نقشی می تواند در ذهن ناخودآگاه جمعی ایرانیان داشته باشد؟

باید نگاهی به گذشته داشت و تاریخچة امام زاده ها را دید که آن ها را در جاهای خوش آب وهوا و در کنار چشمه ها دفن می کردند و همین امر باعث می شد که طبیعت در کنار امام زاده ها یک حالت قدسی و معنوی پیدا کند.

آب وهوای ایران و روحیة طبیعت گرا و معنویت گرای ایرانیان باعث می شد تا آن ها بزرگانشان را در مکان های خوش آب و هوا دفن کنند. این امر فقط در عالم تشیع نیست، بلکه در عالم تسنن هم این مسأله وجود دارد؛ مثلاً اگر به کردستان بروید، عرفا و بزرگانشان را در بهترین جاها دفن کرده اند. در استان فارس هم امام زاده ها در تپه و مکان های خوش آب و هوا و در بلندی شهر دفن شده اند.

زمانی که مردم به طبیعت می روند، معنویت را معجونش می کنند. در کازرون نیز مردم تفریحشان را در کنار امام زاده ها با معنویت، آمیخته و همراه می کنند.

چشمه های آب نیز باعث می شود که باغ هایی در اطراف به وجود بیاید و یک مکان تفریحی ساخته شود. مردم در این مکان ها کم تر خلاف کنند؛ زیرا وقتی در مکانی امام زاده هست، مردم خود را در محضر امام زاده می بینند. حتی اخیراً در کنار برخی امام زاده ها هتل احداث شده و این هتل ها وقف امام زاده شده اند.

معنویت گرایی در کنار طبیعت گرایی به وجود می آید و این باعث می شود که تفریح و گردش مردم شکل سالمی به خود بگیرد و امام زاده ها نیز فراموش نشوند. در طبیعت و هر کجا که نگاه می کنید، امام زاده ها ملجأ، پناهگاه و محل آرامش مردم هستند.

شهدا نیز چنین هستند و هر چه قدر جلوتر برویم، نسل های جدیدتر منشأ این امر خواهند شد. زمانی به یزد رفتم و در آن جا برخی از شهدایی را که 1400 سال پیش برای مسلمان شدن زرتشت ها در یزد جنگیده بودند، در کوهی دفن کرده بودند. که متأسفانه این اواخر آن را خراب کردند این مکان برای سالیان سال زیارتگاه روستائیان بود.

شهدا هرجا می روند، محیط را نورانی می کنند. بعضی ها می روند و قرآنی می خوانند، برخی هم توقف کوتاهی می کنند و احترامی می گذارند. نباید فقط به یک قبر ساده منتهی شود و باید تأسیساتی در اطراف آن ساخته شود.

نظرتان در مورد دفن این شهدا در میدان های اصلی شهر یا محله ها چیست؟

در میدان های اصلی شهر، کار چندان درستی نیست؛ چون ممکن است در آینده جابه جا شوند؛ مثل قبر مرحوم «طبرسی» که مجبور شدند آن را جابه جا کنند. باید در مکان هایی باشد که امن است. به عنوان مثال مساجدی یا شهرک هایی که در جای مناسبی از شهر ساخته می شوند و خودشان هم می توانند باعث آبادانی آن منطقه شوند، جای مناسبی برای تدفین هستند. قرار بود دولت در هر سی کیلومتر در جاده ها مسجدی بسازد. این مساجد در جاده هایی که محل رفت و آمد و تردد زیاد هستند، مکان مناسبی برای تدفین هستند؛ هم مسجد به عطر شهدا متبرک می شود و هم مشکلی در آینده پیش نمی آید و آرامگاه ها مانند امام زاده می شوند.

ما باید این فضاها را بسازیم. هر امام زاده در شهرستان ها برای خودش فضاسازی و فرهنگ سازی کرده است. حضرت معصومه(س) با آن عظمتش قم را ساخته است و امام رضا(ع) هم مشهد را.

این فضا سازی ها خیلی مهم است. اگر شهدا به طور پراکنده و مناسب پخش شوند، در آینده خیلی می توانند در فضاسازی مؤثر باشند. در همین تهران و در منطقة «کلکچال» که آقا فرمودند نورپردازی شود، نور سبز گذاشتند که به چشم مردم می آید و فضاسازی می کند.

در بعضی از دانشگاه ها متأسفانه یادمان یا فضای درستی ساخته نشده است. قبر شهدا به شدت در محیط، فضاسازی می کند.

مثلأ امام (ره) فرمودند: «شاه چراغ حرم سوم اهل بیت ماست.» متأسفانه به این مسأله پرداخته فضاسازی نشد، ولی ببینید همان فضای قدیمی چه قدر فضاسازی کرده است؛ به طوری که شاه چراغ هویت شیراز شده است. برخی می خواستند «تخت جمشید، سعدی و حافظ» را هویت شیراز بکنند، که در دوره ای هم داشتند این کار را می کردند ولی مرحوم شهید «دستغیب» آمد و مسجد «جامع» را بازسازی کرد. خودش مثل کارگر کار می کرد تا فضاسازی کند.

مسجدهای بزرگ شهر باید مزین به قبر شهدا شوند، این یکی از مسائلی است که می شود دنبال کرد. هر جای خالی باید پر شود، مزار شهدا تا قیامت محل عاشقان و دارالشفای دلسوختگان است.

امام(ره) ره یافت ها را داده است، با گسترش حساب شدة این کار، خود به خود فضای کشور معنوی خواهد شد. خود من هرجا که می روم؛ به ویژه این امام زاده ها و مساجد در راه ها به شدت برای من آرامش بخش هستند. نه تنها من، بلکه همة مردم حتی کسانی که نماز نمی خوانند هم به آن جا می روند.

کلمات کلیدی
امام  |  آب  |  دفن  |  امام‌زاده  |  فضاسازی  |  آب و هوا  | 
لینک کوتاه :