هرچند بیش از 25 تن از دوستانم را از دست داده بودم، اما توانسته بودیم به همه اهدافی که برای عملیات غرورآفرین کربلای پنج تعیین شده بود، دست یابیم. پس از چند شبانه روز نبرد سخت و تثبیت خط، باید به عقب برگردیم و نیروهای تازه نفس جایگزین ما شوند. پاسی از نیمه شب گذشته بود که در یک چشم به هم زدن در یک صف قرار گرفتیم و حرکت کردیم. در میان تیر و ترکش هایی که از زمین و هوای شلمچه می بارید، به ناگاه تیری به بازو و تیری به پهلوی چپم خورد. سریع من را سوار بر جیپی که تفنگ 106 میلیمتری روی آن سوار بود، کرده و پس از ساعتی، خود را در یک بیمارستان صحرایی یافتم، پزشک معالج، با لحنی مهربانانه گفت: بسیجی چند سالته؟ گفتم: هی...!
پس از لختی سکوتِ دو طرفه و در حالی که از درد به خودم می پیچیدم و به دست های پرستاری که داشت وسایل دوختن پهلویم را برای پزشک آماده می کرد، چشم دوخته بودم، گفت: هی چیه؟ سال شمسی، قمری یا سال جدیدی اختراع کردی؟
درد و خنده را به هم آمیختم و گفتم: شانزده ـ هفده.
گفت: شانزده ـ هفده سال یا ماه؟ اصلا چرا رنگت پریده؟ از یک مرمی کوچک کلاشینکف ترسیدی؟
گفتم: آقای دکتر! واقعا حالا موقع شوخیه؟ بابا حالا موقع این سؤال هاست؟!
یه کاری بکن درد پهلوم بیفته.
گفت: درد چیه؟ بسیجی و درد؟ الهی دردت بخوره توی قلب دشمن.
برخورد مهربانانه و شوخ طبعی آن پزشک میانسال و مجادله من با او که از فرط بی خوابی و خستگی چشم هایش را به سختی باز نگه داشته بود و نگاه به مجروحانی که وضعشان به مراتب بدتر از من بود و به هیچ روی با من قابل مقایسه نبودند، دردم را تسکین می داد. حتی وقتی که روز بعد به بیمارستان شهید بقایی اهواز و از آنجا با هواپیمایی که دویست، سیصد مجروح جور واجور داخل آن بودند، به بیمارستانی در تبریز منتقل شدم و وضعیت خودم را با آنها مقایسه کردم، به کلی درد و جراحت خود را فراموش کردم.
مجروحی که دست و پایش قطع شده بود، آن یکی که معلوم بود فک پایینش با ترکشی بر زمین شلمچه جا مانده و همه صورتش باندپیچی شده بود، و از همه سخت تر، آن دو نفری که ترکش به جای حساس بدنشان نشسته و راه دفع ادرارشان را بسته بود، آنچنان فریادی زدند که صدای موتور هواپیما هنگام برخاستن از زمین در میان فریادشان گم شد، و داد و آخ و واخِ همه مجروحان ناگهان قطع شد. پزشک بالای سرشان آمد و با وسیله ای مخصوص، راه دفع ادرارشان را باز کرد.
در بیمارستان صحرایی آن پزشک مهربان، تیر را از پهلویم بیرون کشید. سپس آن را همراه تکه زیرپوشم که به ته آن چسبیده بود، لای یک باند پارچه ای پیچاند و گذاشت توی جیب بادگیرم و گفت: این را با خودت داشته باش، بعد که بابا شدی، به بچه هات نشون بده و بگو با چه شجاعتی توی شلمچه جنگیدیم.
اکنون بیش از بیست سال از آن ماجرا می گذرد. آن تیر را هنوز با خودم دارم با همان تکه کوچک از زیرپوشم که خون هایش دیگر رنگ خون ندارد و به فلز و پارچه زنگ زده بیشتر شبیه اند تا تیر و خون و پارچه. هر وقت هوای شلمچه به سرم می زند، آن تیر را که حسابی لای همان باند پارچه ای پیچیده شده، می آورم و از خاطرات آن روزها برای بچه ها تعریف می کنم و همه خاطرات برایم تازه می شود.
اما واقعیت آن است که نه آن تیر و نه قلم و بیان من تا کنون نتوانسته آنچه را در خط شلمچه گذشت برای بچه ها بازآفرینی کند. برای همین امسال پیش از عید، با بچه ها قرار گذاشتیم در ایام نوروز سال 87 از شلمچه بازدید کنیم.
هشتم فروردین به راه افتادیم. نخست وارد امیدیه شدیم. جاده امیدیه تا ماهشهر گرد و غبار که چه عرض کنم، توفان شدیدی وزیدن گرفته بود، تا جایی که مجبور شدم برای دقایقی کنار جاده بایستم تا جاده آشکار شود.
به ماهشهر که رسیدیم، نماز مغرب و عشا را در یکی از مساجد شهر خواندیم. از بغل دستی ام پرسیدم تا حالا شلمچه رفته ای؟ گفت: یک بار، ولی اگر قصد رفتن داری، امشب نرو!
گفتم: چرا؟ گفت: برای این که گرد و غبار جاده را گرفته و می گویند پلیس راه نیز به خاطر حفظ سلامت مسافران از رفت وآمد خودروها جلوگیری می کند.
چون خسته هم بودم، دیگر از کسی وضعیت جاده و حقیقت ماجرا را جویا نشدم. گفتم انگار توفیق اجباری نصیب شد که شبی را هم در ماهشهر بمانیم. از او تشکر کرده، خداحافظی کردم و داخل چادر تاریکمان مشغول خوردن غذای نیم پخت که حسابی مزه گرد و خاک هم گرفته بود، شدیم. پس از صرف شام از چند نفر که چادر زده بودند، مقصدشان را پرسیدم. همگی عازم شلمچه و مناطق جنگی جنوب بودند.
بوی خرمشهر را که استشمام کردم، همه خاطرات سال های دفاع مقدس برایم زنده شد؛ خاطراتی که برای یادآوری بسیاری از آنها، باید به دفترچه خاطراتم از آن دوران مراجعه می کردم.
اما انگار هر آنچه در عملیات های والفجر هشت و کربلای چهار و پنج و جزیره مجنون، برایم رخ داده بود و هر آنچه را در جنوب و غرب جبهه دیدها فقط شنیده بودم، همه را در نخل های افراشته و سنگفرش تروتمیز و ساختمان های نسبتا شیک خرمشهر دیدم؛ حتی در هیبت و قیافه مردمان شیک پوش و به ویژه جوان هایش که با هیبت جوان های آن دوران زمین تا آسمان فاصله داشتند؛ صدای بلند موزیک فارسی و گاه عربی و گاه رپ غربی که از داخل اتومبیل ها شنیده می شد و جوان هایی که با غرور ویراژ می دادند و به سرعت می گذشتند.
پل قدیم و جدید خرمشهر با ماشین هایی که در حدفاصل دو پل پارک شده بود، دو تلویزیون بزرگ که آنجا تعبیه شده بود و از فاصله سیصد متری هم می شد تصویرشان را دید و مرد هزار چهره و انبوهی از جمعیت که تا ده ها متری به آن خیره شده بودند.
چند جوان شاد و شنگول هم نزدیک لنج های بزرگی که کنار گذرگاه پل لنگر انداخته بودند، در حال انجام حرکات موزون و سر دادن ترانه های شاد و دست تکان دادن برای کسانی که از کنار گذرگاه روی پل در حال آمدوشد بودند و قایق های تندرویی که مسافران را در آن شب زیبا سوار می کردند و انگار در نور چراغ برق های بزرگ شکسته در موج های آب به یک پرواز رویایی می برند.
فردا صبح راهی شلمچه شدیم.
... و به شلمچه رسیدیم. در نخستین گامی که به سوی خاکریزها برداشتم، صدای انفجاری مهیب در منطقه پیچید؛ صداهایی که هر لحظه بر شدت آنها افزوده می شد! خدایا، بیست سال از جنگ می گذرد، اینجا که آرام بود! پیش تر شنیده بودم در این منطقه، هنوز مین های خنثا نشده هست و می دانستم اینجا نزدیک بصره است و بصره چند هفته است ناآرام و جولانگاه هواپیماهای آمریکایی شده است. از کسی که به سرعت به طرف خاکریزها می رفت، پرسیدم: اتفاقی افتاده؟ گفت: نمی دانم! چند سال قبل که اینجا آمدم، سر و صدایی نبود.
هنوز از او جدا نشده بودم که صدای هواپیمای جنگی، با غرشی که هر لحظه نزدیک و نزدیک تر می شد فضای منطقه را متلاطم کرد؛ به آسمان نگاه کردم، چیزی ندیدم، قدم های بعدی را که برداشتم، صداها بلندتر و بیشتر شد؛ صدای تیر و ترکش، رگبار دوشیکاها، صدای تق تق کلاشینکف ها، مینی کاتیوشاها که از زیادی شلیک، صدایشان به سان گاو بزرگِ دوران کودکی ام در روستا می ماند که انگاری، تیغ های تیز خوشه های خشک گندم در گلویش گیر کرده و از فرط زیادی سرفه، به اُه، اُه، افتاده! «آر.پی. جی» های پی درپی که شلیک می شدند، صدای رژه گوشخراش تانک های دشمن، با شنی های زنگ زده که قیژ، قیژ آنها سوهان دل آدم بود و کسی که از پشت خاکریز، فریاد می زد: تانک ها دارند دور می زنند! دارن دور می زنند!
در حالی که اشک چشمانم را گرفته بود و در این فضای واقعی خود را گم کرده بودم، به طرف خاکریزی که می شد گنبد آبی رنگِ یادمان شهدا را از آنجا دید پیش رفتم، در حالی که صداها بیشتر و بیشتر می شد و تعجب من هم بیشتر!
بالای خاکریز رسیدم، اثری از هواپیما و خمپاره و «آر.پی.جی»، نبود؛ صداهای ضبط شده، از یک عملیات واقعی دوران دفاع مقدس بود که با خوش سلیقه گی تمام از ده ها بلندگوی تعبیه شده در منطقه پخش می شد و به خوبی فضای جنگ را برای زائران تداعی می کرد؛ و صدای شهید آوینی که از لابه لای صدای انفجارها با طمأنینه می گفت: راز این که سر بر خاک می گذاری همین است؛ تا با خاک انس نگیری، راهی به سوی مراتب قرب نداری.
و پس از چندی سکوت، دوباره صدای رگباری از خمپاره های معروف به «شصت» که ترکش های آن زمین و آسمان را به هم می دوخت.
ناخودآگاه در چهار گوشه دشت به دنبال تلویزیون های بزرگ گشتم که تصاویر این درگیری سخت را در آنها ببینیم، اما افسوس! تلویزیون هایی که در بسیاری از پارک های شهری وجود دارد؛ تصاویری که اگر با آن صداها آمیخته می شد، انسان قالب تهی می کرد.
دشتِ وسیع میان دو خاکریز، آکنده از جماعت جورواجور بود؛ از همه شورانگیزتر، تیپ های خاصِ بچه های شانزده ـ هفده ساله ای بود که کفش های شیک و نوک برگشته خود را زیر بغل گذاشته و جاده خاکی بین یادمان تا خاکریز را هروله کنان می پیمودند! تیپ های خاصی که اگر با چشم خود نمی دیدی، باورش مشکل بود.
نزدیک یکی از بلندگوها رفتم؛ اگر اشتباه نکنم، همان جایی است که دومین شب عملیات کربلای پنج به آنجا رسیدیم.
از این که احساس می کردم از نخستین کسانی بودم که دی ماه 65 به اینجا آمده بودم و با نخستین تکبیرمان خیل بعثی ها پا به فرار گذاشتند و الان روی همان خاک ایستاده ام، به خود می بالیدم و زانوهایم تاب تحملم را نداشتند. روی خاکریز نشستم، در حالی که از دست اشک هایی که جلوی دیدم را تار می کردند، کلافه شده بودم!
آن روز کمتر کسی چنین روزی را تصور می کرد که بتوان پس از دو دهه با افتخار بر همان خاک ایستاد و ناظر جوان هایی بود که خرابی های جنگ را به سرعت ساخته و بر قله های رفیع دانش بشری تاخته و صدام را با ذلتی باور نکردی به دست بهترین یار خودش آمریکا به گورستان تاریخ انداخته و در این سو، یعنی چسبیده به شلمچه ایران، خرمشهری شاداب و با نشاط و کمی آن طرف تر یعنی چسبیده به شلمچه عراق «بصره» در آتش و خون! و البته دل ما برای بصره مظلوم هم پر از خون.
دیدن همه اینها از خاکریز شلمچه کافی است تا دل آدمی را زیر و زبر کند.
خدایا، این کانال هلالی شکل همان کانال است؟ گویا کمی عریض تر شده؛ یادم هست به قدری تنگ و باریک بود که وقتی دو نفر به صورت نیم خیز در راستای مخالف هم حرکت می کردند، باید یکی از آنها به دیواره کانال بچسبد تا راه برای گذر دیگری باز شود.
نمی توانم فراموش کنم صورت معصومانه شهید یعقوبی را؛ او که پیش از عملیات، شبانه بلند می شد و لباس بچه ها را که از صبح برای تمرین لای آب و گل، سینه خیز رفته بودند، می شست و بچه ها به او می گفتند: خوش تیپ، تو که این قدر مخلصی، جلو بایست تا به تو اقتدا کنیم؛ می گفت: استغفرالله! من کجا و پیش نمازی کجا؟! در همین کانال بود که با اصابت تیری، چند روز بر کف کانال افتاد و خیال کردیم به شهادت رسیده است؛ وقتی یکی از بچه ها در حال عبور، پوتینش به صورت او خورد، ناگهان رنگ او برگشت و کف و خون از دهانش بیرون زد و ما فهمیدیم هنوز زنده است. همه فریاد زدند: امدادگر! امدادگر! و به سرعت به پشت جبهه منتقل شد، اما کمی دیر شده بود؛ سال ها بعد دانستم که او درس طلبگی می خوانده است.
وای خدای من! این همان تانک است که رفیقم «آقای سرداری» شب عملیات منفجر کرد. نمی دانم شاید جایگزین شده یا کمی آن طرف تر بود، ولی آن شب بعد از غروب ماه به اینجا که رسیدیم با نخستین تکبیرمان خدمه تانک بیرون پریدند و رو در روی من قرار گرفتند؛ من که چند بعثی مسلح را که منتظر عکس العملم بودند در پنج ـ شش متری خود دیدم، فقط فریاد می زدم عراقی! عراقی! و آقای جوادی، زد پشت گردنم و گفت: عراقی و [...] دِ لا [... ] بزنشون! و رفت؛ آقای سرداری هم به سرعت روی تانک رفت و ضامن نارنجکی را کشید و داخل آن رها کرد.
آن شب وقتی که با سرنیزه و کلاه های آهنی مان به زمین حمله کردیم و جان پناهی به عمق نیم متر کنده و داخل آن خزیدیم، تا صبح خودمان را سرزنش کردیم؛ چون دودِ سوختن تانک و انفجارات داخل آن، بخش زیادی از منطقه را گرفته بود و آن قدر دود خوردیم و سرفه کردیم که ... . یادم نیست در زیر نور منور عراقی بود یا در گرگ و میش صبحدم که به رفیقم گفتم: عجبا لقدره الله! خیال کردم آقای جوادی هستی. گفت: چطور؟ آیینه کوچکم را به او دادم و او وقتی در آن نگاه کرد، آن را مقابل خودم گرفت و گفت: دیگ به دیگچه میگه روت سیاه! تو که به او شبیه تری! وقتی خودم را در آن دیدم، جز دو چشمم که سفیدی اش معلوم بود، انگار صورتم را قیر اندود کرده اند!
جوادی، همان فرمانده ترک زبان و سیاه چرده گروهان ما بود؛ جوان رشیدی که اگر خنده های ملیح و لهجه زیبایش نبود، او را با عراقی ها اشتباه می گرفتیم و چندین بار نزدیک بود آبکشش کنیم. همو که پس از عملیات فتح المبین جسدش را به سردخانه بردند و پس از 48 ساعت که برای انتقالش از سردخانه رفتند، با تعجب دیدند کیسه نایلونی بخار کرده. به سرعت او را به بخش ویژه منتقل کرده و نفسش را برگرداندند.
شبی که این مطلب را می نوشتم، پس از بیست سال، توانستم به سختی تلفنش را به دست آورم. پس از احوالپرسی گرم، برای این که مطمئن شوم خاطراتم بکر و درست است، آنها را برایش خواندم و گفتم: می خواهم آن خاطره سردخانه را هم در یادداشتم بنویسم. باورش نمی شد که به یاد کسی آمده که خاطرات سر به مهر او را بگشاید. مصرانه خواست که بی خیال شوم. گفتم: بخش اول یادداشت را نوشته ام و برای بخش دوم نیاز به بازخوانی آنها ـ که در حقیقت بخشی از فداکاری های توست ـ دارم و آن خاطره نیز بخشی از یادداشت من است؛ به اصرار زیاد با بزرگواری پذیرفت.
راستی، او و صدها فرمانده زنده، مثل او الان کجا هستند؟
چند روزی است مشغول خواندن کتاب قطوری هستم، مربوط به سرگذشت یکی از مبارزان سیاسی پیش از انقلاب (خاطرات عزت شاهی)؛ کتابی که نویسنده اش، به اصرار زیاد نزد وی رفته، خاطراتش را گردآوری، تدوین و توسط دفتر ادبیات انقلاب اسلامی به چاپ رسانده و در عرض دو سال، هفت بار تجدید چاپ شده است.
با همه احترامی که برای مبارزان آن دوران سخت قائلم، که تنها تصور یک لحظه از شکنجه هایشان کافی است تا یک عمر روح انسان را شکنجه دهد، اما مگر نه این است که حفظ انقلاب از اصل انقلاب مهم تر و سخت تر است؟ و مگر این مجاهدت ها در امتداد همان شکنجه ها و زجرها نیست؟ و آیا اگر بچه های جبهه و جنگ نبودند، حفظ ایران و انقلاب و دستاورد خون د ل های پیش از انقلاب میسر بود؟
از میان هزاران اثری که از دفاع مقدس چاپ شده، چند اثر ارزشمند و ناب را می توان بیرون کشید و به دنیایی که امروز تشنه حقایق دفاع مقدس ماست، معرفی کرد؟ چه کسی سراغ سینه های مالامال از انبوه خاطراتِ سر به مهر ایشان را گرفته است تا حتی اگر با ناز و کرشمه مقدس هم شده، صندوقچه زخمی دل آنها را باز گشاید و آنها را ثبت و ضبط کند.
کجاست تندیس و بیلبورد بچه های مخلص دفاع مقدس؟ کو یک «سریال» از زندگی نفس گیر، اما سراسر معنوی و آموزنده جانبازان شیمیایی؟ چه واهمه است که هنوز که زنده است و بر تخت بیمارستان یا کنج خانه نفس هایش به سختی دم و بازدم می شود، فرزندش، عکس و تندیس او را در ورودی شهر خود ببیند؟ نکند باور کرده ایم که جماعتی مرده پرستیم!؟
کجاست آن کار هنری درباره شلمچه که رهبر انقلاب بر اصحاب آن تکلیف کردند؟ درباره کدام حادثه و واقعه ای این تعبیر لطیف و زیبا را می توان یافت که در جمع زایران شلمچه فرمودند:
«ملت ایران هر چه عظمت و عزت در دنیا دارد، به برکت خون رزمندگانی است که در این سرزمین های خونین، حضور پیدا کردند و جان خود، سلامت و جوانی خود را برای اسلام، برای ملت و میهن شان در طبق اخلاص گذاشتند و تقدیم کردند. ایران، امروز هر چه دارد و در آینده هر چه به دست بیاورد، به برکت خون این شهیدان است... اینجا نقطه ای است که ملائکه الهی که شاهد فداکاری مخلصانه این شهدای عزیز بودند، به آن تبرک می جویند.»
اگر آوینی را و برنامه های مستند خبری و روایی را که به کمترین زحمت و هنرمندی نیاز دارند از تلویزیون بگیریم، این رسانه برای نشان دادن فداکاری شهدای شلمچه وحتی اوج معنویت و فرهنگی که هم اکنون در آن دیار جریان دارد، چه کار هنری کرده است؟
کاش به جای نشان دادن روح های سرگردان در «حلقه های سبز» و سرگردان کردن مخاطبان، برای عینیت بخشیدن به سخن رهبر معظم انقلاب، تبرک جستن ملائکه خدا را به سرزمین شلمچه به تصویر می کشیدیم.
کو یک بخش هنری نمایشی ویژه که بخش های پر زرق و برق و پر دخل و خرجِ رسانه ملی برای دفاع مقدس و ارزش های آن تربیت کرده اند؟
مگر کار عمده رسانه ملی، فرهنگ سازی از اسطوره های ملی نیست؟ کو یک قاب عکس سیاه و سفید از یادمان شلمچه و روزهای حماسه و ایثار که در اتاق پذیرایی یک سریال تلویزیونی به دیوار اتاقی چسبیده شده و کودکان و نوجوانان این مروز و بوم با دیدن آن، دست کم بپرسند: بابا، مادر! این تصویر چیست و از آنِ کیست؟ و آنها را به فکر وا دارد؟
از کنار خاکریزها می گذشتم که دیدم مادری برای سوار کردن پسرش بر جیپی که تفنگی 106 میلی متری بر آن سوار بود و گرفتن عکس یادگاری، التماس می کند و سرباز وظیفه شناس می گفت: اگر سوار شود برای من مسئولیت دارد. جلو رفتم و خواهش کردم اگر ممکن است بگذارد عکسش را بگیرد. آخر، تمام حجت او بر عظمت و مظلومیت شلمچه و افتخار به آن، همین عکس یادگاری است.
به طرف برجکی رفتم که زائران دور آن تجمع کرده و با دوربین و گوشی موبایل در حال گرفتن فیلم و عکس یادگاری بودند. دیدم نگهبان عراقی از ساختمان آن طرفِ نقطه صفر مرزی بیرون آمد. تا چشم چند جوان ایرانی به او افتاد، به سوت زدن پرداختند! به یکی از جوان ها که خیلی از دیگران جنب وجوش بیشتری داشت، نزدیک شدم و گفتم: داداش! داری چی کار می کنی!؟ گفت: عراقیه. گفتم: عراقی هست، ولی دشمن نیست! این عراقی با عراقی هایی که سال 65 در این خاک با ما جنگیدند، زمین تا آسمان تفاوت دارد. حتی اگر این سرباز، آن روز در جنگ هم حضور داشته، یا از روی نادانی یا از روی جبر و ترس صدام بوده و امروز تحت فرمان حکومتی است که صد در صد مخالف کارهای صدام و رژیم بعثند.
جوان با هیجان تمام رو به آن عراقی که البته فاصله اش زیاد بود و صدای او را نمی شنید فریاد زد: اخوی خیلی المخلصی؛ چاکرتیم الاخوی العزیز.
دانستم هنوز نتوانسته ایم در باور جوانان بگنجانیم که هر مصیبتی بر سر دو ملت آمد، از صدام و دار و دسته اش بود.
راستی، جایگاهِ نقش اصلی آغازگر جنگ و مصیبت های وارده بر دو ملت، یعنی صدام و حزب بعث، در فیلم ها و سریال های دفاع مقدس و کتاب های انتشار یافته در این باره کجاست؟ قطعا وقتی آمریکا از منطقه بیرون رود و ذهن دو ملت از درگیری های خونین فعلی عراق فارغ شود و حکومتی حقیقتا مردمی و دینی سر کار باشد، تازه آغاز این پرسش ها برای جوانان دو ملت است که باید با رایزنی های فرهنگی و رسانه ای بین مسئولان دو کشور از هم اکنون با ظرافت، پلی از جنگ خونین گذشته، به همزیستی دو کشور مسلمان در آینده زد.
چه خوب است در سال نوآوری و شکوفایی با میدان دادن به سلیقه های گوناگون و حتی متفاوت جوانان و نوجوانان امروزی، نگاهی نو به شلمچه انداخت و با بازسازی سنگرها و تندیس ها و ماکت ها و ترسیم صحنه های جنگ در مقیاس واقعی و حتی استفاده از ادوات مشقی و... حال و هوای دفاع واقعی را برای مشتاقان نوآفرینی ایجاد کرد و جسم و روح تشنه آنها را سیراب کرد؛ فضایی که در هیچ موزه ای قابل بازآفرینی نیست.
من به همه کارهایی که درباره دفاع مقدس شده است، احترام و ارزش می گذارم و این یادداشت را با سخنی از عالمانه از رهبر دور اندیش انقلاب به پایان می برم:
«سرتاسر این دوران، افتخار است. جا دارد که کار هنری بشود، ثبت و ضبط بشود و کار تخصصی انجام بگیرد... در آنِ واحد دو کار: هم کار حرفه ای و تخصصی و مدیریت مطلع و عالمانه بر جمع آوری خاطرات، هم در کنار آن، استفاده از عموم کسانی که در جاهای مختلف، خاطراتی از جنگ دارند و منحصر نکردن آن به یک کانال خاص که موجب محدودیت نشود.» (29/7/85)
از شلمچه خارج می شدیم که نوشته ای به این مضمون توجهم را جلب کرد: «برای دریافت پیام های صوتی و تصویری و کلیپ، بلوتوث خود را روشن کنید.»
بلوتوث را روشن کردم و آرزو کردم، ای کاش پیامکی هم برای میلیون ها نفری که به این سرزمین عرفانی آشنایی ندارند، فرستاده می شد و کاش مرکزی فرهنگی در نقطه ای از این خاک راه اندازی شود تا روزی یکی دو پیامک فرهنگی به گوشی های مردم در سراسر کشور بفرستد.
نمی توانم فراموش کنم صورت معصومانه شهید یعقوبی را؛ او که پیش از عملیات، شبانه بلند می شد و لباس بچه ها را که از صبح برای تمرین لای آب و گل، سینه خیز رفته بودند، می شست و بچه ها به او می گفتند: خوش تیپ، تو که اینقدر مخلصی، جلو بایست تا به تو اقتدا کنیم؛ می گفت: استغفرالله! من کجا و پیش نمازی کجا؟! در همین کانال بود که با اصابت تیری، چند روز بر کف کانال افتاد و خیال کردیم به شهادت رسیده است؛
وای خدای من! این همان تانک است که رفیقم «آقای سرداری» شب عملیات منفجر کرد. نمی دانم شاید جایگزین شده یا کمی آن طرف تر بود، ولی آن شب بعد از غروب ماه به اینجا که رسیدیم با نخستین تکبیرمان خدمه تانک بیرون پریدند و رو در روی من قرار گرفتند؛ من که چند بعثی مسلح را که منتظر عکس العملم بودند در پنج، شش متری خود دیدم، فقط فریاد می زدم عراقی! عراقی! و آقای جوادی، زد پشت گردنم و گفت: عراقی و [...] دِ لا [... ] بزنشون! و رفت؛ آقای سرداری هم به سرعت روی تانک رفت و ضامن نارنجکی را کشید و داخل آن رها کرد.
پس از عملیات فتح المبین جسدش را به سردخانه بردند و پس از 48 ساعت که برای انتقالش از سردخانه، رفتند، با تعجب دیدند کیسه نایلونی بخار کرده. به سرعت او را به بخش ویژه منتقل کرده و نفسش را برگرداندند. شبی که این مطلب را می نوشتم، پس از بیست سال، توانستم به سختی تلفنش را به دست آورم. پس از احوالپرسی گرم، برای اینکه مطمئن شوم خاطراتم بکر و درست است، آنها را برایش خواندم و گفتم: می خواهم آن خاطره سردخانه را هم در یادداشتم بنویسم. باورش نمی شد که به یاد کسی آمده که خاطرات سر به مهر او را بگشاید. مصرانه خواست که بی خیال شوم.
کجاست تندیس و بیلبورد بچه های مخلص دفاع مقدس؟ کو یک «سریال» از زندگی نفسگیر، اما سراسر معنوی و آموزنده جانبازان شیمیایی؟ چه واهمه است که هنوز که زنده است و بر تخت بیمارستان یا کنج خانه نفس هایش به سختی دم و بازدم می شود، فرزندش، عکس و تندیس او را در ورودی شهر خود ببیند؟ نکند باور کرده ایم که جماعتی مرده پرستیم!؟ کجاست آن کار هنری درباره شلمچه که رهبر انقلاب بر اصحاب آن تکلیف کردند؟
کاش به جای نشان دادن روح های سرگردان در «حلقه های سبز» و سرگردان کردن مخاطبان، برای عینیت بخشیدن به سخن رهبر معظم انقلاب، «تبرک جستن ملایکه خدا را به سرزمین شلمچه» به تصویر می کشیدیم.
به یکی از جوان ها که خیلی از دیگران جنب وجوش بیشتری داشت، نزدیک شدم و گفتم: داداش! داری چیکار می کنی!؟ گفت: عراقیه. گفتم: عراقی هست، ولی دشمن نیست! این عراقی با عراقی هایی که سال 65 در این خاک با ما جنگیدند، زمین تا آسمان تفاوت دارد.
جوان با هیجان تمام رو به آن عراقی که البته فاصله اش زیاد بود و صدای او را نمی شنید فریاد زد: اخوی خیلی المخلصی؛ چاکرتیم الاخوی العزیز.
بلوتوث را روشن کردم و آرزو کردم، ای کاش پیامکی هم برای میلیون ها نفری که به این سرزمین عرفانی آشنایی ندارند، فرستاده می شد و کاش مرکزی فرهنگی در نقطه ای از این خاک راه اندازی شود تا روزی یکی دو پیامک فرهنگی به گوشی های مردم در سراسر کشور، بفرستد.
جستجو در قاموس نور