جریان های سیاسی از نگاه امام خمینی (ره ) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی )

چکیده

جـریان های سیاسی نیم قرن اخیر بخش جدایی ناپذیر تاریخ تحولات سیاسی معاصر ایـران اسـلامـی هـسـتـنـد. پـدیـده شـگـفـت انگیز انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و هدایت های حـکـیـمـانـه و پیامبرگونه امام و رهبری در دوران های پیدایش ، شتاب و پیروزی انقلاب و تـثـبـیـت نـظـام جـمـهـوری اسـلامـی فـرصـت مـنـاسـبـی بـرای طـلوع و افول جریان های سیاسی بوده و هست .

ایـن مـقـاله بـر آن اسـت تـا از نـگاه امام خمینی (ره ) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی ) به بـازخـوانـی وضـعـیـت ، تـفـکـر و کـارکـردهـای مـثـبـت و مـنـفـی جـریـان هـای سـیـاسـی قـبـل و بـعـد از پـیـروزی انـقـلاب اسـلامـی کـه هـر کدام به شکلی با انقلاب و رهبری در تعامل یا تقابل بودند بپردازد.

کلید واژه ها: امام خمینی ، مقام معظم رهبری ، جریانات سیاسی ، احزاب ،مقدمه

کارآمدترین روش شناخت و تحلیل یـک رویـداد مـهـم سـیـاسـی ـ اجـتـماعی ، تبارشناسی و کالبد شکافی جریانات سیاسی تـاءثیر گذار یا پدید آمده از متن آن رویداد است ؛ زیرا سیاست ها و کارکردهای جریانات سیاسی جوامع ، از مؤ لفه های مهم و اصلی تغییر فرهنگ و دگرگونی سیاست داخلی یک نظام و تحول آفرینی در عرصه معادلات و تعاملات بین المللی آن هستند.

مـاهـیـت انـقـلاب و نـظـام اسـلامـی مـنـاسب ترین بستر پیداش جریانات سیاسی است و همین ویژگی ، آن را از سایر انقلاب های جهان ممتاز ساخته است . نشیب و فراز فرایند انقلاب و نـظـام اسـلامـی جـریـانـاتـی را در مـتن یا خارج از خود پدید آورد که هر کدام با ایده و رویـکـردهـای گـونـاگـون بـا انـقـلاب و تـدابـیـر رهـبـری آن در تـقـابـل یا تعامل بودند. برخی با پشتوانه ای از تئوری های نشاءت گرفته از مبانی دیـنـی نـظـام اسـلامـی هـمـپـای انقلاب و رهبری ، پویا و ماندگارند و کارنامه ای درخشان دارند. برخی نیز به تناسب شرایط دوران های انقلاب و مقتضیات زمان و یا ناتوانی در تـطـبـیـق ایـده هـای خـود با اهداف و آرمان های انقلاب و یا گرایشات انحرافی ، روزگار حـیـات سـیـاسـی خـود را سـپـری کـرده انـد. گروهی دیگر نیز وجود دارند که همچنان بر طـبل عناد می کوبند و با کمک های مالی و تبلیغی دشمنان انقلاب توطئه های بیگانگان را اجرا می نمایند.

مفهوم شناسی جریان

در ادبـیـات سـیـاسـی امـام خـمـیـنـی (ره ) و مـقام معظم رهبری (مدظله العالی ) جریان ، همان انـدیـشـه ، بـرنـامـه ، سـیـاسـت و عـمـلکـردهـایـی اسـت کـه در مـسـیـر و مراحل انقلاب و نظام اسلامی نقش سازنده یا تخریبی داشته باشد.75

اکـنـون بـا رویـکـرد بـه آثـار و اندیشه های امام و رهبری وضعیت و کارکردهای جریانات سـیـاسـی پـنـج دهـه مـعـاصـر را کـه نـسـل اول تـا سـوم انـقـلاب شـاهـد تـعـامـل یـا تـقـابـل آن بـوده و هستند براساس نقش مثبت و منفی آنها در رابطه با انقلاب و تـدابـیـر رهـبـری و نیز بر مبنای مقطع تاریخی پیروزی انقلاب اسلامی ، دسته بندی و مرور می کنیم :

1 ـ 1. جریان های همسو با انقلاب و رهبری

1 ـ 1 ـ 1. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم :

جـامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، مراحل مقدماتی خود را در دهه 30 شمسی گذراند و فعالیت علمی و سیاسی خود را به طور رسمی در سال 41 همزمان با نهضت دو ماهه روحانیت علیه مـصـوّبـه انـجمن های ایالتی و ولایتی آغاز کرد. این جریان از نخستین جرقه های پیدایش حـرکـت تـوفـنـده انـقـلاب اسـلامـی تـا پـیـروزی و تـثـبـیـت نـظـام ، در تـمـام مراحل و مهم ترین و حساس ترین شرایط حضور داشت .76

امـام خمینی (ره ) جامعه مدرسین را همگام و بر پا کننده انقلاب می داند و نقش مهم و تاءثیر گـذار ایـن جـریان گسترده را در افشاگری رژیم منحوس شاهنشاهی می ستاید.77 ایشان در غـربـت تـبـعـیـد نجف ، از تلاش های علمی آمیخته با مبارزات سیاسی حوزه و مدرسین قم تقدیر می نماید.78

اکـثـر مـطـالب و تـعـابـیـر و مـضـامـیـن بـلنـد و مـحـتـوای عـمـیـق پـیـام امـام به روحانیت در سـال 67 ، سـیـر مـبـارزات سـال هـای مـتـمـادی و وصـف حـال سـخـتـی هـای جـامـعـه مـدرسـیـن اسـت کـه شاگردان و تربیت یافتگان مکتب سیاسی و مبارزاتی خودشان بودند.79

پـس از پـیـروزی انـقـلاب اسـلامـی ، بـیـشـتـریـن نـیـروهـای مـورد نیاز روحانی امام برای کـادرسـازی در گـسـتره ایران و مراکز استان و شهرستان ها و قضات دادگاه ها از اعضای جـامـعـه مدرسین بودند.80 چنانکه نیمی از اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی را جامعه مدرسین تشکیل دادند.

پـس از پیروزی انقلاب ، امام جامعه مدرسین را بر استمرار سیره علمی و فقهی گذشتگان در تـربیت شاگردان و تهذیب نفس توصیه کردند و علاوه بر آن به همکاری با شورای عـالی انـقـلاب فرهنگی و حمایت از دولت و مجلس فرا خواندند. ایشان با توجه به نقش فـراگـیر علمی ، فرهنگی ، سیاسی و تبلیغی این جریان تاءثیر گذار هشدار دادند که بسیار مراقب باشند تا انقلاب اسلامی به سرنوشت نهضت مشروطیت دچار نگردد.81 سپس برای هماهنگی میان طلاب و جامعه به طلاب علوم دینی سفارش نمودند برای رهایی از دام هـای گـسـتـرده و نـامرئیِ اسلام آمریکایی ، جذب اعضای رنج کشیده و مبارز جامعه مدرسین شوند.82

بـرای اداره کـشـور مـی دانـد کـه می توانند با فکر و اندیشه خود، رهبری نظام را یاری نـمـایـنـد.83 از نـگـاه ایـشان جامعه مدرسین در دهه پنجم دارای یک اعتبار ذاتی است که با تـلاش هـای خـود در طـول بـیش از چهل سال مبارزات علمی و سیاسی آن را به تدریج به دست آورده است ؛ معظم له برخی از اعضای جامعه مدرسین را به هجرت به شهرهای بزرگ تشویش می نماید تا منشاء خیر و برکت علمی و اخلاقی باشند.84

2 ـ 1 ـ 1. هیاءت های مؤ تلفه اسلامی :

بـنـا به گفته مؤ سسان و کادر مرکزی این جریان ، هیاءت های مؤ تلفه اسلامی با نظر مـسـاعـد امـام ، در سـال 1341 ش و بـا فـعـالیت برخی از بازاریان و مسؤ لان هیاءت های مـذهـبـی تـهـران و تـعـدادی از روحـانـیـون شـکـل گـرفـت .85 امـام در بـرخـی پـیـام هـای سـال 42 هـیـاءت هـای مذهبی را مخاطب قرار می داد.86 اولین ملاقات رسمی آنان با امام در سـال 1341 بـود و پـس ‍ از آن نـیـز مـلاقـات هـای فـراوانـی بـا ایـشان داشتند و امام چند سخنرانی مهم خود علیه رژیم پهلوی را در جمع آنان بیان داشت .87

پـس از پـیـروزی انـقـلاب امـام بـه نـقش هیاءت های مؤ تلفه در اعتصابات گسترده علیه رژیـم اشـاره می کند و می فرماید ((شما در انقلاب سهم زیادی دارید))88 و این جریانی را کـه حـافـظـه تـاریـخـی مبارزات مردم تهران محسوب می شوند به حمایت و همکاری با دولت جـمـهـوری اسـلامـی فـرا خواند. به همین دلیل آقای عسگراولادی ، وزارت اقتصاد را برعهده می گیرد. و سپس با نظر موافق امام استعفا داد.89

مـقـام مـعـظـم رهـبـری ضمن دعوت به حمایت از دولت سازندگی و مقابله با رانت خواران و سـودجـویان ، در وصف جمعیت مؤ تلفه فرمود: ((مسئولان شما چهره های انقلابی و سابقه دار و مـورد اعـتـمـاد امـام و مـورد اعـتماد ما بوده اند و هستند.))90 این جریان اکنون به عنوان جـریان سنتی پیشتاز انقلاب در کنار جریانات همسو با انقلاب و رهبری فعالیت سیاسی خود را ادامه می دهد.

3 ـ 1 ـ 1. انجمن های اسلامی و دانشجویان (دانشجویان پیرو خط امام ):

جـنبش های اسلامی و مبارزاتی دانشجویی از سال 42 با ارتباط و ملاقات با امام فعالیت سـیـاسـی خـود را رسـمـا گـسـتـرش داد.91 سـپـس بـه دلیـل فـضـای پـلیـسی و خفقان آور رژیم ستمشاهی سازماندهی نیروهای خود را به انجمن های دانشجویان خارج ایران متمرکز و نمود.92 امام جریان دانشجویی مسلمان را که توسط جـوانـان روشـن ضـمیر برای درک حقیقت اسلام در تکاپو بودند موجب امیدواری برای آینده درخـشـان انـقلاب دانست .93 حرکت شجاعانه تعدادی از دانشجویان دلسوز در آبان ماه 58 تـحـت عـنـوان دانـشـجـویـان پـیـرو خـط امـام در تـصـرف لانـه جاسوسی آمریکا نقطه اوج بـرجـسـتـگی و تاءثیر گذاری این جنبش در تحرک انقلابی مردم ایران بود که بازتاب گـسـتـرده بـیـن المـللی را بـه هـمـراه داشـت . امام این اقدام شجاعانه را یکی از ارزش های انـقـلاب تـوصـیف کرد: ((ارزش این عمل این است که شکسته شد آن بت بزرگی که برای مـلت هـا تـراشـیـده بـودنـد.))94 و در بـرابـر فـشـارهـا و تـهـدیـدهـای غرب در تصرف امـوال ایـران و تـوطـئه هـای گـونـاگـون فـرمـود: ((یـک انـقـلابِ زیـادتـر از انـقـلاب اول خواهد شد.))95

مـقام معظم رهبری جنبش دانشجویی و پیدایش انجمن اسلامی دانشجویان را که همدوش مردم و روحانیت و بازار در صف مقدم مبارزه بودند، محصول احساس صادقانه دلسوزان انقلاب می دانـد96 و دانـشـجـویـان پـیـرو خـط امـام را مـظـهـر شـهـامـت و سـرعـت عـمـل ملت ایران علیه توطئه های استکباری آمریکا معرفی می کند.97 این جریان اکنون در قـالب انـجـمـن هـای اسـلامـی دانـشـگاه ها، جهاد دانشگاهی و بسیج دانشجویی به عنوان یک جـریـان علمی ، فکری و سیاسی فعالیت های خود را متناسب با نیازهای علمی ، فرهنگی و سـیاسی نظام ادامه می دهند. بخش دفتر تحکیم وحدت در دو دهه اخیر دچار چرخش موضع از اهـداف و آرمـان هـای امـام شد و در برابر نهادهای انقلابی و قانونی نظام اسلامی موضع مخالف برگزید.

4 ـ 1 ـ 1. سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی :

هفت گروه مبارز مسلمان متعهد که از سال 1349 فعالیت های مبارزاتی مسلحانه خود را آغاز کـرده بـودنـد، در فروردین ماه 58 به نام سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی متحد شدند.98 ایـن سـازمان در جبهه متحد علیه لیبرال ها و سازشکاران و ضد انقلابیون و در کنار حزب جـمهوری اسلامی فعالیت های مفیدی داشت ، به گونه ای که امام در یک مقطع زمانی خاص بـرای خنثی سازی تحرکات گسترده منافقین و مخالفین ؛ خواهان ارتباط و همکاری نزدیک سازمان مجاهدین انقلاب و حزب جمهوری اسلامی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد.99 و پـس از آرامـش در کـشـور امـام ورود سـپاه و نیروهای مسلح را به جریانات سیاسی ممنوع اعلام کرد.100

آقـای راسـتی کاشانی از اعضای جامعه مدرسین که برای نظارت دینی و جبران ضعف ها و پـیـشـگـیـری از انـحـرافـات در این سازمان از طرف امام نمایندگی داشت ، در تاریخ 12 مـهـرمـاه سـال 65 طـی گـزارش اجـمـالی اسـتـعـفـای خـود بـه دلیـل اشـتـغالات علمی و انحلال سازمان براساس پیشنهاد برخی از اعضا را به امام اعلام مـی دارد و امـام نـیـز با استعفای ایشان و انحلال سازمان مجاهدین موافقت می نماید.101 در سـال 1370 حـزب جـدیـدی بـا عـنـوان ((سـازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران )) توسط تـعـدادی از اعـضـای مـسـتـعـفـی و انـشـعـاب یـافـتـه سـازمـان تشکیل شد و اعلام موجودیت کرد.102 و در سال 76 به ائتلاف دوم خرداد و اصلاح طلبان پـیـوسـت . نـگـرش و مـوضـع گـیـری هـای اعـضـای ایـن سـازمـان در سـال هـای اخـیـر نـشـان از چـرخـش مـواضـع آنـان نـسـبـت رفـتـارشـان در سـال هـای دوران امـام است به گونه ای که برخی اعضای آن نسبت به اعتقادات و مقدسات دیـنی نظرات ناصوابی ارائه دادند؛ بنابراین از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یک سازمان و جریان غیر مشروع قلمداد گردید.

5 ـ 1 ـ 1. جامعه روحانیت مبارز تهران :

راهـپـیمایی های گسترده مردم تهران در تابستان 57 باعث شد تا روحانیونِ با تدبیر و خـوش فـکـری هـمـچـون شـهـیـد بهشتی و مفتح و مطهری با نظر مساعد حضرت امام یک هسته مـرکـزی و نـیـز تـشـکـیـلاتـی از روحـانـیـون مـبـارز طـراز اول تـهـران بـرای سـامـانـدهـی و تـصـمـیـم گـیـری مـبـارزات تـشـکیل دهند.103 تعدادی از اعضای همین تشکیلات را در چند ماه بعد، امام به عنوان اعضای اصـلی شـورای انـقـلاب انـتـخـاب کـردنـد. ایـن روحـانـیون پس از پیروزی انقلاب ، حزب جـمـهـوری اسـلامـی را بـنـیـان نـهـادند. کلیه اعضای جامعه روحانیت مبارز تهران در قالب مـسـئولان کـمـیـتـه هـای انـقـلاب اسـلامـی تـهـران ، ائمه جماعات و وعاظ با امام ملاقات های فراوانی داشتند. استاد مطهری و شهید بهشتی از عناصر محوری و ارکان اصلی و شخصیت های مهم و تاثیر گذار جامعه روحانیت بودند که امام از ایشان به عنوان ((پاره تن خویش ))، ((حـاصـل عمر خود)) و ((یک ملت )) یاد می کند.104 و به روحانیت مبارز تهران سفارش اکید می نماید با هوشیاری در برابر توطئه ها مراقب باشند تا حوادث تلخ مشروطه در کـشـور تـکـرار نـگـردد و عـوامـل بـیـگـانـه از تنش های سیاسی علمی داخلی روحانیت بهره بـرداری نـکـنـنـد و زهـد و سـاده زیـستی و استمرار دستیابی به اهداف نظام را سر لوحه راهبردهای خویش قرار دهند.105 مقام معظم رهبری جامعه روحانیت مبارز و تحقق و ترویج آن و بـسـیج نیروهای عظیم ملت تلاش کردند.106 روحانیت مبارز اکنون یکی از جریانات مهم سـیـاسـی فـرهـنـگـی و تـاءثـیـر گـذار بـر سـایـر جـریـانـات تعامل گرای پدید آمده در دهه 70 و 80 است .

6 ـ 1 ـ 1. جریان روشنفکری :

ایـن واژه از اواخـر قـرن چـهـاردهـم هـجـری شـمـسی وارد ادبیات سیاسی ایران شد، بعد از مـشـروطـیـت جـای پـای خـود را در مـطـبـوعـات محکم کرد و در دوران کودتا و حکومت رضاخان گفتمان سیاسی اجتماعی خود را گسترش داد.

در انـدیـشـه و آثـار امـام جـریـان روشـنفکری بر مبنای کارکرد روشنفکران به سه دسته تقسیم می شود:

1. روشـنـفـکـران مـتـعـهـد، دلسـوز و مـذهـبـی کـه در تـمـامـی مراحل انقلاب همگام با مردم و پیرو اسلام و تلاشگر در جهت تحقق راهبردهای رهبری انقلاب بـودنـد و در راستای رسالت روشنفکری دینی ، مبانی انقلاب اسلامی و آینده روشن آن را بـرای جـوانـان تـرسـیـم مـی کـردنـد. امام در پیام ها و سخنان خود به نقش مثبت و تاءثیر گـذاری روشـنـفـکـران مـذهـبـی در تـنویر افکار عمومی و معرفی اسلام به جوانان و طرد عـناصر منحرف و جدا کردن صفوف خود از غربزدگان اشارات فراوانی دارد.107 استاد مـطـهـری ، دکـتـر بـهـشـتـی ، دکتر مفتح ، دکتر باهنر و مقام معظم رهبری از مصادیق بارز و برجسته این جریان هستند.

2. روشـنفکران مغرض و غرب زده یا وارداتی که صریحا با اسلام مخالفت می کنند و با تـرویـج تـئوری هـای غـربـی ، دیـن را افیون جامعه معرفی می کنند. طرفداری از آزادی غـربی و خود باختگی در برابر مظاهر تمدن و صنعت غرب دیگر نشانه های روشنفکران اجیر شده غربی در اندیشه امام است .108

3. روشـنـفـکـر نـمـاهـا یا روشنفکران مصنوعی که از مبانی عمیق دین اسلام شناخت صحیح و دقـیـقـی نـدارنـد و بـه دور از واقـعـیـات در رویـدادهـای انـقـلاب و جـامـعـه تـحـلیـل و نـظـریه پردازی می کنند. امام معتقد است این گروه روشنفکر نمای بریده از متن جـامـعـه بـه تـنـاسـب شرایط زمان و حوادث رنگ عوض می کنند و نان را به نرخ روز می خـورنـد. نـقد و تحلیل ناشیانه جایگاه شرعی و الهی ولایت فقیه در نظام اسلامی و خرده گیری بر اجرای احکام اسلامی بخشی از کارکردهای این گروه است .109

یـکـی از جـریـانـات داغ روشـنـفـکـری مـذهـبـی در دهـه 50 جـریـان شـریـعـتی است که به دلیـل تـقسیم کرده بود و دست های مرموز و پنهان به این اختلافات دامن می زد. گروهی از حـوزویـان و دانشگاهیان آگاهانه یا ناآگاهانه سعی داشتند تا امام را به این معرکه وارد کنند، اما ایشان با هوشیاری و زیرکی منحصر به فرد، طرفداران و مخالفان این جریان را بـه سـمـت و سـوی حرکت در مسیر اصلی دستیابی به اهداف انقلاب و شناسایی و طرد دشـمـن مـشـتـرک سـوق داد و طـرح پـیـچـیده رژیم ستمشاهی را در موضع گیری معظم له در طرفداری یا مخالفت با شریعتی ناکام گذاشت .110

امـام هـمـواره کـلیـه روشنفکران را به پیوستگی به ملت و حرکت در مسیر رودخانه مواج و خروشان نهضت اسلامی سفارش می کرد.

مـقام معظم رهبری معتقد است که جریان روشنفکری در ایران بیمار متولد شده و افراد سالم و خـالص در طـلیـعـه ایـن جـریـان کـم مـشاهده می شود و بیشترشان غربزده یا توده ای و اندکی مسلمان متعهد و دلسوزند. ایشان روشنفکران دینی و مذهبی حوزه و دانشگاه را در دهه 70 و 80 به نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری و آزاد اندیشی دعوت می کند و با نقد روشـنـفـکران غرب زده ؛ روشنفکر نماهای کنونی را متحجر فکری می نامد. معظم له جریان شـریـعـتـی را در سـه دهـه اخـیـر پـایـان یـافـتـه و حل شده تلقی می کند.111

اکـنون این سه دسته از روشنفکران فعالیت گسترده ای دارند روشنفکران دینی در حوزه و دانـشـگـاه بـه نـوآوری عـلمـی و فـقهی روی آورده و آینده روشنی را برای نهادهای علمی و پژوهشی نوید می دهند.

روشنفکران غرب زده برخی از مطبوعات را جولانگاه تئوری های ضد دینی و شبهه افکنی خـود قـرار داده انـد. و روشـنـفـکـر نـماها تحت پوشش نوآوری و مدرنیته گذشته پرشکوه انقلاب و دفاع مقدس را تخطئه می کنند و آب به آسیاب دشمن می ریزند.

2ـ 1. جریان های انحرافی قبل از پیروزی انقلاب (گروه های سیاسی ـ فرقه های دینی )

1 ـ 2 ـ 1. حزب توده :

در سـال 1320 ش هـنگام اشغال ایران به دست متفقین ، این حزب به ریاست سلیمان میرزا اسکندری تشکیل شد.112

سـلیـمـان مـحسن اسکندری معروف به سلیمان میرزا فردی به ظاهر مسلمان و همسفر امام در انـجـام مناسک حج بود. امام ایشان را از نزدیک می شناخته و او را به عنوان یک انگلیسی ها در ایـران پـایـه گـذاری شـد. ایـشـان در پـاسـخ به خبرنگاران در پاریس می فرماید: ((حـزب تـوده ، حـزب کـثـیـف مرتبط به دستگاه شاه است و تمام شعارها و نمایش ها برای سـسـت کـردن نـهـضـت اسـلامـی و نجات شاه از سقوط [است ]))113 پس از پیروزی انقلاب فـرمـود: ((مـا بـه حـزبـی کـه مـطـرود جامعه اسلامی است اجازه ورود به حکومت اسلامی را نخواهیم داد.))114

از دیـدگـاه امـام جـهـت گیری کلی تلاش های حزب توده در جهت حفظ منافع ابر قدرت ها و مخالفت قشر محروم جامعه بوده که در ابتدا انگلیس آن را ایجاد، سپس ‍ آمریکا او را تقویت کرد و پس از انقلاب برای شوروی جاسوسی می کرد. حضرت امام (ره ) اقدام شگفت انگیز و تـحیرآور نیروهای اطلاعاتی در دستگیری سران توطئه گر حزب توده را می ستاید و جـریـان سـابـقـه دار تـوده را هـمـچـون مـار پـر خـط و خال در براندازی اسلام معرفی می کند.115

از نـگـاه مـقام معظم رهبری حزب توده یک تشکیلات وسیع مرتبط با شوروی و دارای بخش دانـشـجـویـی و فـعـالیـت در دانـشـگـاه بـود.116 در سـال 62 بـا کـشـف تـوطـئه تـوده ای هـا و دسـتـگـیـری سـران و کـادر مـرکـزی آنان حیات سیاسیشان در ایران خاتمه یافت .

2 ـ 2 ـ 1. حزب دمکرات کردستان :

ایـن حـزب در سـال 1322 شـمسی با حمایت شوروی سابق و در راستای تجزیه ایران و تـشـکـیـل کـردسـتـان مستقل موجودیت خود را اعلام کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی حزب دمـکـرات کـردسـتـان پـس از سـال هـا سـکـوت ، بـا حـمایت بیگانگان فعالیت های تجزیه طـلبـانـه خـود را با آشوب ، کشتار و محاصره شهرها و پادگان های ارتش آغاز کرد. امام حزب دمکرات را حزب شیطان ، غیر قانونی ، وابسته به آمریکا و صهیونیست و دیکتاتور و خـرابـکـار مـعـرفی کرد رهبران آن را فاسد نامید و از هواداران اعضای آن خواست تا به مـلت و انـقـلاب اسـلامـی ایـران بـپـیـونـدنـد. از سـوی دیـگـر بـه دلیـل جـنـایـات فـراوان ایـن حزب فرمان سرکوب و قلع و قمع آن ها را به سپاه و ارتش صادر فرمود. ناجوانمردانه ترین رفتار این حزب که امام از آن به عنوان اقدام جنون آمیز یـاد مـی کـند، هماهنگی این حزب با رژیم بعث عراق برای بمباران زندان دولتو بود که تـعـدادی از پـاسـداران ، ارتـشـیـان و مـبـارزیـن مـسـلمـان کـرد زنـدانـی را بـه شـهـادت رساندند.117

ایـن گـروه در سـال 1328 در مـنـزل دکـتـر مـحـمـد مـصـدق مـوجودیت خود را اعلام کرد و تا پـیـروزی انـقـلاب اسـلامـی دسـتـخـوش تـحـولات گـونـاگـونـی شـد.118 در تـابستان سـال 57 امـام در پـاسـخ بـه سـؤ ال آقای پسندیده می نویسد: ((این جانب نمی توانم از جـبـهـه ای هـا و نه از بزرگشان اسمی ببرم و ترویجی بکنم راه آن ها با ما مخالف است .))119 رهـبـران ایـن حـزب در پـاریـس بـا امـام مـلاقـات هایی داشته اند. پس از پیروزی انـقـلاب اسـلامـی امـام جـبـهـه مـلی را مـخـالف هـدف و مـسـیـر مـلت و عـامـل تـشـّتت معرفی می کند. و در ابتدای ریاست جمهوری بنی صدر با بیان تاریخچه فجایع دوران مصدق در مدرسه فیضیه قم صریحا با انتخاب وزیران کابینه از اعضای جبهه ملی مخالفت کرد و از مجلس شورای اسلامی خواست به این گونه افراد راءی اعتماد ندهند.120 امام در نقد افکار غلط این جریان با بیان نکته ظریف و تفکیک ملی گرایی و حب وطـن مـی فـرمـاید: ((حب وطن ، حب اهل وطن و حفظ حدود کشور مساءله ای است که در آن حرفی نیست و ملی گرایی در مقابل ملت های مسلمان دیگر، مساءله دیگری است ، که اسلام و قرآن و دستور نبی اکرم بر خلاف آن است .))121 مخالفت جبهه ملی با لایحه قصاص و تعبیر از آن ، بـه لایـحـه غیر انسانی و اعلام راهپیمایی در مخالفت با تصویب آن ، تیر خلاص جبهه ملی به حیات سیاسی خود بود.

امام در یک سخنرانی مفصل تاریخچه ضد دینی و توهین جبهه ملی به علمای متعهد را یک یک بـرشـمـرد و رهـبـر آن را غـیـر مـسـلمـان معرفی کرد و اقدام ننگین آنان را سَبِّ به قرآن و رسول اللّه (ص ) نامید و از آن تاریخ رسما ارتداد جبهه ملی از سوی امام اعلام شد.122

اکـنـون بـقـایـای جـبـهـه مـلی بـا ائتـلاف نـهـضـت آزادی جـریـان مـلی ـ مـذهـبـی را تشکیل داده اند.

4 ـ 2 ـ 1. نهضت آزادی :

در سـال 1340 جـنـاح مذهبی جبهه ملی به نام نهضت آزادی ایران اعلام موجودیت نمود.123 ارتباط کادر مرکزی اعضای نهضت با امام در سال های 50 و 60 نه برای اطاعت و پیروی از فرامین ایشان بلکه برای تغییر دیدگاه موضع گیری های قاطعانه امام بوده ، چنانکه در دوران اوج گیری و شتاب نهضت آقای مهدی بازرگان در پاریس سیاست گام به گام را به امام پیشنهاد نمود تا انقلاب به روش پارلمانی و حفظ سلطنت پیش برود.124 به هـنـگـام طـرح تـصـویـب اصـل ولایـت فـقیه در مجلس خبرگان قانون اساسی اعضای نهضت بـازرگان و رفقایش گفتند ما خیال داریم این مجلس را منحلش کنیم ، من گفتم شما چه کاره هـسـتـیـد اصـلش کـه مـی خـواهید این کار را بکنید! شما چه سمتی دارید که بتوانید مجلس ‍ منحل کنید، پا شوید بروید سراغ کارتان !))125

تـخـطـئه اقـدام انـقـلابـی دانـشـجـویـان پیرو خط امام و تهمت خط شیطان زدن به جوانان انـقـلابـی و اسـتـعـفـای دسـتـه جـمـعـی از دولت مـوقـت اولین اقدام عملی خروج از حاکمیت و رویارویی با آرمان های امام و انقلاب بود. پس از آن با سکوت و یا همراهی با تحرکات ضـد اسـلامـی جبهه ملی و جنایات منافقین و تلاش های تبلیغی ضد استقامت در دفاع مقدس کارنامه مبارزاتی خود را سیاه نمودند126 تا این که امام در آستانه انتخابات مجلس سوم شورای اسلامی (بهمن 66) در پاسخ به نامه وزیر کشور وقت نهضت آزادی را یک جریان مـنـحـرفِ طرفدار آمریکا و فاقد صلاحیت دینی و سیاسی در تمام زمینه ها و شؤ ن علمی ، اجـرایـی ، مـقـننه و قضائیه اعلام نمودند.127 این جریان پس از رحلت امام با ائتلاف با برخی از روشنفکران غرب زده جریان ملی و مذهبی را به وجود آوردند و خوراک تبلیغاتی ضد نظام رسانه های بیگانه و سرویس های اطلاعاتی غرب را فراهم می کنند.

5 ـ 2 ـ 1. خط سازش :

بـه مـوازاتِ جـریـانـات پیرو امام و حامی انقلاب و پیشتاز عرصه مبارزات ، جریانی نیز بـه تـسـامـح و تـسـاهـل و سازش روی آورده ، از دهه 40 به بعد خواهان ارتباط با رژیم پـهـلوی و اغـمـاض از جـنـایـات شـاه بـود، در حـالی که امام هرگونه سازش با رژیم را قـاطـعانه نفی می کرد.128 پیشنهاد صلح با صدام و گرایش و سازش مذاکره با آمریکا از جمله تلاش های جریان سازش بعد از انقلاب است امام فرمود: ((یک جریانی در کار است کـه آن جـریـان انـسـان را از این معنا می ترساند که بخواهد به طور خزنده این کشور را باز هُل بدهد به طرف آمریکا.))129

ایـن جـریـان مـعـتـقـد است که بدون ارتباط با آمریکا ایران قادر به ادامه حیات سیاسی و اقـتـصـادی نـیست . از این رو همواره در برابر تدابیر امام موضع گیری داشتند و امام نیز بـا نـقد تفکرات غلط آن ها چهره ساز شکارشان را برای ملت افشا می کرد.130 مقام معظم رهـبری این جریان را کج فهم و سطحی نگر و مرعوب دشمن می نامد که سراسر کارنامه سـیـاه آنان رویارویی با تدابیر حکیمانه و اندیشه های ناب امام است . ایشان معتقدند که ایـن جریان اکنون بهره گیری از مطبوعات ، نظام را به مذاکره مستقیم با آمریکا بکشاند، چرا که حل تمام مشکلات نظام را در گرو رابطه با آمریکا می دانند.131

6 ـ 2 ـ 1. سازمان مجاهدین خلق (منافقین ):

تـعـدادی از جـوانـان جـبـهـه مـلی و نـهـضـت آزادی در سال 1344 به نیت کادر سازی و آموزش نظامی و مبارزه مسلحانه ؛ رژیم پهلوی ، سازمان مـجـاهـدیـن خـلق ایـران را تـشـکـیـل دادنـد.132 امـام در چـنـد سـخـنـرانـی بـه دیـدار خود در سـال 49 بـا دو تـن از کـادر مـرکـزی ایـن سازمان در نجف اشاره می کند که با سفارش از سـوی بـزرگـان تـهـران از جـمـله آقـای طـالقـانـی بـه نزد ایشان رفته و با بحث های سـیـاسی ایدئولوژی ، قصد کسب تاییدیه از ایشان را برای قیام مسلحانه داشتند که امام از این کار شدیدا امتناع می ورزد.133 این گروه پس از پیروزی انقلاب با ترویج شعار انحلال ارتش به غارت مهمات و جمع آوری سلاح برای رویارویی مردم پرداختند.134

رئیـس ایـن سـازمـان یـعـنـی مسعود رجوی اعلام کرد که خود و سازمانش به قانون اساسی جمهوری اسلامی رای نمی دهد، ولی خود را کاندیدای ریاست جمهوری نمود. حضرت امام (ره ) نـیـز وی را بـه دلیـل رای نـدادن بـه قـانـون اسـاسـی شـایسته کاندیداتوری ریاست جمهوری ندانست .

پس از آن سازمان رویارویی نظامی را در دستور کار خود قرار داد تا بتواند با تهدید و به کارگیری اسلحه امتیازات لازم را از نظام و رهبری آن کسب کند. امام در جواب این رفتار فرمود: ((شما اسلحه را زمین بگذارید و به دین اسلام برگردید... ، آنگاه من حاضرم نه در یـک جـلسـه در ده جـلسـه بـا شـمـا بـنـشـیـنـم صـحـبـت کـنـم .))135 در سـال 60، قـیـام مـسـلحانه این سازمان با ترور شخصیت ها و افراد حزب اللهی آغاز شد. جـنـایات و اعمال تروریستی این گروه آنچنان ناجوانمردانه بود که امام فرمود: ((من ابن ملجم را از این ها مردتر می دانم !))136

گـزارش دهـی و جـاسـوسـی عـلیـه ایـران ، شایعه افکنی و دروغ پردازی و اجرای نقش ‍ سـتـون پـنـجـم عراق در دفاع مقدس دیگر فعالیت های این جریان در دوران رهبری امام است .137

مقام معظم رهبری این جریان به ظاهر اسلامی را دارای تفکر مارکسیستی و توده ای می داند و مـی فرماید: ((کتاب های آن ها از نظر محتوا و ایدئولوژی همانند کتاب های القلبی است کـه بـه مـزدوری رژیـم بـعث دچار شده و در سرکوب انتفاضه شیعیان عراق و کشتار مردم بی گناه به رژیم صدام کمک کرده اند.138

زشت ترین اقدام تروریستی منافقین بمب گذاری روز عاشورا در حرم امام رضا(ع ) بود و رهـبـری دربـاره ایـن جـنـایـت هـولنـاک فـرمـود: ((دشـمـنـان مـنـافـق و مـعـانـد سـنـگـدل با این کار نشان می دهند که به هیچ یک از موازین انسانی پایبند نیستند.))139 ایـن سـازمـان تـروریـستی اکنون با پشتیبانی کامل آمریکا، در عراق به فعالیت های ضد نظام اسلامی ، از جمله جاسوسی مشغول است .

7 ـ 2 ـ 1. چریک های فدایی خلق :

در سـال 1350 سازمان چریک های فدایی خلق ، با اتحاد دو سازمان دانشجویی با آرمان هـای کـمـونـیـسـتـی و به ظاهر با آرم شوروی سابق و طرفداری از آن کشور فعالیت های سیاسی و چریکی خود را آغاز کرد.

مـقـام مـعـظم رهبری درباره اولین اقدام ضد انقلابی این گروه در روزهای آغازین پیروزی انـقـلاب مـی فـرمـایـد: ((وقـتـی انـقـلاب پـیروز شد چریک های فدایی خلق راهپیمایی راه انـداخـتـنـد و جـلوی مـقـرّ امـام آمـدنـد...؛ آن هـم روز پـنـجـم و شـشـم تـشـکـیـل حـکـومـت بـه عـنوان طلبکاری از حکومت ! این یک کار بیمارگونه و مغرضانه یی بـود.))140 امـام بـا اشـاره بـه فـتـنه انگیزی فدائیان خلق در مناطق مرزی و کردستان و خـرمـن سـوزی کـشـاورزان و تـحریک کارگران به اعتصاب ، دروغ پراکنی و مخالفت با اهداف نظام اسلامی درباره ماهیّت این جریان محدود و ناچیز فرمود:

((شـمـا خـیـال نـکـنـیـد کـه یـک فـدایـی خـلق شـوروی ما داریم ؛ اینجا این فدایی خلق های آمـریکایی اند! اینها از آن طرف اند، نه این طرف .))141 پس از تقویت نیروهای امنیتی و انـتـظـامـی نـظـام اسـلامـی طـومـار حـیـات سـیـاسـی ایـن جـریـان در داخل کشور درهم پیچیده شد و در دو گروه اقلیت و اکثریت به خارج کشور گریختند.

8 ـ 2 ـ 1. حزب رستاخیز ایران :

پـس از انـحـلال دو حـزب مـردم و مـلیـّون در رژیـم گـذشـتـه ، شـاه برای ایجاد جامعه تک صـدایـی در راسـتـای تـحـقق اهداف استعماری و استثماری آمریکا و صهیونیست ، شخصا در تـاریـخ 21 / 12 / 1353 تـشـکـیـل حـزب رسـتـاخیر ایران را اعلام و همه مردم را ملزم به عضویت آن نمود.142 ده روز بعد (21 اسفند 53) امام با صدور پیامی به ملت ایران این حزب را مخالف صهیونیست فعالیت این حزب را مقدمه بدبختی بیشتر ملت تحت ستم اعلام کـرد. و مردم را به مقاومت منفی در برابر فعالیت های ضد دینی این حزب فرا خواند و از مـراجـع تـقلید تقاضای تحریم عضویت مردم در این حزب نمود.143 و خود نیز در پاسخ به استفتاء چنین نوشت . ((نظر به مخالفت این حزب با اسلام و مصالح ملت مسلمان ایران ، شـرکـت در آن بـر عـمـوم مـلت حـرام و کـمـک بـه ظـلم و اسـتـیـصـال مـسـلمـیـن [اسـت ].))144 امـام بـرای اولیـن بـار پـیـشـنـهـاد شـکـل گـیـری حـزب الله را برای مقابله با حزب شیطانی رستاخیز به ملت مبارز ایران مطرح نمود.145

در سـال 57 و حـضـور هـمـگـانـی اقـشـار مردم در متن انقلاب اسلامی ، رژیم ستمشاهی تحت فـشـار افـکـار عـمـومـی حـزب فـرمایشی و تحمیلی رستاخیر را که جز فساد و بی دینی برای ملت دستاوردی نداشت ـ تعطیل اعلام نمود.

9 ـ 2 ـ 1. سید مهدی هاشمی :

بـا قـتـل مـرحـوم شـمـس آبـادی امـام جـمـاعـت ((مـسـجـد سـیـّد)) اصـفـهـان و تـعـدادی دیگر در سـال 1355، جـریـانـی به محوریت سید مهدی هاشمی ، برادر داماد آقای منتظری فعالیت خود را آغاز کرد. وی پس از دستگیری همکاری با ساواک شاه را در زندان شروع کرد. پس از پـیـروزی انـقلاب به عنوان چهره ای مبارز در سپاه پاسداران و در جایگاه مسئولیت کمک بـه سـازمـان هـای آزادیـبـخـش گـروهـی را به خود جذب کرد و به سلاح و مهمات و اسناد مـحـرمـانـه نظام دست یافت و از طریق برادر خود سید هادی هاشمی (داماد آقای منتظری ) در بیت ایشان نفوذ فوق العاده ای پیدا کرد، به گونه ای که بیانات و موضع گیری های سـیـاسـی آقـای مـنـتـظـری ، از مـجـرای خـبـرهـای یـک سـویـه و گـزارشـات نـاقـص و تحلیل های غلط سید مهدی هاشمی سرچشمه می گرفت .

در پـایـیـز سـال 65، سـیـد مـهـدی هـاشـمـی بـه جـرم اعمال خلاف قانون و نظام اسلامی توسط وزارت اطلاعات دستگیر شد. وقتی موارد تخلف بـه امـام گـزارش شـد، ایـشـان بـا تـوجـه بـه اهـمیت موضوع و نقش هاشمی در بیت آقای منتظری ، از وزارت اطلاعات خواستند به دور از جوسازی ها با این باند مخوف و خطرناک بـرخـورد قـوی و قـاطع صورت گیرد. در مدت محاکمه و بازداشت ، نامه هایی میان امام و آقـای مـنـتـظـری مـبـادله شـد. قـصد امام از این نگارش ها تطهیر بیت ایشان از انحرافات و تـبـرّی از جـریـانـات سید مهدی هاشمی و عدم داشت تاءثیرگذاری فکری سیاسی او بر بـیـت قائم مقام رهبری فراوان بود. حکم اعدام نامبرده در تاریخ 6 / 7 / 66 به اجرا درآمد اما تاءثیرات و عقبه ماندگار این جریان تخریبی و انحرافی در تاریخ 6 / 1 / 68 به عـزل آقـای مـنتظری از سوی امام منجر شد. و با درایت و شجاعت و تدبیر امام ریشه اصلی این جریان خشکید.146 در سال 77 بقایای هواداران این جریان تحرکاتی را در نجف آباد آغـاز کـردند که با پیام محکم و قاطعانه و هوشیارانه مقام معظم رهبری و حرکت پرشور و انـقـلابـی مـردم اصفهان و نجف آباد توطئه آنان خنثی شد.147 این جریان اکنون فعالیت علنی و رسمی ندارد.

10 ـ 2 ـ 1. گروه فرقان :

ایـن جـریـان تـروریـسـتـی بـه دسـت روحـانـی نـمـایـی مـنـحـرف بـه نـام گـودرزی در سـال 56 فـعـالیـت هـای سیاسی ، مذهبی و تبلیغی خود را با تفسیر به راءی از قرآن و اعـتـقـادات دیـنـی علیه روحانیت اصیل و متعهد، و با گرایش افراطی به اندیشه های دکتر شـریـعـتـی آغـاز کـرد. پـس از پـیـروزی انـقلاب با سوء استفاده از خلاء نهادهای امنیتی و اطـلاعـاتـی فـعـالیـت هـای مـسـلحـانـه و تـروریـسـتـی خـود را ضـد روحـانـیـت اصیل و متعهد و در جهت حذف فیزیکی شخصیت های مهم و تاءثیرگذار همچون استاد مطهری ، شـدت بـخـشـیـد.148 امـام رهـبران فرقان را فاجر و جنایتکار نامید و با اشاره به ماهیت انحرافی و تروریستی و دیدگاه های غیر منطقی این جریان ، آنان را ابزار دست و مجری تـوطـئه هـای آمـریـکـا و انـگـلیس در انتقام از شکست های سیاسی و فرهنگی خود از انقلاب اسـلامـی و روحـانـیـت اصـیـل و نـیـز ارعاب و عقب نشینی مردم از دستیابی به اهداف انقلاب تـوصـیـف کـرد.149 بـا مـحـاکـمـه و اعـدام گودرزی در خرداد ماه 59 پرونده جنایتکاری و انحرافی این جریان برای همیشه مختومه شد.

11 ـ 2 ـ 1. سلطنت طلبان :

فـعـالیـت رسمی تقابل گرایانه این جریان پس از فرار شاه و اعلام شورای سلطنت به طـرفـداری از خـانـدان پـهـلوی و نـظـام سـلطـنـتـی آغـاز شـد. ایـن جـریـان اندک در ماه های اول پـیـروزی با مقایسه غلط انقلاب و حادثه 28 مرداد، به پشتوانه بیگانگان شایعات سـقـوط نـظـام اسـلامـی و بـازگـشـت نـظـام سـلطـنـتـی را در مـدت 6 مـاه یـا یـک سـال پـخـش مـی کـردنـد. در اسـلامـی بودند. بخشی از فعالیت های مرموز و خطرناک این اقـلیـت نـاچـیـز کـه هشدارهای امام را به همراه داشت ، نزدیک شدن سلطنت طلبان به مراجع تـقـلید در چهره مسلمان متدین برای پرداخت وجوهات شرعی و تحریک عالمان در قیافه حق طلبی است تا بر این شیوه آن ها را عصبانی کرده و به مخالفت با سیاست های اقتصادی دولت در دوران دفـاع مـقـدس وادار کـنـنـد و راه را بـرای سود جویی و فساد اقتصادی خود هموار نمایند.150

مـقـام مـعـظم رهبری از این جریان به عنوان ((ضد انقلاب راست )) نام می برد که همواره از سـوی اسـتـکـبـار جهانی علیه انقلاب اسلامی تحریک می شوند.151 این جریان اکنون در خارج کشور فعالیت دارد.

12 ـ 2 ـ 1. فرقه های دینی و مذهبی انحرافی :

الف . مـقـدس مـآبـان و مـتـحـجـّران : پـیـشینه این جریان به دوران حکومت حضرت علی (ع ) بازمی گردد که در برابر مدیریت و تدابیر حکیمانه حضرت موضع جاهلانه و خصمانه مـی گـرفـتـند. انقلاب اسلامی ایران و رهبری پیامبر گونه امام نیز از آفت جریان مقدس ‍ مـاءبـان و مـتـحـجران در امان نمانده و امام به گوشه ای از تحرکات آن ها در آغاز انقلاب اشـاره مـی کند. ((عده ای مقدس نمای واپسگرا همه چیز را حرام می دانستند و هیچ کس ‍ قدرت این را نداشت که در مقابل آن ها قد علم کند. خون دلی که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده است هرگز از فشارها و سختی های دیگران نخورده است .))152 مخالفت با فلسفه و عـرفـان ، دوری از سیاست ، اشکال تراشی در دفاع مقدس ، مخالفت با حضور زنان در عـرصـه سـیـاسـت و اجـتـمـاع ، تـهـمـت بـی دیـنـی بـه روحـانـیـت اصـیـل و مـبـارز و تـلاش بـرای اغـفـال مـراجـع ، نـمـونـه هـایـی از فعالیت های جاهلانه و مغرضانه مقدس نمایان و متحجران است که امام به آن ها اشاره دارد و راه کار مقابله با این جـریـان ریـشـه دار را افـشاگری می داند153 و به طلاب انقلابی هشدار می دهد: ((خطر تحجر گرایان و مقدس نمایان احمق در حوزه های علمیه کم نیست . طلاب عزیز لحظه ای از فـکـر ایـن مـارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند. این ها مروج اسلام آمریکایی اند و دشمن رسول اللّه .))154

مـقـام مـعـظـم رهـبـری جـریـان تـحـجـر را انـسـان هـایـی کـه از اسـتـدلال و منطق و پذیرش حرف نو و تحلیل حوادث گریزان اند معرفی می کند و اسلام آنـان را اسلام تحریف شده ای می داند که هیچ گاه اندیشه و سیره امام را در تلفیق ارزش هـای دیـنـی بـا سیاست اجتماعی و رفتارهای متعصبانه خود پای می فشارند.155 پرونده این تفکر در حوزه های علمیه همچنان مفتوح است .

ب . صـوفیه (دراویش ): این فرقه منحرف پشمینه پوش سرسلسله خود را به مسلمانان صدر اسلام نسبت می دهند. امام خمینی ارباب تصوف و دراویش را مدعیان پر سر و صدا و بـی مـحـتـوایـی مـی دانـد کـه از مـظـلومـیـت حـضـرت عـلی (ع ) سـوء استفاده کرده و سخنان درویـشـانـه را بـه حـضرتش نسبت می دهند. و نیز گوشه گیری صوفیانه حلقه ذکر و رقـص ‍ خـانـقـاهـی و سـخـنـان عـوام فـریـبـانـه را دکـانـداری دراویـش برای فریب مردم و خـودنـمـایـی درویـشـان مـی دانـد و بـا تـفکیک درویشان واقعی که مردم انقلابی و مسؤ لان خـدمـتـگـزار سـاده زیست هستند، از فرقه درویشان اصطلاحی ، رفتار اینان را کاملا مغایر سـیـره اخـلاقـی ، سـیـاسی ، فرهنگی و اجتماعی ائمه معصومین و اولیای الهی معرفی می کند.156

در مراحل مختلف انقلاب ، دفاع مقدس و دوران حیات پر برکت امام این جریان بسته و منزوی و مـحـدود و بـی تـفـاوت بـه حـوادث و رویـدادهـای سـیـاسـی کـشـور بـه دلیـل حـضـور حـمـاسـی مـردم در عـرصـه سـیـاسـت و مـبـارزه و رایحه عطر ایثار و شهادت رزمـنـدگـان ، هـیـچگونه تحرک رسمی در جامعه نداشتند. و در مجموع یک جریان فراموش شـده و خنثی به حساب می آمدند. ولی در یکی دو دهه اخیر به علت کم رنگ شدن معنویت و عرفان عمیق و اصیل اسلامی و سهل انگاری های نهادهای فرهنگی جریان تصوف و دراویش بـا گـسـترش خانقاهها برخی افراد تشنه معارف و معنویت را به سراب عرفان ساختگی می فریبند و خرافات و انحراف سیاسی ـ مذهبی را رواج می دهند.

ج . بهائیت : پس از زمینه سازی های شیخ احمد احسائی در دوران فتحعلی شاه قاجار، مذهب جـعـلی و انـحـرافـی بـهـائیـت تـوسـط سـیـد عـلی مـحـمـد شـیـرازی مـعـروف بـه بـاب شـکـل گـرفـت و تـقـویـت شـد. سـپـس تـوسـط میرزا حسینعلی بها و عباس افندی ملقب به عـبـدالبـهـاء و کـمـک هـای سـیـاسـی و فـرهنگی و تبلیغی انگلستان فعالیت خود را شدت بـخـشـیـد.157 از نیمه دوم سال 40 فعالیت مرموز بهائیان در ایران از نگاه تیزبین امام مـخـفـی نـماند، برداشتن سوگند به قرآن در قانون ، طرح عدم شرط اسلام در انتخاباتِ انـجـمـن هـای ایـالتـی و ولایـتـی تـرویج شعار تساوی حقوق زن و مرد، نفوذ بهائیان در مـشـاغـل حـسـاس رژیـم پـهـلوی و کـرده بـود. امام در نامه ای خطاب به آقای آیت اللهی با اشـاره بـه پیام ها و سخنرانی های افشاگرانه خود می فرماید: ((حقیر در فکر هستم که بـلکـه بـه طـوری بـتـوانـیـم از تـوسـعـه نـفـوذ آن هـا بـکـاهـیـم تـا خـدای مـتـعـال چـه تـقـدیـر فرموده باشد.))158 و در پاسخ به استفتاء وضعیت بهائیان نوشت ((ایـن طـایـفـه ضـالّه ، کافر و نجس هستند.))159 فعالیت مذهبی این فرقه را ممنوع اعلام کـرد و فـرمـود: ((بـهـایـی هـا یـک مـذهـب نـیستند. یک حزب هستند، یک حزبی که در سابق ، انـگـلسـتـان پـشـتـیـبـانی آن ها را می کرد و حالا هم آمریکا دارد پشتیبانی می کند، این ها هم جاسوس اند.))160

مـسـاءله بـهـائیـان مـدتـی دسـتاویز سازمان حقوق بشر علیه ایران شده بود. اکنون نیز برای جذب نیرو فعالیت مخفیانه دارند.

د. وهـابـیـت : مـحـمـد بن عبدالوهاب از علمای نجد عربستان ، تحت تاءثیر افکار ابن یتمیه فـرقـه انـحـرافـی و خـرافـاتی وهابیت را پایه گذاشت عقاید این فرقه با حمایت های تـبـلیـغـی و سـیـاسـی انـگـلستان به سایر کشورهای عربی و اسلامی گسترده شد. این فـرقـه بـزرگ تـریـن مانع وحدت اسلامی و نفوذ فرهنگ انقلاب اسلامی در میان مسلمانان جـهـان اسـت . امـام این فرقه را همانند خنجری می داند که از پشت به مسلمانان ضربه می زند.161 و در خدمت اجرای طرح های استکباری قرار دارد: ((امروز مراکز وهابیت در جهان به کانون های فتنه و جاسوسی مبدل شده اند.))162 پخش جزوات انحرافی در میان مسلمانان و مـخـالفـت بـا هـفـتـه وحـدت و جـشـن هـای مـیـلاد پـیـامـبـر، از دیـگر اقدامات این فرقه با طل است .163

مقام معظم رهبری معتقد است که وهابیت بر مبنای ایجاد اختلاف بین مسلمین به وجود آمده است : ((امروز آن دستی که آمریکا علیه وحدت تجهیز کرده ، عبارت از همین دست پلید وهابیت است .))164 ایـن جـریـان سـیـاسـی اکـنـون بـه بـازوی قـدرتمند آمریکا در جهان اسلام برای سـرکـوب بـیـداری اسـلامـی و مـشـوّه جـلوه دادن چـهـره اسـلام نـاب تبدیل شده است و در کشورهای اسلامی با عملیات تروریستی ناامنی ایجاد می کند و اخیرا بـا کمک آمریکا، می کوشد به فعالیت های تروریستی و آدم ربایی در مناطق مرزی جنوب شرقی ایران دست بزند.

ه‍ . ولایـتـی هـا: مـدعیان پیرو ائمه معصومین و حضرت علی (ع ) که از سیاست گریزانند و هـمـواره از ورود به معرکه آتش و خون دوری می جستند. امام درباره تاریخچه فعالیت های انـحـرافـی قـاعـدیـن کوتاه نظر دیروز و مدعیان بی هنر امروز می فرماید: ((ولایتی های دیـروز کـه در سـکـوت و تـحـجـّر خـود آبـروی اسـلام و مـسـلمـیـن را ریـخـتـه انـد و در عمل پشت پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت را شکسته اند و عنوان ولایت بر ایشان جز تکسّب و تـعـیّش نبوده است ، امروز خود را بانی و وارث ولایت نموده و حسرت ولایت دوران شاه را مـی خـورنـد!))165 امـام بـا بـیـان بـخـش هایی از سیره حضرت علی (ع ) در جنگ ها و حفظ مـصـالح مـسـلمـیـن بـا انـتقاد از عدم تحرک سیاسی جریان راحت طلب و گریزان از مبارزه ، خطرات نقشه های استکبار جهانی علیه انقلاب اسلامی را گوشزد می کند و به ولایتی ها تـنـبـّه مـی دهـد که : ((آنها برای اصل اسلام نقشه می کشند، ما حالا بنشینیم بگوییم که ما اهـل ولایـت هـسـتـیـم ! اگـر شـمـا اهل ولایت هستید، چرا الا ن کشور ولایت در معرض خطر است و نـشستید؟!)) آنگاه با نقد روش مغایر با نظام اسلامی و سیره ائمه معصومین خطاب به این جـریـان مـی فـرماید: ((شما اهل دیانت هم نیستید!)).166 در دهه اخیر ولایتی ها با برجسته سـاخـتـن بـرخـی حـوادث تـاریـخـی صـدر اسـلام و رفـتـارهـای افـراطـی و تـحـریک آمیز عـامـل خـدشـه بـه وحـدت جـهـان اسـلام و بـر آشـفـتـن اهل تسنن می شوند.

و. انجمن حجتیّه : پس از کودتای 28 مرداد 1332 که فعالیت های بهائیان در بدنه حکومت سـتـمـشـاهـی رشد می یافت ، شیخ محمود ذاکر زاده تولاّیی معروف به حلبی از مشهد به تهران آمد و انجمن حجتیه را پایه گذاشت .167 پس از قیام 15 خرداد جریان حجتیه بدون هراس از رژیم پهلوی به نام انجمن مبارزه با بهائیت فعالیت خود را سازماندهی کرد. امام در سـال 49 اسـتـفاده از وجوهات ، زکوات و ثلث سهم امام را برای این انجمن تحت اشراف آقـای حـلبـی مـجـاز دانـسـت .168 پـس از چـنـدی بـه دلیـل مـواضـع غـلط و بـه دور از سـیاست و بهره برداری رژیم از جلسات انجمن حجتیه و ارتـبـاط بـرخـی از سران آن ها با رژیم ستمشاهی ، نظر امام تغییر کرد و در پاسخ به یـکـی از مـدرسـیـن قـم نـوشت ((وقتی متوجه شدم که جلساتش ضررهایی دارد دیگر او را تـایـیـد نـکـردم .))169 در دوران شـتاب گیری انقلاب ، حجتیه ای ها با تحریم چراغانی نـیـمـه شـعـبـان امـام مـخـالفـت کـردند و به طرفداری از رژیم جشن نیمه شعبان را برپا نـمـودنـد. پـس از پـیروزی انقلاب رئیس انجمن سراغ دارم که می توانند مدیریت کشور را به عهده بگیرند. امام صراحتا پاسخ فرمود که نیازی به جوانان مورد نظر شما نیست ، هـمـان هایی انقلاب کردند، خودشان کشور را اداره می کنند.170 نکته مهمی که امام درباره تـفکرات غلط و رایج جریان حجتیه در سخنرانی های خود و حتی وصیت نامه سیاسی الهی بـه آن اشـاره دارد، عـقـیـده بـاطـل انجمن حجتیه مبنی بر ترویج فساد اجتماعی ، اخلاقی و سـیـاسـی بـرای زمـیـنـه سـازی ظـهـور حـضـرت مـهـدی (عـج ) اسـت . ایـن تفکر دقیقا نکته مـقـابـل اهـداف و آرمـان هـای انـبـیـایـی انـقـلاب است که امام آن را تخطئه می کند. ارتباط و نزدیکی این جریان منحرف با برخی از مسئولان و فقهای شورای نگهبان هشدار امام را به دنبال داشت تا مراقب فتنه گری های حجتیه ای ها باشند.171 اکنون انجمن حجتیه به طور علنی و مخفیانه به جذب نیرو و فعالیت دینی خود ادامه می دهد.

2. جریان های سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

1 ـ 2. جریان های همسو با انقلاب و امام و رهبری

1 ـ 1 ـ 2. حزب جمهوری اسلامی :

در تابستان سال 56 شهید بهشتی تشکیل یک حزب یا سازمان سالم اسلامی غیر التقاطی دارای شـاخـه های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی را طراحی و به دوستان خود پیشنهاد داد و ایـن مـوضـوع را بـعـدهـا در پـاریـس با امام در میان گذاشت . پس از پیروزی انقلاب آقای هـاشـمـی رفـسـنـجـانـی مـجـددا ایـن مـوضـوع را بـا امـام مـطـرح نـمـود و در نـتـیـجـه اول اسفند 1357 با نظر مساعد امام حزب جمهوری اسلامی موجودیت خود را اعلام کرد.172 امـام در دفـاع از تـهـاجـمـات سـنـگـیـن لیـبـرال هـا و سـازشـکـاران بـه حـزب ، در تاءیید بـنـیانگذاران آن فرمود: ((من البته تمام حزب را که من نمی شناختم و نمی شناسم ، لکن افـرادی کـه ایـن حـزب را ایجاد کردند، خوب من می شناختم . من آقای خامنه ای را بزرگش کردم . من آقای هاشمی را بزرگ کردم من آقای بهشتی را بزرگش کردم ، دیدم این ها را از اول تـا آخـر.))173 و در مـلاقـات هـا بـا کـادر مـرکزی و اعضای حزب ، این تشکیلات نقش آفـریـن در نـظـام اسـلامی را به حمایت از ارکان نظام و پیشگیری از فساد و سالم سازی جـامعه نوین اسلامی فرا می خواند و نسبت به نفوذ بیگانگان و ساختار شکنی آنان هشدار می داد.174

مـقـام مـعـظـم رهـبـری نـیـز از زمـره مـبـارزانـی بـود کـه قـبـل از پـیـروزی انـقـلاب در فـکـر و اعـضای اصلی و بنیانگذاران حزب جمهوری اسلامی شـدنـد. ایـن حـزب از پـیدایش خود تا نیمه اول سال 61 نقش بسیار مهمی در تثبیت نظام و تـقـویـت قـوه مـقـنـنه ، قضائیه و مجریه داشت و بسیاری از توطئه های سیاسی فرهنگی دشـمـنـان در پـرتـو فـعـالیـت هـای ایـن جـریـان هـمـسـو و تـعامل گرا خنثی شد. در سال 62 حزب دچار اختلاف درونی شد مقام معظم رهبری که در آن دوران دبـیـر کـلی حـزب را بـر عـهـده داشـت در ایـن بـاره مـی فـرمـایـد: ((سال 62 دو جریانی خیلی عمیق در حزب جمهوری اسلامی به وجود آمد... از این دو جریان بـه دو قـبـیـله و دو طـایـفـه تـعـبـیـر کـردم .))175 تـا ایـن کـه در خـرداد مـاه سـال 66 مـقـام مـعـظم رهبری و آقای هاشمی رفسنجانی مشترکا در نامه ای به امام به این مـطـلب اشـاره مـی کـنـند که با توجه به شرایط فعلی امکان دارد حزب جمهوری اسلامی عـامـل اختلاف و دو دستگی در ارکان نظام و جامعه گردد و از ایشان تقاضای تعطیلی حزب را می نمایند. امام نیز موافقت خود را با تقاضای آنان کتبا اعلام می نماید. بنابراین حزب جمهوری اسلامی باسال ها تلاش ‍ در پیروی از امام و تقدیم شهدای گرانقدر و با برگ های زرین در کارنامه درخشان خود در تاریخ 11/3/66 تعطیلی خود را رسما اعلام نمود.

2 ـ 2 ـ 2. حزب الله :

در انـدیـشـه سیاسی امام ، حزب الله یک جریان دینی سیاسی و مردمی بر مبنای معیارهای قـرآنـی و بـرای تـقـابـل بـا جریانات شیطانی است . از این رو ایشان برای اولین بار بـرای خـنـثـی سـازی تـوطـئه هـای سـیـاسـی فـرهنگی حزب رستاخیز رژیم ستمشاهی در اردیبهشت سال 57 پیشنهاد تشکل حزب الله را مطرح نمود. پس از پیروزی انقلاب مجددا آن را پـیـگـیـری کـرد و آن را مـوافق با اراده الهی در تقویت دین و نظام اسلامی دانست و حتی نـیروهای مسلح و حزب جمهوری اسلامی را به سوق یافتن و در زمره حزب الله شدن مورد تـاکـیـد قـرار داد.176 ایـن جـریـان دیـنـی و الهـی بـا رهـنـمـودهـای امـام عـمـلا در مـتن مردم شکل گرفت . هر چند مرامنامه و تشکیلات رسمی حزبی رایج را به همراه نداشت . اما حرکت هـای خـودجـوش مـردمـی در رویـارویـی بـا تـوطـئه هـا و مـراقـبـت بـر حـفـظ خـط اصیل انقلاب در رویدادهای گوناگون سال های بحران تبلور فعالیت سیاسی این جریان الهـی اسـت . امـام جـوشش میلیونی مردم ایران در طرد بنی صدر و خنثی کردن توطئه های تـروریـسـتـی مـنـافـقـیـن را جوشش حزب الله از متن جامعه می داند تا نور الهی انقلاب را قـدردانـی از جـوانـان حـزب الله را بـه مـسـؤ لان نـظـام اسـلامـی یـادآوری کـرد و خـواهان تشکیل هسته های مقاومت حزب الله در سراسر جهان شد.177

مـقـام مـعـظـم رهـبـری جـریـان حـزب الله را حـرکت با انگیزه های دینی از متن مردم و جوانان بـرومـنـد اسـلامی معرفی کرده ، عبور از بن بست ها و بحران های فراوان در این سه دهه انـقـلاب را مـرهـون فـداکـاری و تـلاش هـای جـریـان حـزب الله مـی دانـد. ایشان معتقد است بازسازی و پاکسازی ارتش و حفظ این نیرو از لغزش های بعد از پیروزی انقلاب مرهون تـلاشـهـای مـسـئولان و نـیـروهای حزب اللهی ارتش است . و اکنون نیز حرکت های اصولی حزب الله می تواند جلوی انحراف ها و خطاها را بگیرد.178 مقام معظم رهبری درباره نقش ‍ این جریان در پیشرفت های علمی ، اقتصادی و فرهنگی دهه 70 و 80 می فرماید: ((هر جا پـیـشرفت برجسته ای داشته ایم به برکت نیروهای مؤ من حزب اللهی و معتقد به این راه اسـت .))179 اکـنـون نیز جریان حزب الله هوشیارانه در صحنه های گوناگون سیاسی اجـتـمـاعـی و فـرهـنـگـی دلسوزانه حضور دارد و از ارزش های دینی و دستاوردهای انقلاب حراست می کند.

3 ـ 2 ـ 2. خط امام :

در پـرتـو عـظـمـت انـدیـشـه و تـاءثـیـرگـذاری سـیـره امـام در تـحـول روحـی و مـعـنـوی مـلت ایـران و اطـاعـت پذیری مردم از رهنمودهای ایشان ؛ جریانی گـسـتـرده و وسیع با حضور عالی ترین کارگزار نظام تا قشر متوسط و معمولی جامعه از مـتـن انـقـلاب رویید. این جریان نقطه مقابل جریانات و تفکرات مخالف تحقق رهنمودهای امـام بـود و در طول دوران حیات پر برکت امام ، جریانِ خط امام در گستره ایران اسلامی و در تـمـام رویـدادهـا و حـوادث سـخـت و طـاقـت فـرسـا حـضـور فـعـال گسترده و گره گشا داشت . پس از رحلت امام ، دشمنان زخم خورده تصور حذف با استحاله جریان خط امام را داشتند، اما مقام معظم رهبری پیشتاز تقویت و حمایت از خط امام با تـبـیـیـن و بـرجسته ساختن شاخصه های خط امام مانند هوشیاری ، استکبار ستیزی ، وحدت ، خـدمـتگزاری ، و... همگان را به استمرار خط امام دعوت نمود180 و فرمود: ((امروز سعادت کشور ما در ادامه راه امام است ، امروز همه آرمان های به حقی که این ملت دارد، به وسیله خط امـام و راه امـام تـاءمین می شود)).181 مطرح شدن مجدد اجرای ایده ها و شعارهای خط امام در دولت نهم و تلاش برای پای زیستی و ارزش های اسلامی مورد تحسین ، حمایت و تشویق مـقـام معظم رهبری قرار گرفت .182 اکنون این جریان در لایه های مختلف جامعه به تحقق آرمان های عالی امام می اندیشد.

4 ـ 2 ـ 2. مجمع روحانیون مبارز:

چـنـد مـاه پـس از تـعـطـیـلی حزب جمهوری اسلامی و با توجه به راهبردهای جامع سیاسی اقتصادی امام در پیام حج سال 66، برخی از اعضای جامعه روحانیت مبارز تهران و تعدادی از روحـانـیـون بـیـرون از جـامعه روحانیت تشکّل سیاسی جدیدی به نام ((مجمع روحانیون مـبـارز)) تـشـکـیـل دادند. پس از مرحله اول انتخابات مجلس سوم شورای اسلامی در نامه ای خـطـاب به امام انگیزه تشکیل و منشور مجمع را بیان کرده ، از ایشان کسب نظر نمودند. امام نـیـز بـا تـشـکـیل مجمع روحانیون مبارز موافقت نمودند.183 امام با تایید اختلاف راءی در مـسـائل سـیـاسـی و اجـتـمـاعـی در قـشـر روحـانـیـت ، هـمـواره بـه وحـدت رویـه در اصـول نـظام و مشترکات تاءکید داشت و فرمود: ((البته دو تفکر هست ، باید هم باشد دو رای هـسـت ، بـاید هم باشد. سلیقه های مختلف باید باشد، لکن سلیقه های مختلف اسباب این نمی شود که انسان با هم خوب نباشد.))184

پـس از رحـلت امام این جریان دستخوش تحولاتی شد؛ نام این جریان سیاسی روحانی در فـهـرسـت بـیـعـت کـنـنـدگـان نـهـادهـای انـقلابی و جریانات روحانی با رهبری دیده نمی شـود.185 در انـتـخـابـات ریـاسـت جـمـهـوری هـفتم ، این مجمع محور اصلی و پرچمدار دوم خـردادی هـا شد. پس از چندی حزب مشارکت و دیگر افراطیون محوریت فعالیت های سیاسی را از مـجـمـع روحـانـیـون خـارج سـاختند و پس از انتخابات نهم ریاست جمهوری آقای مهدی کـرّوبـی دبـیـر مـجـمـع از ایـن جـریـان کـنـاره گـیـری کـرد و حـزب اعـتـمـاد مـلی را تشکیل داد. این جریان اکنون در صدر جریان ائتلاف اصلاح طلبان یا دوم خردادی ها است .

5 ـ 2 ـ 2. کارگزاران سازندگی :

بـهـمـن مـاه 74 در آسـتـانـه انـتـخـابـات مـجلس پنجم شورای اسلامی برخی از وزیران و اطـرافـیـان آقـای هـاشـمی رفسنجانی به طرفداری از برنامه ها و سیاست های اقتصادی دولت ایـشـان ، گـروه جـدیـدی بـه نـام ((کـارگـزاران سـازنـدگـی )) را تـشـکـیـل دادنـد. مـقـام معظم رهبری در انتقاد از دولتی بودن این جریان و کم کاری اجرایی بـرخـی از اعـضای آن فرمود: ((وقتی حزب آن ها گفتم این بود که برای حزب باید وقت صـرف کـنید... وزیر که در وزارتخانه هشت ساعت کار ندارد، (بلکه ) تمام وقت در اختیار وزارتـخـانـه اسـت . اگـر شـمـا همّت و نشاط حرف زدن و فکر کردنتان را در جای دیگری صـرف کـردیـد در حـقـیـقـت وقـت وزارتـخـانـه را غـصـب کـرده ایـد و ایـن فـعـل حـرام اسـت .))186 بـا مـخـالفـت مـقـام مـعـظم رهبری ، ده نفر از وزرای دولت از حزب کـارگـزاران کـنـاره گـیـری کردند. این جریان پس از پایان دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی به ائتلاف دوم خرداد و اصلاح طلبان پیوست .

6 ـ 2 ـ 2. اصلاح طلبان (دوم خردادی ها):

پـس از انـتـخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری (دوم خرداد 76) هجده گروه و جریان جدید و سـابـقـه دار دیـنـی و سـیـاسـی بـا ائتـلاف خـود ((جـریـان اصـلاح طـلبـی )) را تـشـکـیل دادند. این جریان بدون تعریف و تبیین صریح و روشن از اصلاح طلبی خود به شعارها و ایده های دور از مطالبات و خواسته های مردم پرداخت . مقام معظم رهبری ضمن نقد انـدیـشـه و رفـتار برخی از اصلاح طلبان در تغییر هدف های نظام تحت لوای اصلاحات فـرمـود: ((بعضی به نام نواندیشی و به نام اصلاح ، در هدف ها تجدید نظر می کنند؛ اصلاح نیست این ، برگشتن از راه و عقب گرد است ، ارتجاع است ،... بنده با شعار اصلاح صـد در صـد مـوافـقـم ، اصـلاح در روش هـا، اصـلاح در شـیـوه ها.))187 ایشان با تفکیک اصـلاحـات آمـریـکایی از اصلاحات نظام اسلامی مطالبات و خواسته های منطقی و مشروع نـظـام اسـلامـی و مـردم را از اصـلاحـات واقـعـی بـیـان نـمود و نا بسامانی های سیاسی و اجـرایـی کـشـور را نـتـیـجـه گـرایـشات دوم خردادی کابینه دولت هفتم و هشتم دانست و به دولتمردان سفارش کرد که خود داخل احزاب نشوند، و نقش داور داشته و به اجرای قانون مـلزم بـاشـنـد.188 دگـر انـدیـشـی در اعـتقادات دینی ، محدود کردن اختیارات ولی فقیه و مذاکره با آمریکا از تفکرات افراطیون این جریان بود. پس از انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری این جریان دستخوش اختلاف درونی شد.

7 ـ 2 ـ 2. اصول گرایان :

در انتخابات دومین دوره شوراهای شهر تهران ، ترکیبی از جناح های سیاسی متفاوت ولی همسو و هم جهت در خط امام و رهبری به نام ((اصول گرایان )) یا ((آبادگران جوان )) با شعار خدمت رسانی به مردم و تاءکید بر گفتمان امام و رهبری کارخود را آغاز کرد.

القـائات غـلط و تـعـریـف اصـول گـرایـی واقـعـی و حـقـیـقـی فـرمـود: ((اصـول گـرایـی بـه مـعـنـی تـحـجـّر نـیـسـت ، اصـول گـرایـی یـعـنـی اصـول مـستدل و منطقی را قبول داشتن و به آنها پای بند ماندن و رفتارهای خود را با آن تـطـبـیـق دادن .))189 ایـشـان اصـلاح طـلبـان واقـعـی و اصول گرایان حقیقی را در یک مسیر و هدف ارزیابی نموده معتقد است اختلاف اساسی میان ایـن دو جـریـان سـیـاسـی وجـود نـدارد، زیـرا جـریـانـی کـه بـا اسـتـفـاده از اصـول مـتـیـن و مـتـقـنـی کـه از مـبـانـی مـعـرفـتـی اسـلام بـرخـاسـتـه و دنـبـال اصـلاح روش هـا بـاشد اصول گرای اصلاح طلب است . از این رو فرمود: ((من این تـقـسـیـم بـنـدی را غـلط مـی دانـم . نـقـطـه ی مـقـابـل اصـول گـرا، اصـلاح طـلب نـیـسـت ، نـقـطـه مـقـابـل اصول گرا آدم بی اصول و لاابالی است . آدمی که به هیچ اصلی معتقد نیست .))190 این جـریـان بـا عـدم وابـسـتگی به جریان های سنتی و احزاب رسمی در ارکان نظام جمهوری اسـلامی حضور دارند و از تنش های بیهوده سیاسی پرهیز کرده و خدمتگزاری را وجهه همت خود ساخته اند.

2 ـ 2. جریان های انحرافی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

1 ـ 2 ـ 2. حزب کومله :

ایـن حـزب مـدعـی اسـت کـه فـعـالیـت هـای سـیـاسـی خـود را از سـال 1348 آغـاز کـرده اسـت ، ولی در سـال 1357 بـا شعارهای عوام فریبانه حمایت از دهـقـانـان و کشاورزان رسما موجودیت خود را اعلام نمود. پس از پیروزی انقلاب ، با غارت اسـلحـه و مـهمات از پادگان های ارتش و حمایت های بیگانگان ، خصوصا رژیم بعث عراق بـه اقـدامـات تـجـزیـه طـلبـانـه روی آورد. امـام ایـن گـروه نـاچیز را یکی از شریکان و همدستان حزب دمکرات کردستان و منافقین و آشوب طلبان معرفی نمود و فرمان سرکوب آنـان را بـه ارتش و سپاه صادر کرد.191 چندماه پس از دفاع مقدس ، حزب کومله به دست توانای رزمندگان اسلام متلاشی شد.

2 ـ 2 ـ 2. حزب خلق مسلمان :

در اسـفـنـدمـاه سـال 57 بـا حمایت های مالی و تبلیغی آقای سیدکاظم شریعتمداری در جهت تـضـعـیـف امـام و وحـدت رهـبـری ، حـزب خـلق مـسـلمـان تـشـکـیـل شـد. کـادر اصـلی مـرکـزی ایـن حـزب را عـنـاصـر سـرشـنـاس سـلطـنـت طـلب و لیـبـرال و بـدنـه آن را مـقـلدان سـاده لوح شـریـعـتـمـداری تـشـکـیـل دادنـد.192 امام این جریان را لکه ننگی بر پیکره آذربایجان قهرمان تحرکات آشوب طلبانه و فتنه جویانه یی که حزب خلق مسلمان در پوشش حمایت از مرجعیت شیعه (شریعتمداری ) تدارک دیده بود هوشیارانه به ملت ایران خطاب کرد ((اگر کسی به من تـوهـیـن کـرد به مقابله برنخیزند)) تحریم رفراندم قانون اساسی ، ائتلاف با چریک هـای فـدایـی خـلق و گـروه فـرقـان در تـصـرف رادیـو تـلویـزیـون تـبـریـز، توزیع پـول و اسـلحـه در آذربـایـجـان ، آتـش زدن جـایـگـاه نـمـاز جمعه از جمله اقدامات ننگین در کارنامه حزب خلق مسلمان است که امام به آن ها اشاره دارد.193 مقام معظم رهبری این جریان را حزب فتنه انگیزی دانست که مردم تبریز در برابر آنان قد علم کرده و ایستادند.194 پـس از فـتح لانه جاسوسی و افشای اسناد وابستگی سران حزب به آمریکا، بسیاری از روحـانـیـون تـبـریـزی و هـواداران و مقلدان شریعتمداری که به امام و انقلاب ارادت داشتند بـرائت خود را از حزب خلق مسلمان و شریعتمداری اعلام کردند و پس از خنثی و افشا شدن تـوطـئه کـودتـا مـعـروف بـه نـوژه و تـوطـئه مشترک شریعتمداری و قطب زاده این جریان انحرافی عملا منحل و فعالیت های او خاتمه یافت .

3 ـ 2 ـ 2. دفتر هماهنگی بنی صدر:

در پـایـیز و زمستان سال 58 به دلیل اختلاف نظر در طرفداران انقلاب و امام در معرفی کـانـدیـدای مـشـتـرک و نـیـز فـریـب کـاری هـای اولیـن رئیـس جـمـهـوری قـبـل از کـانـدیـداتـوری ، ابـوالحـسـن بـنـی صـدر بـه مسند ریاست جمهوری دست یافت . اطـرافـیـان او جـریـانـی سـیـاسـی را تـحـت عـنـوان ((دفـتـر هـمـاهـنـگـی رئیـس جـمـهـور)) تـشـکـیـل دادنـد. ترور شخصیتی یاران امام ، ایجاد بلوا و آشوب 14 اسفند 59 در دانشگاه تهران و بدنام کردن سپاه و نیروهای حزب الله بخش هایی از فعالیت های این دفتر بود کـه بـا هـمـاهنگی و ائتلاف منافقین صورت گرفت . امام اطرافیان بنی صدر را جریانی بـسـیار خطرناک و منحرف می دانست و در این باره صریحا فرمود: ((من چندین بار به این آقا گفتم ، آقا این جمعیت تو را به باد فنا می دهند، این جمعیتی که دور تو جمع شده اند، بـعـضـی از ایـن هـا یـک گرگ هایی هستند که تو را به باد فنا می دهند.))195 مقام معظم رهبری بنی صدر را یک دروغ گو می داند که در دوران ریاست جمهوری او فعالیت منافقین شدت یافت و امام از اصلاح او مایوس شده بود.196 و درباره نقش ‍ این جریان در تهاجم رژیم بعث فرمود: ((جریانی داخل نظام که آن رئیس جمهور فراری مطرود آن را راه انداخته بـود، دشـمـن را وسـوسـه کـرد، گـفـتـنـد اخـتـلاف شـد و ایـن هـا بـه فـرمـانـدهـی کـل قـوا از سـوی امـام و سـپـس عـدم کـفـایت ایشان از ریاست جمهوری توسط مجلس شورای اسلامی و فرار ایشان بعد از فاجعه هفتم تیرماه 60 طومار این جریان مرموز در هم پیچیده شد.

3. جریانات دوگانه موازی و متضاد

1 ـ 3. اسلام ناب محمدی (ص ) و اسلام آمریکایی

دو جریان فکری همزاد از قرن اول هجری تحت عنوان ((اسلام نبوی )) و ((اسلام ابوسفیان ))، ((اسـلام عـلوی ))، ((اسـلام امـوی و عـبـاسـی )) در بـسـتـر تـاریـخ اسـلام شـکـل گـرفت و در طول تاریخ تحت عنوان ((اسلام شاهنشاهی )) و ((اسلام راستین و مبارزه جو)) با یکدیگر در تضاد و مبارزه بودند.

امـام خـمـیـنـی بـا تـوجـه بـه جـامـعـیـت و پـویـایـی و اسـتـکـبـار سـتـیـزی اسـلام اصـیـل در احـیـای جـامـعـه بشری و نیز روش های پیچیده و جدید استعمار فرانو و استکبار جـهـانـی در پـوشـش هـای دروغـیـن اسـلام بـرای حـذف و یـا اسـتـحـاله اسـلام اصـیـل ، ایـن دو جـریـان را ((اسـلام نـاب مـحـمـدی (ص ))) و ((اسـلام آمـریـکایی )) نامید و شاخصه هایی را برای شناسایی این دو جریان مانند تفکیک دین از سیاست و راحت طلبی ، رفاه و تجمل گرایی ، سازشکاری برای اسلام آمریکایی و مبارزه جویی ، تلاش برای رهـایـی مـسـتـضـعـفـان حضور در صحنه های سیاسی و حرکت براساس سیره جامع حضرت رسـول (ص ) را اسـلام نـاب بـیـان نـمـود.197 مـقـام مـعـظم رهبری نیز درباره این جریان شـاخـصه هایی همانند اسلام جهاد و شهادت ، اسلام نجاتبخش محرومین ، اسلام علم و معرفت را برای اسلام ناب و اسلام تشریفاتی و بازیچه دست ابر قدرت ها و سرمایه داران را اسـلام آمـریـکـایـی مـعـرفـی کـرد.198 ایـن دو جـریـان کـه در سـال هـای پـایـانـی حـیـات طـیـبـه امـام فـعـالیـت هـای خـود را در تـعـامـل و تـقابل با نظام شدت بخشیده بودند و در جامعه برجستگی هایی داشتند، اکنون نیز در لایه های پنهانی جامعه با یکدیگر در ستیز هستند. علاوه بر آن ، اسلام آمریکایی در کـشـورهـای اسـلامـی هـمـجوار تقویت بیشتری یافته و در صدد هضم و استحاله جریان اسلام ناب برآمده است .

2 ـ 3. عوام و خواص

عـوام و خـواص دو جریان ریشه دار متقابل و از لایه های پنهان تاریخ اسلام هستند. امام در یـک تـحلیل تاریخی چگونگی شکل گیری و عملکرد عوام و خواص را از صدر اسلام بیان دارد. مـقـام مـعـظـم رهـبـری نـیـز بـا نـگـاه تـحـلیـلی بـه علل پیدایش حادثه عظیم عاشورا، جریان عوام و خواص را مجددا مطرح نمود.

از نـگـاه امام و رهبری ، افرادی که با ژرف اندیشی پا به پای حوادث و رویدادها در متن انـقلاب و نظام اسلامی حضور فعال و شجاعانه دارند و با نگاه جامع به مکتب حیات بخش اسلام و الگوگیری از سیره ائمه معصومین (ع ) منشاء تحولات سیاسی اجتماعی در جامعه هـسـتـنـد خـواص نـام دارنـد. در مـقـابـل ، جـریـان خـام انـدیـش ، سـطـحـی نـگـر کـه فـاقـد تـحـلیـل صـحیح هستند و بیشترشان پیروی از خواص می کنند و گروهی نیز بر اثر عدم بصیرت و شناخت پیاده نظام دشمنان بیرونی یا درونی نظام قرار می گیرند عوام نامیده مـی شـونـد. جـریـان نـخـسـت ، حـق گـرا، هـدایـتـگـر، دشـمـن شـنـاس ، آزادانـدیـش و تـحـول گـراسـت و جـریـان دیـگـر بـی تـحـرک ، حـق گریز، ساد اندیش و اسیر دام های تـعـلقـات دنـیـایـی و گـرفـتـار کمند سیاست بازانِ وسوسه گر است . این دو جریان در فـراز و فـرود انـقـلاب و نـظـام اسـلامـی در تـعـامـل و تـقابل قرار دارند. علاوه بر این که برخی خواص حق لغزیده و بلندگوی دشمنان نظام شده اند.199

3 ـ 3. خودی و غیر خودی

ایـن دو جـریـان پـس از پـیـروزی انـقلاب شکل واقعی خود را نشان دادند. امام خمینی جریان مـتـعـهد به اسلام و انقلاب و خدمتگزار به ملت و دلسوز در اجرای تحقق آرمان های اسلام و انـقـلاب را خـودی و غـیـر خودی ها را با واژه های ((شیاطینِ وسوسه گر))، ((موریانه های مـوذی ))، ((نـا اهـلان و نـامـحـرمـان ))، ((ایـادی اسـتـکـبـار جـهـانی )) یاد می کند که برای پـیـشـگیری از توسعه فرهنگ دینی و اجرای احکام مقدس اسلام و مُشوّه جلوه دادن انقلاب در ارگـان نظام نفوذ می کنند.200 مقام معظم رهبری جریانی که نظام و انقلاب و اسلام و خط امـام را قبول دارند و نسبت به حفظ نظام اسلامی احساس مسئولیت می کنند خودی ، و کسانی کـه امـام را قبول ندارند و از بیگانگان دستور می گیرند و در صدد براندازی نرم نظام اسـلامـی هستند غیر خودی می داند. و از نیروهای جبهه انقلاب و طرفداران امام می خواهد که هـوشـیـارانـه دشـمـن را و طرح های او راشناسایی کنند تا در دام نفوذی های بیگانه قرار نـگـیـرنـد.201 ایـن دو جـریـان بـه شـکـل پـنـهـان و آشـکـار مـقـابـل یـکـدیـگـر صـف آرایـی کـرده انـد. خـودی هـا بـا حـضـور فعال و گسترده در عرصه های گوناگون و غیر خود قرار داده اند.

رگ رگ است این آب شیرین آب شور

در خلایق می رود تا نفخ صور

سخن پایانی

امـام خـمـیـنـی (ره ) و مـقـام مـعـظـم رهـبری (مدظله العالی ) از قله رفیع هدایت انقلاب و نظام اسـلامـی جـامع ترین و عمیق ترین نگاه را به جریانات سیاسی معاصر دارند و فارغ از نگرش های سطحی ، محدود و رقابتی حزبی بر معیار و مبنای آموزه های دینی و آرمان های مـتـعـالی نـظـام اسـلامـی ، مـاهـیـت و کـارکـرد جریان های سیاسی را ارزیابی و تجزیه و تحلیل می نمایند که این جریانات را می توان در چند محور کلی دسته بندی کرد.

1. جریانات پویا، ثابت قدم و استوار در مسیر حق (پیرو امام و رهبری )

2. جریان هایی که در نشیب و فراز حوادث به چرخش مواضع گرفتار آمده اند؛

3. احـزابـی کـه امـواج خـروشـان ملت را فرصت مناسبی برای طرح های موج سواری خود دیدند، اما با درایت امام و رهبری ناکام ماندند؛

4. نوگرایی جریانات مثبت و منفی در قالب های متناسب با مقتضیات زمان و مکان ؛

5 . جـریـان هـایـی کـه بـا صـلابـت ، قـاطـعـیـت و شـجـاعت امام و حضور آگاهانه مردم به بایگانی تاریخ سپرده شدند.

روشـن اسـت کـه تـحلیل و بررسی دقیق کارکرد جریان های سیاسی معاصر از نگاه امام و رهـبـری فـرصـت بـهـتـر و مـتن مستقلی را می طلبد تا با بهره گیری از دفترچه خاطرات یـاران انـقـلاب و امـام و رهـبـری ، تـمـام ابعاد و زوایای جریانات سیاسی ، که بخشی از تاریخ شکوهمند انقلاب اسلامی است ، برای پاسداران انقلاب تبیین شود. تبیین جریانات سـیـاسـی گـذشـتـه و مـعـاصـر، کـمـک می کند تا این نهاد روییده از متن انقلاب بتواند با بـصـیـرت و بینش عمیق تری تحرکات سیاسی داخلی را رصد و براساس معیارهای امام و رهبری ، از دستاوردهای انقلاب اسلامی بهتر محافظت کند. ان شاء اللّه .

به پایان آمد این دفتر حکایت همچنان باقی است .

پی نوشتها