تاریخ اسلام به روایت امام علی(ع)، تلاشی است جهت بیان برهه ای از تاریخ اسلام از زبان صدق و سرچشمه معرفت و حکمت یعنی، امام علی(ع)؛ برگزیده ای از حوادث تلخ و شیرین عصر امام که به مناسبتهای مختلف از آن در نهج البلاغه سخن به میان رفته است. این مجموعه به کوشش جناب آقای محمد حسین دانشکیا و در نه گفتار گرد آوری شده است که جهت تهیه آن میتوانید با شماره تلفن 7744616 تماس گرفته و یا به آدرس قم، خیابان صفائیه، کوچه 32 پلاک 5 مراجعه و یا مکاتبه نمائید.
کتاب بحران جانشینی پیامبر(ص) نتیجه پژوهشی آقای یوسف غلامی و اولین اثر از مجموعه تاریخ و تمدن اسلامی است که به همت انجمن معارف اسلامی ایران، تقدیم شما خوانندگان گرامی ـ به ویژه استادان محترم درس تاریخ تحلیلی اسلام ـ میگردد. نویسنده با عباراتی گزیده و نثری روان بدون پیش داوری و تعصب و با تکیه بر منابع اهل سنت، به پرسش های زیر پاسخ داده است:
اعتقاد شیعه و سنی درباره جانشینی پیامبراکرم(ص) چیست؟ ایا رسول خدا(ص) کسی را به عنوان جانشین برنگزید؟ به چه سبب پس از رحلت حضرت محمد(ص) در میان امت او درباره جانشین آن حضرت اختلاف دامنه دار پدید آمد؟ طرح و نظر قرآن درباره موضوع جانشینی چیست؟
کتاب اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به قلم جناب آقای عبدالوهاب فراتی اولین سری از مجموعه اندیشه سیاسی است که به همت انجمن معارف اسلامی ایران تقدیم شما علاقه مندان به ویژه استادان محترم درس ریشه های انقلاب اسلامی میگردد. بر اساس آن چه در مقدمه کتاب آمده نوشتار حاضر در واقع قرائتی از اندیشه امام خمینی(ره) است که در تقابل با عمل سیاسی ایشان به سر میبرد. در این اثر تلاش بر این است تا اندیشه سیاسی ایشان در متن رخدادها و حوادث سیاسی منجر به انقلاب اسلامی دنبال شود. فصل های عمده کتاب عبارتند از: کلیات و مبانی نظری، نفی وضع موجود، اصلاح یا انقلاب، نظام بدلیل و غایت نظام بدیل.
کتاب « انقلاب اسلامی و ریشه های آن» به قلم دکتر«منوچهر محمدی» منتشر شد.
استادان و دانشجویان گرانقدر میتوانند جهت تهیه کتاب، به نشانی؛ قم ـ خیابان صفائیه، کوچه 32، پلاک 5 و یا با تلفن 7744616 تماس حاصل نمایند.
کتابی جامع درباره امام علی(ع)
موسوعة الامام علی بن ابی طالب(ع) فی الکتاب و السنة و التاریخ
به کوشش: محمد محمدی ری شهری
ناشر: قم، دار الحدیث، چاپ اول
این کتاب یکی از مفصل ترین کتاب هایی است که به زبان عربی درباره حضرت علی(ع) نوشته شده است. آقای محمدی ری شهری در این کتاب 12 جلدی که جمعاً حدود 4500 صفحه دارد(به طور متوسط هر جلد 375 صفحه)، کوشیده است تا تمام جوانب و مسائل راجع به آن حضرت را در 16 فصل یا باب بررسی کند.
مطالب کتاب جمعاً حدود هفت هزار نص تاریخی و حدیثی را شامل میشود و در متن کتاب حدود 300000 ارجاع به این متون داده شده و مطالب قابل توضیح از قبیل شرح حال رجال مذکور در متون، تعیین محل اسامی جغرافیایی و نکات دیگر آمده است.
«مقالاتی لاهوتی(در باب الهیات مسیحی)»
نویسنده: مشیر باسیل عون
کتاب« مقالات لاهوتی» هفتمین کتاب از سری کتابهای« مسیحیت و اسلام در گفت وگو و همکاری» میباشد که به وسیله مرکز تحقیقاتی «گفت و گوی مسیحی و اسلام» در لبنان انتشار یافته است.
سلیم بسترس در مقدمه این کتاب تحت عنوان« از گفت و گوی مدافعانی تا گفت و گوی حقیقت نمودن» با اشاره به تغییر شیوه گفت و گوی ادیان، از اظهار گمراهی دین دیگر به روش گواهی دادن اطراف، گفت و گو به حقیقت مورد اعتقاد خویش، ضرورت نگاهی جدید به حقیقت دینی و پذیرش کثرت گرایی دینی ر مورد تأکید قرار داده است. به نظر وی، با آشنایی ارباب ادیان مختلف نسبت به یکدیگر، منحصر بودن راه مستقیم در یک دین خاص، دیگر مورد قبول قرار نمیگیرد. به همین جهت، کلیسا به طور رسمی در مجمع دوم واتیکان، اعلام. داشت که کلیسای کاتولیک، تنها راه نجات نیست و دیگران، به ویژه مسلمانان نیز اهل نجات هستند. با تأکید اسلام بر نبود. اجبار در اختیار دین و نیز امکان نجات غیر مسلمانان، جدال تاریخی دین رخت برمیبندد و به واقع، مؤمنان حقیقی در همه ادیان، کسانی هستند که با هدف تحقق اراده الهی، کارهای شایسته انجام میدهند. اگر در زمینه اعتقادات میان مسیحیت و اسلام اختلاف وجود دارد، در زمینه عمل صالح، اشتراک فراوانی میان آنها به چشم میخورد. کتاب مقالات لاهوتی، شامل یازده مقاله از پدر عون به همراه تکلمه ای از عادل تئودور خوری است.
دانشگاه و دیگر نهادهای اجتماعی امروز[6]
آلفونزو بوردو کابال
به علت شباهت های نهادی، دانشگاه ها در سطح بین الملل روابط یکسانی دارند. پروژه یونایتن و«طرح یونسکو برای استادان»، که پس از بیست و پنجمین جلسه کنفرانس عمومی اعضا در سال 1989 راه اندازی شد، تلاش دارد همکاری میان دانشگاه ها و تحرک آدکادمیک را تقویت کند و بر توافق هایی که به ایجاد دانشگاه های هم بسته و حلقه های ارتباطی بین دانشگاه ها در رشته های پایه، که اصولاً رابطه ای با توسعه با دوام دارد، تمرکز داشته باشد. نقش پروژه یونایتن در دو بخش میباشد: 1ـ حمایت از شبکه های آموزش عالی 2. کرسی استادی یونسکو در همه رشته های آکادمیک. علاوه بر این، فعالیت هایی هم در رابطه با مدیریت و سازماندهی آموزش عالی، آموزش پرسنل آکادمیک، حمایت از کتابخانه های دانشگاهی و علمی، و آموزش از راه دور در جریان خواهد بود.
دولت و دانشگاه ها
روابط میان دولت و دانشگاه ها به علت ماهیت نابرابرشان دو سویه میباشد. آموزش وظیفه دولت است، همچنین ایجاد محیطی مناسب برای توسعه علمی و تعیین خطوط سیاست های علمی از وظایف دولت میباشد. اما دولت اشرافی بر دانش نداشته، نقش مستقیم تدریس، تحقیق یا تعلیم را نیز به عهده ندارد و به علت این تمایز معنایی ظریف، روابط میان دولت و دانشگاه همیشه روان نیست. آئوالا(1991، Auala) با اشاره به آفریقا میگوید: «حکومت میخواهد نتیجه سرمایه گذاری اش را بگیرد. و از سوی دیگر دانشگاه در پی حفظ استقلال خویش است. به نظر من دانشگاهی که گروههای تشنه قدرت از بیرون و درون آن را احاطه کرده اند، در خطر میباشد.»
دانشگاه و صنعت
روابط نهادی بین دانشگاه و بنگاه های صنعتی، تجاری، یا خدماتی دو سویه است و انتقال فن آوری بین دانشگاه و صنعت یک جانبه. اما بین دانشگاه و صنعت در کار آموزش تفاوت رویکردی وجود دارد.
دانشگاه بر علوم مدیریت بازار تاکید دارد تا آن بعد از دانشجویان را تقویت کند که روح کار را برمیانگیزد. اما بازار بیشتر به عملکرد کاری توجه دارد. در دانشگاه دانشجویان توانایی ها، مهارت ها و ابزارها را کسب میکنند، و در بازار همه این موارد به آزمایش گذارد میشوند.
دانشگاه بنگاهی غیرانتفاعی برای تولید فکری و بازار به دنبال محصولی سودآور است.
به هر حال روابط بین دانشگاه و صنعت وابسته به اقتصاد است و بیانگر ناهماهنگی های ظاهری یا واقعی بین دانشگاهیان و بازار است. با توافق هایی که دو طرف را به یکدیگر نزدیک سازد و مبنای تجربه کاری ـ تحصیلی دانشجویان در بنگاه های مختلف باشد، میتوان این ناهماهنگی ها را برطرف ساخت. تحصیل و کار را میتوان جایگزین هم کرد، «آموزش ضمن خدمت» بیانگر این نوع از آموزش است و اگر دانشگاه و بازار بر برنامه های درسی نظری ـ عملی توافق یابند. میتواند منسجم تر شود.
جایگزینی و انسجام بخشی پیشینه ای طولانی دارد، در قرن هفدهم، مدارس پزشکی، آموزش عملی دانشجویان را در بیمارستان ها(به صورت رزیدنس و انترن) ایجاد کردند و امروزه هم دانشجویان باید دوره ای را در یک مرکز تخصصی به صورت رزیدنس بگذرانند. افزایش شیفت های شبانه و دانشجویان کارگر و کارگران دانشجو نشان از طرحی نو دارد که از آموزش دانشگاهی رسمیت زدایی میکند و رابطه دانشگاه و بازار را تقویت میکند.
اولین پارک های صنعتی را میتوان در منشاء «دانشگاهی شهری» انگلستان که در شهرهای صنعتی در حال رشد بنا شده بودند دید. این پارک ها محل هم زیستی آموزش و کار بود. در فلسطین اشغالی گرم خانه های تکنولوژیک با اهداف مشابه و اسامی متفاوت از قبیل تکنوپولیس، پارک های تکنولوژیک و فن ـ شهرها در حال ایجاد است.
در ایالات متحده قانون اعطای زمین(1862) به دانشگاه ها این امکان را داد که مزارعی برای آموزش و تولید ایجاد کنند. اما این کار به انقلاب افراطی مائوتسه تونگ در یک قرن بعد نینجامید. او پس از انقلاب فرهنگی سال 1966 چین، این ایده افراطی را مطرح کرد که دانشگاه کارگاه است و کارگاه دانشگاه؛ و بدین ترتیب هم آموزش را نابود کرد و هم علم را.
نظریه هایی دربارة موضوع بنگاه های تجاری، ادامه تحصیل با کمک بخش های تجاری عمومی یا خصوصی و قرادادهای تحقیقاتی از دیگر جنبه های رابطه بین دانشگاه و بازار میباشد. قراردادهای تحقیقاتی به میزان عمده ای بستگی به ظرفیت ها، منابع و فرصت های دانشگاه در ورود به بازار تحقیق دارد که بدون شک دانشگاه های تحقیقاتی آمریکا در این مورد قابل توجهند.
قانون گذاران اینده نگر و دور بین باید معافیت های مالیاتی عمده ای برای تجارت هایی که به توسعه دانشگاه کمک میکنند تصویب کنند. بدین ترتیب بخش تجارت میتواند دین خود را به دانشگاه بپردازد. چرا که بخش تجاری از محصولات دانشگاه سود میبرد و سهمی هم در تولید این محصولات ندارد.
توسعه موازی دانشگاه و بازار در کشورهای امریکای لاتین و این آگاهی که همه نهادهای اجتماعی باید نسبت به همه جنبه های توسعه مسئول باشند، کمک زیادی به بسط روابط بین دانشگاه و بازار کرده است. به علاوه راه های دیگری هم از طریق نظر سنجی ها، سخنرانی ها، میزگردها، گردهم ایی ها و کنفرانس های بسیاری توسط دانشگاه ها، شرکت های تجاری و یا با توافق مشترک بین هر دو مطرح شده است.
توافق نامه های بین المللی از قبیل جامعه اقتصادی اروپا، روابط نزدیک کشورهای آسیای شرقی، ایالات متحده و کانادا و دیگر توافق نامه ها در دیگر مناطق سیاسی جغرافیایی جهان به کشورهای امریکای لاتین آموخته است که باید متحد باشند. این علاق نسبت مستقیمی با رابطه بین دانشگاه ها و شرکت هایی که مواد خامو تولید میکنند و شرکت های صنعتی، تجاری و خدماتی دارد.« توافق نامه کشورهای حوزه جنوب» بین آرژانتین، برزیل، اروگوئه، و پاراگوئه یکی از موارد نمونه اخیر است که در آن دانشگاه های هر چهار کشور فعالیت خاصی دارند.
بسیاری از دانشجویان دوره های شبانه، کارمندان شرکت های مختلف اند. دانشجویان کارآموز زیادی نیز بخش از دوره دانشجویی خود را بازار میگذارنند. پارک های صنعتی یا موسسات و فعالیت های دیگر بانامی مشابه در برزیل در حال رشد هستند. نمایشگاه سالانه علم در کلمبیا و دیگر ایده های نو در کشورهای دیگر، اجماع موثر و فزاینده ای برای رفع شکاف میان دانشگاه ها و بازارها، و به وجود آمدن فضاث گفت و گویی که آن ها را به هم نزدیک تر سازد را نشان میدهد.
گفت و گو
رابطه بین مردم اگر به صورت گفت و گو دراید، صمیمی تر میشود. صحبت کردن یعنی گشودن دو جانبه و صمیمی نگرش ها نسبت به زندگی و اشیا. مکالمه تبادل احساسات، نظرات و دیدگاه ها است. گفت و گو عبارت است از بحث درباره عقاید و عواطف که پس از به حاشیه راندن علائق خشک و خود محوری که گفت و گو را به جدال تبدیل میکند. به ارزش ها و اهداف مشترک تبدیل میشوند. گفت و گو میتواند عناصر متضاد را به هماهنگی و کارایی وفق دهد. به گفت و گوی بین دانشگاه و بازار همیشه به دیده شک نگریسته شده است. شاید این امر به خاطر آن بوده است که رابطه دانشگاه و بازار همیشه یک جانبه بوده است. در چنین مواردی نیازی مبرم به گشودن باب گفت و گو با انگیزه ها و مضامین والاتر میباشد تا امیالی که بر اثر خود محوری های متضاد نهادها پدیدار شده است هم جهت شوند. صلح و توسعه با انسجام برای ملت ها باید محرکی باشد که گفت و گوی بین دانشگاه و بازار را صمیمی و کارآمد سازد. این نکته زمانی اعتبار بیش تری مییابد که روابط دانشگاه ها از سطح محلی و منطقه ای فراتر رود و به سطوح بینا ملی، بین المللی و فراملی برسد.[6]
در باغ تجربه ها
برآنیم تا در همین ستون، شما را در جریان تجربه های دیگر اساتید معارف قرار دهیم، به این امید که ره توشه ای برای شما عزیزان در کلاس درس باشد.
برخوردی لطیف با دانشجویی که خوابید!
زودتر از موعد مقرر وارد کلاس شدم. در حالی که تعدادی از دانشجویان حاضر بودند؛ دیگران نیز به تدریج وارد کلاس میشدند. نگاهی به چهره حاضران انداختم؛ پرشور و نشاط بودند و در حرکات بعضی نیز قدری شیطنت و یا غرور دیده میشد. درس شروع شد. طبق قرار قبلی؛ یکی از دانشجویان در برابر دوستانش به ارائه کنفرانس درباره نقش رهبری در پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت. معلوم شد دانشجوی زیرک و پرمطالعه ای است بیان خوبی نیز داشت، در نتیجه توجه کلاس به او جلب شد. در این بین ناگاه متوجه شدم یکی از دانشجویان ردیف چهارم کلاس به خواب خوشی فرو رفته است! چند بار به او نگاه کردم اما نه خیر! اندیشیدم چه کنم؟ ایا او را به حال خودش واگذارم. ای بسا حواس دیگران را پرت کند؛ اگر او را مخاطب قرار دهم خاطره بدی از درس و استاد در ذهنش باقی خواهد ماند؛ اگر بخواهم که سئوالی پاسخ دهد؛ چون تازه از خواب بیدار شده؛ قادر به پاسخ درست نیست و شرمنده خواهد شد؛ اگر و اگر … به سرعت این فرض ها در ذهنم گذشت و همه رد شدند. سرانجام با خود گفتم اگر من به جای این دانشجو بودم دوست داشتم که استادم با من چه برخوردی کند؟ یادم آمد به سیره رسول اکرم(ص) در برخورد با دیگران که چگونه از روش رعایت احترام و رفتار کریمانه بهره میگرفت. توکل بر خدا کردم و به آرامی؛ قدم زنان به سویش رفتم. نزدیک او که رسیدم، خیلی عادی ایستادم و چشم به او دوختم. غرق خواب بود و هیچ نفهمید. دوستش با آرنج به پهلویش زد؛ اما بیدار نشد؛ دوباره و سه باره و سرانجام در بار چهارم بیدار شد. تا خواست چشمش را باز کند، برگشتم و نگذاشتم حتی یک لحظه نگاهش به من بیافتد؛ خوشحال بازگشتم و به قدم زدن پرداختم، دیدم کلاس شور و نشاط دیگری یافت. همان دانشجوی خوش خواب بود؛ آری خودش بود؛ کلاس را از یکنواختی درآورد و سئوالهای جاندار و پرمایه ای از دوستش که در حال ارائه کنفرانس بود؛ می پرسید تاییدش کردم و گاه در اطراف سئوال توضیحی دادم تا جوابش روشن تر شود. از چهره اش شادی میبارید؛ خوشحال بود که نه تنها آبرویش نرفته؛ تندی و بدی ندیده و خجالت زده نشده؛ بلکه استاد کلامش را تایید هم میکند. کلاس تمام شد؛ اما چند نفر ماندند و به دور من حلقه زدند؛ سئوالهایی داشتند؛ یکی از آن چند نفر همین دانشجوی خوش خواب بود که با شور و حرارت سخن میگفت و از کتابهایی مفید و نام و نشان آن میپرسید.
محمد خردمند
جستجو در قاموس نور