106 ـ سوره قریش (مکّی، 4 آیه)
پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: کسی که این سوره را تلاوت کند، به شمار هر یک از کسانی که بر گِردِ خانه خدا طواف نموده و یا در آنجا برای عبادت معتکف شده است، ده پاداش به او ارزانی می گردد. امام صادق علیه السلام نیز فرمود: دو سوره را در یک رکعت [پس از حمد [نمی توان خواند مگر سوره ضُحی و انشراح و سوره فیل و قریش را.
107 ـ سوره ماعون (مکّی، 7 آیه)
پیامبر گرامی اسلام فرموده اند: کسی که این سوره را تلاوت کند و حقوق مالی خود را بپردازد، خدا، او را می آمرزد.
و امام باقر فرمود: کسی که این سوره را در نمازهای واجب و مستحب خود بخواند و در اندیشه عمل به آن باشد؛ خدا نماز و روزه اش را می پذیرد و او را در برابر کارهایی که در دنیا، ناخواسته از او سر زده است، محاسبه نمی کند.
108 ـ سوره کوثر (مکّی، 3 آیه)
پیامبر گرامی اسلام فرمود: هر کس این سوره را تلاوت کند و در آن بیندیشد، خدا او را از نهرهای بهشت سیراب می سازد و به شمار هر قربانی که مردمِ با ایمان و یا شرک گرا در روز عید قربان، به بارگاهِ خدا و یا بُت ها می برند، به او پاداش خواهد داد.
هم چنین از امام صادق علیه السلام روایت شده است که: هرکس سوره کوثر را در نمازهای واجب و مستحب خود بخواند، خدا او را در روز قیامت از حوض کوثر سیراب می سازد و جایگاهش نزد محمد صلی الله علیه و آله وسلم در زیر درخت «طوبی» خواهد بود.
109 ـ سوره کافرون (مکی، 6 آیه)
از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم روایت است: کسی که سوره کافرون را بخواند و در آن هنگام به خودسازی و خود شکوفایی بیندیشد، همانند کسی است که یک چهارم قرآن را خوانده است. شیطان های طغیان گر به برکت این سوره از او دور می گردند و از بلای شرک و گمراهی و بیدادگری پاک، و از هول و هراس روز رستاخیز در امان خواهد بود.
و نیز در روایتی آورده اند که پیامبر به یکی از یاران فرمود: آیا دوست داری که هنگام سفر، از نظر زاد و توشه، از بهترینِ یارانت باشی؟
گفت: آری ای پیامبر خدا.
فرمود: پس این سوره های پنج گانه را بخوان.
پرسید: کدامین سوره ها؟
فرمود: سوره های کافرون، نصر، اخلاص، فَلَق و ناس. و به یاد داشته باش که هر کدام را با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز نما.
و نیز آورده اند که: مردی به حضور پیامبر اسلام آمد و گفت: ای پیامبر خدا! آمده ام چیزی به من بیاموزی که به هنگام خواب آن را بخوانم.
فرمود: هنگامی که به بستر رفتی، سوره کافرون را بخوان و پس از آن بخواب که این، سند بیزاری از شرک و بیدادگری است.
امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: پدرم می فرمود: سوره کافرون بسان یک چهارم قرآن است. و هنگامی که آن را می خواند و از آن فراغت می یافت، می فرمود: تنها خدای یکتا را می پرستم، تنها او را می پرستم و بَس.
و نیز آورده اند که فرمود: کسی که سوره کافرون و اخلاص را در یکی از نمازهای واجب خویش بخواند و آن ها را باور داشته باشد، خدا او و پدر و مادر و فرزندانش را می آمرزد و اگر گرفتارِ تیره بختی شده، نام او از دفتر تیره بختان زدوده شده و در دفتر نیک بختان نوشته می شود. و خدا او را نیک بخت زنده می دارد و شهید از دنیا می برد و شهید برمی انگیزد.
110 ـ سوره نصر (مدنی، 3 آیه)
از پیامبر گرامی آورده اند که: کسی که این سوره را بخواند و در آن بیندیشد، همانند کسی است که در فتح مکه با پیامبر بوده است.
و از امام جعفر صادق علیه السلام آورده اند که فرمود: کسی که سوره نصر را در نماز واجب و یا مستحب بخواند، خدا او را بر همه دشمنانش پیروز ساخته و در روز رستاخیز، با نامه ای می آید که سخن می گوید، و خدا، آن را از آرامگاهِ او بیرون آورده که امان نامه ای است از حرارت دوزخ و نعره گوشخراش آن که دو گوشش، آن را می شنود، امّا در او اثری بر جای نمی گزارد. او در روز قیامت، بر چیزی نمی گذرد جز اینکه او را مژده داده و از نعمت ها و پاداش هایی که در انتظار اوست به او خبر می دهند تا به بهشت درآید.
111 ـ سوره مَسَد (مکّی، 5 آیه)
از پیامبر آورده اند که: کسی که این سوره را تلاوت کند، امید است که خدا، او و ابولهب را در یک خانه گرد نیاوَرَد چرا که ابولهب بی تردید به کیفر اصلاح ستیزی و کینه توزی در آتش است.
و از امام صادق علیه السلام آورده اند که: هرگاه سوره تبَّت را تلاوت کردید، بر ابولهب نفرین کنید، چرا که او از دروغ شمرندگان رسالت پیامبر و آیات و کتابی است که از سوی خدا آورده است.
[گفتنی است که این پاداش ها در این سوره و دیگر سوره ها، نه برای تلاوت گر و حافظ و مفسِّرِ تنها، بلکه در گروِ تدبُّر در قرآن و عمل به مقررات خدا و رعایت حقوق انسان هاست.]
112 ـ سوره اخلاص (مکی، 4 آیه)
این سوره نام های متعددی دارد و هرکدام به تناسبی بر آن نهاده شده است: نام نخست آن، اخلاص به معنی خالص ساختن است. چرا که عقیده قلبی و عمل به این سوره، انسان را یکتاپرست و پر اخلاص ساخته و به او یاری می رساند تا باور خویش را از هرگونه شرک و کفر، پاک و پاکیزه و خالص گرداند.
نام دیگر این سوره، توحید است. چرا که از آغاز تا انجام، به یکتایی خدا و بی همتایی او رهنمون است. و هرکس به این سوره دل بندد و به آن ایمان آرد، توحیدگرایی پراخلاص خواهد شد.
نام دیگرش قل هُوَ اللّه است. چرا که خدا در آغازین آیه اش به پیامبر دستور می دهد که با صدایی رسا اعلام کن که: حقیقت این است که خدا، یگانه و بی همتاست.
این سوره را، اساس، هم خوانده اند، چرا که بنیاد و پایه دین و آیین و سرلوحه دعوت پیامبر و همه کتاب ها و دعوت های آسمانی است.
نام دیگر این سوره، صَمَد است به معنی بی همتا. چرا که ذات پاکِ او، شریک و همتا ندارد.
و نیز این سوره را نَسب نامه خدا خوانده اند، چرا که در روایات آمده که برای هر چیز، نَسَبی است و نَسَب نامه خدا، سوره اخلاص است.
درباره فضیلت سوره اخلاص، روایات بسیاری رسیده که از آن جمله، پیامبر گرامی اسلام فرمود: کسی که این سوره را بخواند، همانند کسی است که یک سوم قرآن را خوانده و به شمارِ همه کسانی که به خدا، فرشتگان، کتاب های آسمانی و پیامبران او و روز رستاخیز ایمان آورده اند، ده پاداش به او داده می شود.
امام کاظم فرمود: کسی که پیش از روبرو شدن با هر حاکم بیداد پیشه ای، سوره اخلاص را بخواند، خدا از او دفاع کرده و مانع رسیدنِ هر شرّی از سوی آن ظالم، به او شده و خیر را، نصیب او می نماید.
112 ـ سوره فَلَق (مکّی، 5 آیه)
پیامبر فرمود: کسی که سوره فلق و سوره ناس را بخواند، همانند کسی است که همه کتاب هایی را که خدا بر پیامبران فرو فرستاده، خوانده است.
و نیز فرمود: بر من آیاتی فرود آمده است که همانند آنها فرود نیامده است و آنها، آیات دو سوره فلق و ناس است.
و نیز فرمود: این دو سوره را به هنگام خواب و برخاستن از خواب بخوانید که این دو، از برترینِ سوره ها هستند.
و امام باقر علیه السلام فرمود: هرکس در نماز وَتر، سوره فلق و ناس و اخلاص را بخواند، به او گفته شود: هان ای بنده خدا! مژده ات باد که خدا، نمازِ وَترِ تو را پذیرفته است.
114 ـ سوره ناس (مکّی، 6 آیه)
این سوره به همراه سوره فلق را «مُعَوَّذَتَین» نیز خوانده اند، چرا که در آغاز هر دو، به پیامبر و مردم خداجو فرمان داده می شود که از شرور و فتنه های حسودان و افسونگران به خدا پناه برند.
حضرت باقر علیه السلام در مورد فضیلت و پاداشِ تلاوت این سوره فرمود: پیامبر گرامی سخت بیمار شد. دو فرشته گرانقدر، جبرئیل و میکائیل به عیادت آن حضرت آمدند. یکی از آن دو، کنار سِر او نشست و دیگری کنار پای آن بزرگوار. جبرئیل سوره فلق را خواند و به وسیله آن، پیامبر را در پناه پدید آورنده هستی قرار داد و میکائیل نیز با تلاوت سوره ناس چنین کرد.
و در رایت دیگری [آمده] که در بیماری آن حضرت، فرشته وحی آمد و گفت: موجودات پلید و شرور را به نام خدا از وجود گرانمایه ات دور می سازم و از دردی که تو را بیازارد از بارگاهِ او برایت سلامتی و شفا می خواهم. بگیر آن را که گوارایت باد. آنگاه به تلاوت سوره ناس پرداخت.
[یادآوری می گردد که همه این پاداش ها و نویدها، در گرو درست اندیشی، گفتار سنجیده، عمل عادلانه و انسانی، رعایت صادقانه آزادی و امنیت و حقوق و کرامت مردم است.]
جستجو در قاموس نور