×

ابدال بی بدیل


تعداد بازدید : 4578     تاریخ درج : 1390/08/08

44

حضرت ولی عصر ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ در طول دوران غیبت کبری، سی نفر ملازم از اوتاد دارند که همواره در خدمت آن حضرت به سر می برند، هر کدام از آنها که از دنیا بروند فرد شایستة دیگری جانشین او می گردد.1

به این حدیث امام صادق(ع) توجه فرمایید:

به ناچار صاحب الامرـ علیه السلام ـ دارای غیبتی است و ناچار است، در این غیبتش به عزلت و کناره گیری (از شهرها و مردم) روی آورد و شهر مدینه خوب منزلی است و با سی نفر بودن، دیگر وحشتی (و نگرانی) وجود ندارد.2

همچنین در میان اصحاب حضرت مهدی(ع)، گاه سخن از ابدال شده که احتمالاً همان سی نفر اوتاد هستند.

مرحوم «محقّق طریحی» در مجمع البحرین در معنی ابدال می فرماید:

آنها جمعی از صالحان هستند، که همواره در زمین هستند، و حتی یکی از آنها فوت کرد، خداوند بدل او شخص صالح دیگر را می گذارد، اینها 40 یا 70 نفر در شام هستند یا سی نفر در جای دیگر.3

ضمناً در حدیث آمده که، شخصی از حضرت امام رضا(ع) در مورد ابدال پرسید، آن حضرت فرمودند:

ابدال، اوصیای پیامبران هستند.4

مرحوم آیت الله حاج شیخ محمد حسن مولوی قندهاری در تشرف خویش سؤال می کنند: به ما خبر رسیده است که حضرت رسالت پناه(ص) هنگامی که به معراج رفته بودند به خداوند عرض کردند: فرزندم مهدی اوست، عمرش دراز و غریب خواهد برد، خداوندا برای او مونسی قرار ده و خداوند متعال سی نفر ملازم را در هر زمانی در خدمت آن حضرت قرار داد.

آیا این مطلب صحیح است؟ فرمودند: «بله، صحیح است».5

حقیقتاً خوش سرنوشتی را در زندگی دنیا، همین سی نفر دارند، کسانی که بهترین لذت ها را در مجالست و استفاده از محضر حضرت بقیة الله(ع) و اقامة نماز با آن حضرت می برند و گاه که مصلحت باشد از طرف امام زمان(ع) مأموریت هایی را انجام داده، برخی مشکلات مردم را حل می کنند.

حضرت حجّت الاسلام و المسلمین حاج سید مصطفی ابطحی، قضیه ای را از یکی از دوستان قدیمی خود شفاهی برای بنده نقل کردند که بسیار آموزنده بود و از ایشان تقاضا نمودند که اصل جریان را بنویسند و ایشان هم لطف کردند و اصل آن را نوشتند.

یکی از کسانی که در اثر توسل به ساحت مقدّس ولی الله الاعظم ـ ارواحنا فداه ـ به مراد خود رسید و حوائج او برآورده شد، مرحوم حجّت الاسلام حاج شیخ علی نور بخشان معروف به نوری، اهل شهرضای اصفهان بود. وی از طلاب وارسته، متدیّن و خدوم به خلق بود و تا آخرین روزهای زندگی، در مؤسسة خیریه ای که تشکیل داده بود به مستضعفان رسیدگی می کرد.

داستان او شنیدنی است. ایشان در سال های بین 1335 تا 1343 شمسی در مدرسة فیضیة قم تحصیل می کرد، و با من و دوستانم که طلبة اصفهانی بودیم، رفاقت و صمیمیّت داشت، ولی در تنگنای زندگی و شدت فقر به سر می برد. ایشان در تهران، مدرسة حاج ابوالفتح واقع در میدان امام خمینی(ره) (فعلی)، در حجرة آقای میردامادی ـ که در تهران امام جماعت هستند ـ مدتی درس می خواندند، و در ضمن برای تدریس در مدرسة جدیدی که آیت الله برهان آن را در خیابان خراسان تأسیس کرده بود، مشغول شده و می فرمودند ماهی دویست تومان درآمد من شد ولی احتیاج شدید به ازدواج داشتم و راهی برای آن به نظرم نمی آمد. تا آنکه فصل تابستان شد و مدرسه های علمیه تعطیل، و طلاب به شهرهای خود رفتند و تنها من و خادم مدرسه در حوزه مانده بودیم. من تنها بودم و با خود فکر می کردم چه راهی برای نجات من هست که به ذهنم خطور کرد: تنها راه، توسل به امام زمان(ع) است.

لذا تصمیم گرفتیم یک برنامة چهل روزه برای خود تعیین کنم تا شاید با انجام دادن آن زمینه ای برای گرفتن لطف از آن حضرت، در من ایجاد شود. به همین جهت تصمیم گرفتم چهل روز روزه بگیریم و هر روز پیاده از مدرسة حاج ابوالفتح تا شهرری برای زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) پیاده بروم، و در بین راه روزی هزار صلوات بفرستم و توسلات دیگری داشته باشم تا به حرم حضرت عبدالعظیم(ع) برسم. آن حضرت و حضرت حمزه را ـ که همان جا مدفون هستند ـ زیارت کرده و نماز زیارت بخوانم، سپس زیارت عاشورا و در بازگشت، صد لعن و صد سلام آن را سوار بر ماشین بگویم، و وقتی هم که به مدرسه رسیدم دعای علقمه و نماز زیارت را بخوانم. همچنین با خدای عزّوجلّ عهد بستم که هیچ گناهی مرتکب نشوم، به خصوص مواظب چشم خویش باشم که عمداً به نامحرم نگاه نکنم.

هیچ کس جز خدای سبحان از سرّ و عهد من آگاه نبود و آرزویم دیدن حضرت حجّت (ع) و برآورده شدن حاجت هایم بود.

چهل روز گذشت، روز چهلم خیلی امیدوار بودم و آن روز، اتفاقاً مصادف با جمعه بود. آن روز وقتی به حرم حضرت عبدالعظیم(ع) رسیدم، حال خوشی داشتم. مدتی هم در حرم ماندم ولی هر چه نگاه کردم به مراد خود نرسیدم. به مدرسه برگشتم و وارد مدرسه شده، در را بستم و چون روز جمعه بود، خادم مدرسه هم به منزل خویش رفته بود و هیچ کس در مدرسه نبود. هوا گرم بود و لذا روی پشت بام رفته، مشغول خواندن دعای علقمه و نماز زیارت عاشورا شدم، و با حالت انکسار قلب و دل شکسته سر بر سجده گزاردم. و دعای « الهی قلبی محجوب و ...» را با حال زمزمه می کردم که، صدایی از داخل حیاط مدرسه شنیدم: آشیخ علی، آشیخ علی... پیش خود حدس زدم که شاید یکی از مغازه داران همسایة مدرسه است که نیاز به استخاره دارد، غافل از آنکه روز جمعه بود و مغازه داران تعطیل؛ به علاوه من در مدرسه را هم بسته بودم و هیچ کس حتّی خادم در مدرسه نبود.

با این حال نگاهی به پایین کردم، و جوانی را دیدم با حدود سی سال سن که پالتویی پوشیده، کلاه یمانی بر سر، دارای محاسنی متوسط بود، در حالیکه مؤدّب به طرف پشت بام نگاه می کرد. گفتم: چه کار دارید؟ فرمود: اگر ممکن است پایین بیایید با شما کاری دارم. پایین رفتم و ناراحت از این بودم که مزاحمی پیدا شد و حال معنوی و خوش ما را گرفت. سلام کرده، گفتم: بفرمایید. فرمود، حضرت حجّت(ع) مرا فرستاده تا جواب مطالب و خواسته های شما را بیان کنم. مرا ترس گرفت و لرزیدم، سپس گفتم اگر حضرت شما را فرستاده اند شما باید حاجات مرا بدانید. فرمودند: می دانم. گفتم بفرمایید؛ ایشان شروع به بیان تمام خواسته های من کرد و نیز هدف مرا از توسلات و اینکه گرفتاری های من چه هست و هر کدام چه موقعی برطرف می شود را به من فرمود. سؤالاتی هم کردم که جواب آنها را مشروحاً بیان نمود. تا اینکه از حالات خصوصی حضرت امام عصر(ع) پرسیدم، دیدم از جواب دادن امتناع ورزید و گویا اجازه نداشت جواب دهد. لذا فرمودند حرف خودت را بزن و سؤال کن. ایشان را دعوت به آمدن به حجره کردم، نپذیرفتند و متوجه شدم که روزه است. گفتم می شود بار دیگر خدمت شما برسم، قدری به طرف قبله نگاه کرده، سپس فرمودند: «روز دوشنبه، ساعت ده صبح». پس از آن خداحافظی کردند و به طرف دالان مدرسه رفتند. من هم ایشان را بدرقه می کردم که ناگهان متوجه شدم همین طور که در دالان مدرسه جلو چشمم بودند، غایب شدند و از در مدرسه بیرون نرفتند. تازه یادم آمد که در مدرسه بسته است و ایشان از در بسته وارد مدرسه شده بودند. بازگشتم درحالی که از خبرهایی که نسبت به برآورده شدن حوائجم داده بود بسیار شاد بودم و گویا دیگر هیچ غم و غصة دیگری نداشتم جز آنکه از کنار آن جوان مفارقت کرده بودم ولی در عین حال خوشحال از وعدة دیدار در روز دوشنبه بودم.

روز دوشنبه، میوه تهیه کرده، چایی درست نمودم، درست سر ساعت ده وارد مدرسه شدند و داخل حجره لب تخت نشستند. سؤالاتم را که از قبل نوشته بودم پرسیدم و ایشان کاملاً جواب می دادند مگر آنچه راجع به زندگی خصوصی حضرت بقیة الله ـ ارواحنا فداه ـ بود که عذر می آوردند. گفتم: آیا می شود بار دیگر خدمت شما برسم؟ فرمودند: «اگر اجازه بدهند». و سپس تشریف بردند.

و شش ماه گذشت و حال من بهتر و کارهایم همان گونه که پیش بینی شده بود اصلاح شد. مرتب در فکر آن جواب و لذت مجالست با او بودم. تا اینکه روز جمعه ای به حرم حضرت عبدالعظیم(ع) رفته بودم که آن جوان را در حرم مطهر در حالی که کنار ضریح ایستاده، دست هایش در شبکه های ضریح بود و اشک می ریخت، دیدم. رفتم جلو و از کنار صورت نگاه کردم، و متوجه شدم خود ایشان هستند. به ذهنم خطور کرد که مخفیانه دنبال ایشان رفته، آدرس منزل ایشان را یاد بگیرم تا بلکه بتوانم با او ارتباطی برقرار کرده، از محضرش استفاده ببرم.

لذا صبر کردم تا بعد از اتمام زیارت، بیرون رفتند و سوار اتوبوس میدان شوش شدند. من هم یک سواری درست کرایه کردم و پنج تومان ـ یعنی دو برابر کرایة معمول ـ به او دادم و گفتم: دنبال این اتوبوس با ملایمت برو تا اینکه در میدان شوش پیاده و سوار اتوبوس توپخانه شدند پنج تومان دیگر به راننده سواری دادم که دنبال اتوبوس دوم برود تا آنکه در میدان پیاده شدند و به طرف چهار راه حسن آباد رفتند. وارد کوچة سمت راست نرسیده به میدان شدند، داخل کوچه از مسجد رد شدند و به خانه ای رفتند. نگاه کردم، در همسایگی مسجد یک بقالی وجود داشت. از او سؤال کردم شما افراد این کوچه را می شناسید؟ گفت: من چهل سال است کاسب این محل هستم و همه را می شناسم. گفتم: این خانه از کیست؟ گفت: مردی است که آن منزل را اجاره کرده و دکّان کوچکی هم که در مقابل آن خانه است، متعلّق به اوست و در آن مغازه سقط فروشی دارد. گفتم آن جوان کیست؟ گفت مرد عجیبی است، بر روی شیشة در مغازه نوشته: «با کودک و زن بدحجاب معامله نمی کنم» و همیشه در مغازه که نشسته، در قرآن نگاه می کند و اجناس مغازة او هم همیشه از قبل آماده است، به طوری که اگر من صبح زود هم جنس بیاورم می بینم که اجناس مغازة او زودتر از من آماده است و نمی دانم چگونه این اجناس برای او آورده می شود؟ در حالی که من او را در میدان بار نمی بینم ولی میوة او قبلاً در مغازه اش نهاده شده است.

پرسیدم آیا متأهل است؟ گفت: گاهی بچه پسری از خانه بیرون می آید و به مغازه می رود و دو مرتبه داخل منزل می شود. روزهای جمعه را هم تعطیل می کند. من خوشحال بودم از اینکه آدرس منزل و محلّ کسب او را فهمیده بودم، آن روز برگشتم و فردای آن روز ـ که شنبه بود ـ آمدم، دیدم همان شخص هستند، پنج ریال دادم و یک بسته سیگار گرفتم، گفتم: کبریت دارید؟ کبریت دادند و سپس مشغول خواندن قرآن شدند و هیچ سخنی نمی گفتند. بیرون مغازه آمدم و سیگاری روشن کردم و با خود گفتم همین اندازه امروز کافی است، فردا می آیم و سرصحبت را با او باز می کنم. روز یک شنبه نتوانستم بروم. روز دوشنبه که آمدم، دیدم در مغازه بسته است! از بقالی جنب مسجد پرسیدم که این آقا کجا هستند؟ گفت: دیروز که آمدم دیدم مغازه اش خالی است و امروز صبح نگاه کردم دیدم هیچ در مغازه چیزی ندارد و گویا نقل مکان کرده و خانه را هم خالی نموده است، خیلی متأسف شدم که چرا باعث هجرت ایشان شدم. حضرت آقای ابطحی سپس افزودند:

این داستان را برای مرحوم آیت الله سیّد اسماعیل هاشمی در پادگان غدیر ـ حدود سال 1368 ـ هنگام مانور بیان کردم و وقتی که برای مرحوم آیت الله حاج شیخ حسن صافی اصفهانی نقل کردم، ایشان به من فرمودند: چرا قبلاً برایم نقل نکردید.

این ماجرایی بود که حضرت حجّت الاسلام و المسلمین حاج سید مصطفی ابطحی برای این جانب نقل کردند.

پیام ها و برداشت ها

1. جوان هایی در خدمت حضرت ولی عصر(ع) هستند که اگر کمی تأمل کنیم، در می یابیم هدف خلقت همة ما انسان ها رسیدن به همان مقام و درجه است.

2. گاهی فقر و مشکلات زندگی باعث ارتباط بیشتر و اتصال روحی زیادتر با خداوند متعال و امام زمان(ع) می شود و این هم خود لطفی است.

3. برای برآورده شدن حوائج، لازم است عهد بندگی و اطاعت را نسبت به پروردگار تقویت کنیم، و بعد، انتظار لطف زیادتر داشته باشیم.

4. زیارت امام زادگان و خواندن زیارت عاشورا و بخصوص کنترل چشم از نامحرم، تأثیر زیادی در تقرّب به خداوند متعال دارد. در حدیثی آمده است:

«بیشترین درجة عصمت از گناه را کسی دارد که چشمش را کنترل می کند.»

5. عمل خالص و برای خدای متعال خیلی ارزش دارد، به خلاف عمل ناخالص که هر چند زیاد باشد بی ارزش است.

6. عمل صالح حداقل باید «چهل روز» تکرار شود تا نفس انسان به آن عادت پیدا کند، و «محبوب ترین عمل نزد خداوند متعال، عملی است که شخص بر آن مداومت کند هر چند عمل اندکی باشد».6

7. امام زمان(ع) دارای کارگزارانی هستند که به اذن پروردگار، اطلاع از برخی مشکلات مردم دارند و به دستور امام(ع) اقدام به رفع آنها می کنند. این کارگزاران علاوه بر عالم بودن به مشکلات و زمان حلّ آنها، گاه کارهای خارق عادتی مثل ورود از در بسته، طی ّالارض، اطلاع از فکر کسی و... دارند.

8 . انسان هایی که دارای روح زنده و پاکی هستند دنبال مجالست و همنشین شدن با انسان های وارسته و پیوستة به عالم قدس هستند، کسانی که چهرة آنها انسان را به یاد خداوند متعال می اندازد، شنیدن سخنانشان، به علم ما می افزاید و نگاه به رفتارشان، ما را تشویق به عمل صالح می نماید.

حواریون از حضرت عیسی(ع) پرسیدند: ای روح الله، با چه کسی مجالست کنیم؟

فرمودند: «با کسی که، مشاهدة او شما را به یاد خدا بیندازد، کلامش به علم تان بیفزاید و رفتارش شما را به آخرت راغب نماید».7

از امیرمؤمنان(ع) نیز روایت شده که فرمودند:

«خداوند، اولیای خود را در میان بندگانش پنهان کرده است. پس هیچ بنده ای از بندگان خدا را از خود مرانید، شاید که ولیّ او باشد و تو ندانی».

دست از طلب ندارم تا کام من برآید

یا تن رسد به جانان یا جان ز تن برآید

بنمای رو که جان ها گردد فدای رویت

بگشای لب که فریاد از مرد و زن برآید

هر قوم راست راهی، شاهی و قبله گاهی

ماییم و درگه تو تا جان ز تن برآید

از کوی خویش بفرست سوی امیدواران

بویی چو بوی رحمان کان از یمن برآید

بگشای تربتم را بعد از وفات و بنگر

کز آتش درونم دود از کفن برآید

یاران به حقّ مهدی گویید ذکر خیرش

هر جا که فیض نامش در انجمن برآید

(فیض کاشانی)

پی نوشت ها:

1. شیخ طوسی، غیبت، ص 103؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 157 و 158: علامه مجلسی می گوید: «حدیث اصول کافی دلالت بر این دارد که امام(ع) در مدینه و اطراف آن هستند و اینکه با آن حضرت سی نفر از دوستانشان هستند که اگر یکی بمیرد دیگری به جای او قرار می گیرد.

2. کلینی، اصول کافی، ج 1، ص 340.

3. مجمع البحرین، مادة بدل.

4. سفینةالبحار، مادة بدل.

5. ملاقات با امام عصر(ع)، ص 331.

6. کلینی، همان، ج 2، ص 82.

7. علامه مجلسی، همان، ج 71، ص 216.

کلمات کلیدی
خداوند  |  امام  |  زیارت  |  مدرسه  |  روز جمعه  |  ابدال  |  مغازه  |  ابدال بی‌بدیل  | 
لینک کوتاه :