×

حوزه ی علمیه ی مروی تهران

آیه الله جوادی آملی از طلبه های این مدرسه بوده اند. پیام حوزه: طلاب این مدرسه، چند نفرند؟ شریف زاده: البته، مدرسه ی مروی، در حال حاضر، حدود هفت مدرسه تحت پوشش دارد;یعنی، مجموعه ای است از هفت در این مدرسه تحصیل می کنند; یعنی، آموزشگاه آن هااین مدرسه است و در مدارس خودشان، مباحثه و مطالعه و البته عیوبی هم دارد و آن عدم تکرار مطالعه در ترم های قبلی است; یعنی، در یک سال تحصیلی، طلبه، وقتی به ترم دوم تحصیلی، یک کتاب وجود دارد که دو بخش شده یک بخش و آن در ترم اول خوانده می شود و بخش دیگر آن در ترم دوم، حال وقتی طلبه، به ترم دوم می رسد، دیگر آن بخش که مربوط به ترم اول است را اصلا مطالعه نمی کند. است; یعنی، کتب، حاوی تئوری های علمی نحو و صرف و فقه و اصول است، بدون آن که این تئوری ها به کار گرفته بشود، این کار را تاکنون در بعضی از کتاب های فقهی انجام داده ایم و نه در تمام آن ها;زیرا، کار، خیلی دشوار و پر حجم است. پیام حوزه: وضع حوزه، از نظر منابع مالی، چه گونه است؟ شریف زاده: بعضی از مدارس ما، موقوفات دارند مثل مدرسه ی مروی و مدرسه ی شهیدبهشتی و یک مدرسه ی دیگر. هم برای این کار لازم است. پیام حوزه: مشکل معافیت تحصیلی طلاب را چه گونه رسیدگی می کنید؟ شریف زاده: خود مرکز مدیریت، به این کار رسیدگی می کند.

چکیده ماشینی


تعداد بازدید : 4597     تاریخ درج : 1390/08/08

140

پیام حوزه: بسم الله الرحمان الرحیم. در خدمت آقای شریف زاده،مدیر مدرسه ی مروی تهران هستیم. به عنوان نخستین سئوال، از ایشان می خواهیم در مورد تاسیس مدرسه و هیئت موسس آن، توضیحاتی بفرمایید.

شریف زاده: بسم الله الرحمان الرحیم. مدرسه ی مروی، از مدارس قدیم تهران است وشاید قدیم ترین مدرسه در تهران باشد; زیرا، سابقه ای تقریبا دویست ساله دارد.

این مدرسه، در زمان فتحعلی شاه قاجار، به دست خان مروی ساخته شده است (1) وتاکنون متولیان گوناگونی که همگی از بزرگان تهران بوده اند داشته است، مانندمرحوم ملاعلی کنی، مرحوم میرزا حسن آشتیانی، میرزا احمد آشتیانی، میرزامحمدباقر آشتیانی. در حال حاضر، آیه الله مهدوی کنی متولی آن است. بزرگانی مانند آیه الله حسن زاده آملی و آیه الله جوادی آملی از طلبه های این مدرسه بوده اند.

پیام حوزه: طلاب این مدرسه، چند نفرند؟

شریف زاده: البته، مدرسه ی مروی، در حال حاضر، حدود هفت مدرسه تحت پوشش دارد;یعنی، مجموعه ای است از هفت مدرسه که در راس آن ها مدرسه مروی است. و همه ی این مدارس در تهران و در منطقه ی بازار هستند. این مدارس به ترتیب عبارت اند از:

مدرسه ی مجدالدوله که حدود صد سال قدمت دارد و مدرسه ی شهید بهشتی( سپهسالار) سابقه ی آن به اندازه ی مدرسه مروی است و از قدیم ترین مدارس تهران است و مدرسه ی رضاییه و مدرسه ی قنبرعلی خان یا ولی عصر(ع) و مدرسه ی حاج ابوالحسن معمار باشی و مدرسه محمودیه.

مدیریت مدرسه مروی، برای هر یک از این مدارس، یک نفر مدیر نصب کرده است.

از جهت درسی، تشکیلات این هفت مدرسه را می توان به دو بخش عمده تقسیم کرد. یک بخش، از پایه ی اول تا چهارم است. بخش دیگر، از پایه پنجم تا درس خارج.

بخش اول، در مدرسه ی شهید بهشتی برقرار است. تمام طلبه های تحت پوشش مدرسه ی مروی، از پایه ی یک تا چهار را در این مدرسه تحصیل می کنند; یعنی، آموزشگاه آن هااین مدرسه است و در مدارس خودشان، مباحثه و مطالعه و کارهای جنبی انجام می شود.

و از پایه ی پنجم تا درس خارج را، در خود مدرسه مروی می خوانند.

عده ای از طلاب، رسمی هستند و برخی نیز طلاب آزاد محسوب می شوند.

طلاب رسمی، در حدود سیصدو پنجاه نفرند و طلاب آزاد که از دروس مدارس ما استفاده می کنند، حدود صد و پنجاه نفر هستند. مجموعا حدود پانصد نفر در مجموع مدارس ما،مشغول به تحصیل اند.

پیام حوزه: درباره ی نظام آموزشی جدید یا نظام ترمی چه نظری دارید؟ محاسن ومعایب آن را بیان فرمایید!

شریف زاده: نظام خوبی است. این نظام، محاسنی دارد که نظام قدیم دارا نیست.

البته عیوبی هم دارد و آن عدم تکرار مطالعه در ترم های قبلی است; یعنی، در یک سال تحصیلی، طلبه، وقتی به ترم دوم می رسد، دیگر ترم اول آن سال تحصیلی را کنارمی گذارد و به مطالعه ی آن نمی پردازد، در حالی که برای یک سال تحصیلی، یک کتاب وجود دارد که دو بخش شده یک بخش و آن در ترم اول خوانده می شود و بخش دیگر آن در ترم دوم، حال وقتی طلبه، به ترم دوم می رسد، دیگر آن بخش که مربوط به ترم اول است را اصلا مطالعه نمی کند. اگر دو کتاب مستقل، برای دو ترم در نظر گرفته شود، مانعی ندارد، اما چون یک کتاب است و یک قلم و یک جریان، این اشکال ایجادمی شود. در نظام گذشته، در نیمه ی دوم به نیمه ی اول هم نظر می کردند، یعنی، طلبه،به مطالعه ی بخش های نخست، وادار می شد. در نظام ترمی طلبه، از ترم اول کاملامنقطع می شود. البته نظام ترمی را می شود به صورت بهتری هم اجرا کرد و این طورنیست که برنامه ی ترمی همین باشد که الان درحوزه ی علمیه ی علمیه قم تدوین شده ولاغیر; خیر، می شود این ضعف را برطرف کرد.

پیام حوزه: یکی از مشکلات نظام آموزشی حوزه، متون آموزشی آن است . اختلاف نظرشدیدی در این باره هم وجود دارد. بعضی ها معتقدند که همان سبک قدیم حفظ بشود وبعضی ها می گویند باید همه ی متون، عوض شود و عده ای دیگر قائل اند که متون، تلخیص شود و محتوا و عصاره همان ها باشد، منتها به صورت منظم و مرتب و همراه سؤال وجواب. نظر حضرت عالی چیست؟

شریف زاده: ما، حدودا پنج سال است که با فکر تحول در متون آموزشی، کاری راآغاز کرده ایم. سعی کردیم که معایب متون موجود، حل بشود بدون آن که محتوا تغییرکند; یعنی، محاسن، نگه داری و معایب از بین برود.

از جمله ی معایب متون موجود، یکی اغلاق در آن ها است. طلبه، پیش از آن که به مطلب کتاب توجه کند، درصدد حل اغلاق و برگرداندن ضمیرها است. عیب دومی که درهمه ی کتاب های حوزوی به چشم می خورد، نداشتن تمرین کاربردی است; یعنی، کتب، حاوی تئوری های علمی نحو و صرف و فقه و اصول است، بدون آن که این تئوری ها به کار گرفته بشود، لذا طلبه، با کارایی این تئوری های فراگرفته شده، اصلا آشنا نمی شود و همین عدم آشنایی منجر به عدم توانایی او در استفاده از این تئوری ها می شود ونمی تواند از آن چه که در صرف و نحو و اصول و...

آمده استفاده بکند، بله در درس خارج فقه و اصول، آرام آرام، اصول را پیاده می کند و آن جا، مقداری با کاربرد اصول آشنا می شود که این خیلی دیر است; به خاطراین که طلبه، قریب ده سال با این مطالب آشنا می شود، ولی پس از ده سال، تازه می خواهیم دست او را بگیریم و با کاربرد اصول آشنا کنیم، در حالی که علوم، درهمه جای دنیا، چه علوم تجربی و چه علوم عقلی، همه اش کاربرد دارد و از هر پایه ای هم که شروع بکنند، این طور نیست که کاربرد را منحصر بکنند به پایه های بالا،بلکه از هر پایه ای که علوم را آغاز می کنند، چه تجربی و چه عقلی، با کاربرد به دانشجوی خودشان و به محصل خودشان می آموزند. عیب سوم، عدم وجود مثال کافی درکتب است و این، باز به کاربردی شدن علوم ضربه می زند.

عیب دیگر، این که دسته بندی ها کامل نیست و جدول بندی وجود ندارد.

البته، سایر عیوب ضعیف تری هم وجود دارد که بر کتب وارد است. ما، از پنج سال پیش، درصدد حل این وجوه برآمدیم. گفتیم بیاییم محتوای کتب ادبی و فقهی و اصولی را حفظ کنیم، منتها متن، سلیس باشد. کار اول، سلیس کردن متن است و کار دوم،وارد کردن تمارین مختلف در پایان هر درس است. اولا، باید یک کتاب را، درس درس کنیم و این طور نباشد که یک کتابی، از بسم الله شروع بشود تا آخر. مثلا کتاب سیوطی را می توان به صد درس، تبدیل کرد و در پایان هر درسی، تمرین کاربردی وتشریحی وجود داشته باشد و بعدا مثال های مختلفی هم در کتاب وارد بشود، جدول وارد بشود، دسته بندی ها بیش تر بشود; چون، دسته بندی، از روش هایی است که به آموختن و فراگیری، کمک شایانی می کند.

این کارها را کردیم و تا اندازه ای، در بعضی از کتب، تغییر حاصل شد. بعد هم گفتیم که ممکن است این، مشکل به وجود بیاورد و این فکر را از اول داشتیم که طلبه، باید با متون قدیم هم کار کند، فردا می خواهد به متون قدیم مراجعه کند وبر فرض، می خواهد از متون فقهی، اجماعات را به دست بیاورد، چه کار کند؟ این جاآمدیم در پایان هر درس، یک قسمتی را به نام «المختارللقراءه » قرار دادیم ومنتخبی از همان کتب قدیم را آوردیم. طلبه، درس را با آن متن روان فهمیده، ازصددرصد، حداقل، نود درصد بحث را فهمیده، و حالا خود متن اصلی را هم ملاحظه می کندو مطالب هضم شده را، با متن مغلق اصلی، تطبیق می دهد.

این متن، دیگر برای او صعوبت ندارد و مشکل نیست. چرا؟ چون مطلب را قبلا گرفته و هضم کرده و فقط، باید بتواند این متن را با آن مطلب تطبیق بدهد. در این کار،تطبیق و انتباه، توسط استاد هم می تواند انجام بگیرد. در تمارین، علاوه برتمارین کاربردی، ما آمده ایم از سایر متون قدیم، تکه هایی را مناسب با هم، دردرس وارد کردیم. این متون، به صعوبت متن های «المختار للقراءه » نیست; یعنی،متنی بین بین است; نه به سهولت متن درس است و نه به صعوبت «المختارللقراءه ».

این کار را تاکنون در بعضی از کتاب های فقهی انجام داده ایم و نه در تمام آن ها;زیرا، کار، خیلی دشوار و پر حجم است. برای قسمت المختارللقراءه، ما شرح لمعه رادر نظر گرفتیم; زیرا، شاید، مشکل ترین و مغلق ترین متنی که می توانیم در فقه داشته باشیم، در همین کتاب شرح لمعه باشد. پاره ای از شرح لمعه را که منطبق برهمان درس بود، در پایان درس قرار دادیم و بعد از تمارین کار بردی آمدیم چهارپنج متن را از متون قدیم فقهی، حالا از شیخ طوسی باشد، از سید مرتضی باشد، ازعلامه ی حلی باشد، از محقق حلی باشد، وارد کردیم. وظیفه طلبه درباره ی این متون ،آن است که تشریح کند و توضیح بدهد. این، به عنوان تحقیق طلبه محسوب می شود وقلم او به کار می افتد.

پیام حوزه: یکی از بحث هایی که مطرح است، تخصصی شدن دروس است و از جمله تخصصی شدن خود فقه است. این موضوع را چه گونه ارزیابی می کنید؟

شریف زاده: البته، ما در صدد همین کار هم بودیم. ما معتقدیم که طلبه، باید درپنج شش سال، یک سری مواد عمومی را بگذراند و در هر علمی که لازم است، مانندادبیات با همه ی رشته هایی که دارد - و فقه و اصول و منطق و فلسفه، یک دوره ی عمومی را بگذراند. بعد از این مرحله، با توجه به علاقه اش، باید در رشته ای فعالیت کند و تخصص پیدا کند.

دوره ی عمومی ای که مد نظر ما است، ادبیات اش کمی بیش از سطح معمول حوزه است ودر اصول، تا کفایه و در فقه; تا حد مکاسب.

ما، رشته های تخصصی دیگری مثل، علوم قرآن و علوم حدیث و علوم تربیتی و فنون تبلیغ را نیز اضافه کرده بودیم به رشته هایمان که البته این ها هم یک دوره ی عمومی دارند و بعدا طلبه، به صورت تخصصی، وارد این رشته ها می شود. به نظر من،این دوره های عمومی، شش سال باید باشد و پس از این مدت رشته های تخصصی شروع شود.

پیام حوزه: وضع حوزه، از نظر منابع مالی، چه گونه است؟

شریف زاده: بعضی از مدارس ما، موقوفات دارند مثل مدرسه ی مروی و مدرسه ی شهیدبهشتی و یک مدرسه ی دیگر.

این ها از موقوفه هایشان تامین می شوند و شهریه ی طلاب و غذایی که به طلاب داده می شود و مخارج مدرسه، از لحاظ تعمیرات و این طور مسایل، از آن جا تامین می شود.

بعضی از مدارس مان هم فقط از طریق وجوه شرعی و از سوی خود حضرت آیه الله مهدوی کنی تامین می شوند.

البته، به طور معمول، از شهریه ی رهبر معظم انقلاب، همه ی مدارس مان استفاده می کنند، برای مراجع دیگر هم، به قم تقاضا داده ایم، ولی هنوز اجرا نشده است.

پیام حوزه: موانع ومشکلات موجود را مطرح فرمایید.

شریف زاده: عرض کردم که فقه، به خاطر گستردگی اش، تغییرش بسیار مشکل است و مانیاز به لجنه ای داریم که تشکیل بشود و نیاز داریم به گروهی که همگی بنشینیم وکار را یک مقدار سریع تر انجام بدهیم و طبیعی است که یک سری ابزار هم برای این کار لازم است.

البته، همه ی این کارها دارد انجام می شود، اما یک مقدار روندش کند است و اگرخدا بخواهد باید این روند را یک مقداری تسریع کنیم.

مشکل عمده ای که لاینحل باشد، بحمدالله، سر راه مان نیست. از لحاظ مالی، با کمک قم، بعضی از مراکز حوزوی، در مدرسه ی مروی تاسیس شده است که تا اندازه ای تامین کننده ی نیازهای مادی است.

مثلا شعبه ی بیمه درمانی، در مدرسه ی مروی تاسیس شده حدود چهار کارمند را تحت پوشش قرار داده است. باز، بانک اطلاع رسانی قم، شعبه اش در تهران، در مدرسه ی مروی است که باز یک تعدادی را تامین می کند.

پیام حوزه: مشکل معافیت تحصیلی طلاب را چه گونه رسیدگی می کنید؟

شریف زاده: خود مرکز مدیریت، به این کار رسیدگی می کند. البته مرکز مدیریت،خودش چند نماینده در تهران دارد که آن ها رسیدگی می کنند. از جمله خود حضرت آیه الله مهدوی کنی.

پیام حوزه: تعاونی طلاب، در تهران دایر هست یا خیر؟ با توجه به این که مقام معظم رهبری در قم دستور تعاونی را دادند و دفترچه هم برای طلاب صادر شد، آیا درتهران برای حوزه ها، تعاونی مصرف یا همان تعاونی طلاب وجود دارد یا خیر؟

شریف زاده: متاسفانه نداریم.

پیام حوزه: در پایان، اگر پیشنهادی، نظری، انتظاری که از شورای عالی یا مرکزمدیریت دارید، بفرمایید.

شریف زاده: یکی این که به مشکل مالی طلاب -که ما هم بخشی از طلاب کشور هستیم،-توجه داشته باشند و به فکر حل این مشکل باشند; زیرا، طلاب دچار بلییه ی چندشغلی اند موجب رکود آن ها از جهت درسی و مباحثه می شود. از این جهت، کمی مساعدت کنند و سریع تر و با عجله، ان شاءالله مشکل را تا اندازه ای حل کنند.

مسئله ی تعاونی مسکن را اگر رهبر معظم انقلاب و مراجع در قم، بزرگان، البته باپی گیری مرکز مدیریت، آغاز کنند، مشکل اساسی طلاب- که مشکل مسکن است ان شاءالله، حل شود. در تهران، البته طلبه ی معیل، آن چنان نیست که کار خیلی سنگین باشد; یعنی، به ا ندازه ی قم کار سنگین نیست و می شود در یک مناطقی، منازل مسکونی ساخت. فکر می کنم با دو شهرک، مشکل طلاب معیل تهران، تا 90% حل بشود.

برنامه هم این طور باشد که هرطلبه ای، تا موقعی که مدرسه ای، او را، از حیث درس و اخلاق تایید می کند، در آن منازل ساکن باشد با این کار طلبه هایی که مستعدهستند، با فکری آرام می توانند شایستگی های خود را نشان دهند و در آینده، مثمرباشند.

پیام حوزه: در پایان، تشکر می کنیم از این که وقتتان را به ما دادید.

پی نوشت:

1- در تاریخ بنای این مدرسه بیت زیر انشا شده است:

منشی طبع سبا از پی تاریخ اش گفت که (مدرس سزد این مدرسه را ادریسی)

کلمات کلیدی
مدرسه  |  مرو  |  ترم  |  تعاونی  |  پیام حوزه  |  حوزه علمیه مرو تهران  |  مدرسه مرو  |  شریف‌زاده  | 
لینک کوتاه :