×

روایاتی در مورد قناعت


تعداد بازدید : 8548     تاریخ درج : 1390/08/08

14

حضرت محمد(ص):

«... بی تردید مال اندکی که نیاز انسان را برآورد، بهتر از مال زیادی است که انسان را از یاد خدا باز دارد».

«بی نیازی به فراوانی ثروت نیست، بی نیازی تنها در روحیه بی نیازی است».

حضرت علی(ع):

«هیچ کس از شخص قانع عزیزتر نیست».

«قناعت وسیله عزّت است».

«قناعت مالی است که تمام نمی شود».

امام باقر(ع):

«بدترین بندگان، بنده ای است که طمعش او را راهبر باشد».

امام صادق(ع):

«شرافت مؤمن به شب زنده داری اوست، و بزرگواری او به بی نیاز بودن او از مردم است».

پیامهایی در مورد قناعت

ویژگی افراد با ایمان

قناعت از ویژگیهای افراد با ایمان و از امتیازات انسانهای با فضیلت است؛ افراد خود ساخته و آراسته دارای روحیه قناعت و عزت اند و در پرتو این روحیه عالی هیچگاه چشم طمع به مال و منال دیگران ندوخته اند و برای کسب مال و مقام، شخصیت والای خویش را خرد نمی کنند.

عزت و سرفرازی

از دیدگاه اسلام مؤمنان صاحب عزتند. این عزت و سرافرازی برای مؤمن به اندازه ای ارزشمند و مهم است که اجازه ندارد به هیچ وجه خود را نزد دیگران خوار و زبون کند و بی شک، یکی از چیزهایی که سبب عزت و بزرگی انسان می شود و او را از ذلت و خواری نجات می دهد قناعت است. حضرت علی(ع) در این باره می فرمایند:

«قناعت سبب عزت و بی نیازی از مردم است».

ذلت و خواری

کسی که به آنچه خدا برای او مقدّر کرده است، راضی نباشد خواه ناخواه چشم طمع به مال دیگران خواهد داشت و دست نیاز به سوی آنان دراز خواهد کرد و این خود موجب ذلت و خواری او خواهد شد.

طمع در هر چه بستی پای بستی چو دست از جمله شستی رو که رستی
طمع بسیار کردن خواری آرد نتیجه خواریش غمخواری آرد
مدار از کس طمع هر دم به چیزی شود خوار از توقع هر عزیزی

ملاک بی نیازی

ملاک بی نیازی، داشتن مال و ثروت بسیار نیست. بلکه عنصر اساسی و مهم در روحیه بی نیازی، قناعت است. چه زیباست فرمایش امام صادق(ع):

«هرکس به آنچه خدا روزیش کرده قانع باشد، از بی نیازترین مردم است».

حرص و طمع

فردی که قناعت را پیشه خود نسازد در دام حرص و طمع گرفتار می شود و پیوسته به دنبال به دست آوردن امکانات بیشتر است. تلاشی که او را از حرکت در مسیر رشد و تعالی باز می دارد. امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه می فرمایند: «پروردگارا! به تو پناه می برم از هیجان حرص و صولت خشم و حمله حسد و ضعف صبر و کمی قناعت».

معنای قناعت

قناعت به معنای تشویق به سستی، تنبلی و نداری نیست. بلکه قناعت به معنای روحیه ای است که در پرتو آن مسائل اساسی خود را فراموش نکنیم، عزت نفس خود را حفظ و با حداقل امکانات همزیستی مسالمت آمیز داشته باشیم.

تجلی عملی زهد

قناعت تجلی عملی زهد است، و نوعی نگرش خاص نسبت به دنیاست که حکایت گر عزت و شخصیت یک فرد در مقابل امکانات مالی دیگران است. اثر قناعت، احساس آزادگی و بی نیازی از غیر خداست و این بزرگ ترین فضیلت برای انسان است و زمینه ای برای جلوگیری از دنیاخواهی است.

حداقل نیاز

اگر انسان حداقل نیاز را از دنیا طلب کند هم امکان پذیر و هم آسان است ولی به دست آوردن حداکثر آن امکان ندارد، چون خواست انسان نامحدود و توانایی او محدود است. از این رو مؤمن با استعانت از روحیه قناعت و بسنده کردن به مقدار نیاز از دغدغه های بی مورد پرهیز و راه سعادت خویش را هموار می سازد.

رضایت خاطر و عزت نفس فرد قانع

مهمترین ویژگی فرد قانع رضایت خاطر و روحیه بالای اوست. زندگی خود را کریمانه می گذراند و نسبت به نداشته ها غم و حسرت بخود راه نمی دهد و بخاطر به دست آوردن امکانات بیشتر مادی دست به هرکاری نمی زند. بله او می خواهد عزت نفس خود را حفظ و در مسیر هدایت و ترقی حرکت کند.

کلمات کلیدی
مال  |  عزت  |  طمع  |  قناعت  |  بی‌نیازی  |  ویژگی فرد قانع رضایت خاطر  | 
لینک کوتاه :