در پایان این مقاله لازم به ذکر می دانیم که گفتاردانشمند عالیقدرو با انصاف عامه ابن ابی الحدید معتزلی درباره ابوطالب پدر امیر المؤمنین (علیه السلام) را از مقدمه جلد یکم شرح نهج البلاغه وی، بیاوریم:
ابن ابی الحدید در بیان اوصاف حضرت علی (علیه السلام) و معرفی آن حضرت از جمله می نویسد:
«نمی دانم درباره مردی که پدرش ابوطالب بزرگ سرزمین مکه و حومه آن و سرور قریش و رئیس شهربود چه بگویم؟ تا آنجا که راجع به او گفته اند: کمتر اتفاق افتاده است که آدم تهی دستی، سروری پیدا کند. ابوطالب تنگدست بود، و ثروتی نداشت، ولی قریش او را بزرگ خود می دانستند و به وی «شیخ» می گفتند.
در روایت «عفیف کندی» است که گفت: در آغاز نزول وحی بر پیغمبر، روزی دیدم آن حضرت نماز می گزارد و پسربچه ای (علی علیه السلام) و زنی هم به وی اقتدا کرده اند.
عفیف گفت: ازعباس عموی پیغمبر پرسیدم اینها کیستند؟ عباس
گفت: این برادرزاده من است و مدعی است که پیغمبر و فرستاده خدا می باشد، ولی جز این پسر بچه که او نیز برادرزاده من است کسی از وی پیروی نمی کند. این زن هم (خدیجه) همسر او است.
عفیف پرسید: شما چه عقیده دارید: عباس گفت: ما صبر می کنیم ببینیم «شیخ» یعنی ابوطالب چه می کند!
سپس ابن ابی الحدید می گوید: ابوطالب بود که در ایام خردسالی پیغمبر کفالت و سرپرستی آن حضرت را به عهده گرفت و پس از آن که پیغمبر از جانب خداوند مبعوث گردید به دفاع و حمایت از وی برخاست و شر مشرکین را از او دور ساخت، و در این راه دچار ناراحتی عظیم و مصیبتی کمرشکن گردید، ولی با این وصف او در یاری و پیشرفت دین اسلام استقامت ورزید.
روایت شده است که چون ابوطالب وفات یافت، به پیغمبر وحی شد «از مکه خارج شو که یاورت از دنیا رفت» ! این مرد پدر علی (علیه السلام) است.»
ابن ابی الحدید در «شرح نهج البلاغه» نیز درباره شخصیت ابوطالب سخن می گوید، و اشعاری درمدح ابوطالب گفته است که از جمله دو بیت است: اگر ابوطالب و فرزند او (علی) نبود، قامت دین اسلام استوار نمی گشت. او خود در مکه به پیغمبر پناه داد و از وی حمایت نمود، و فرزندش (علی) در مدینه به دفاع از پیغمبر خود را به کام مرگ فرو برد.
«ابن ابی الحدید در مقدمه شرح نهج البلاغه را جع به فاطمه همسر ابوطالب که گفتیم دخترعمویاو و پیغمبر بود، می نویسد: وقتی او در مدینه وفات یافت پیغمبر پیراهن خود را داد تا کفن او کنند و او را مادر خطاب می کرد، سپس در قرستان بقیع پیش از دفن وی، به درون قبر او رفت و لحظه ای آرمید و سفارش فاطمه دختر اسد را به خاک قبر کرد آن گاه بیرون آمد و گفت حالا جنازه را دفن کنید!! این زن مادر علی علیه السلام است که در خردسالی از پیغمبر اسلام پرستاری نموده بود.
ابن ابی الحدید در آخر می گوید: این احترامی که پیغمبر برای فاطمه مادر علی علیه السلام معمول داشت، نصیب هیچ کس نشد.»
جستجو در قاموس نور