کتاب  /  تاریخ اسلام  /  تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت

بت های عرب

تعداد بازدید : 9065     تاریخ درج : 1389/04/06    

بت های عرب

مردم عرب به خصوص قریش «الله» را خدای بزرگ و خالق آسمان و زمین و مدبر عالم و فرستنده باران می دانستند، و هنگام بردن نام او می گفتند: «بسمک اللهم» یعنی به نام تو ای خدا که در اسلام به جای آن «بسم الله الرحمن الرحیم» نخستین آیه سوره مبارکه قرآن مجید آمد.

در عین حال قریش بت هائی داشتند که آنها را مظاهر خدای واقعی می دانستند. در حقیقت چون دسترسی به «الله» نداشتند، بت ها را پرستش می کردند، و از آنها یاری می جستند، و می گفتند: «این که ما بتها را می پرستیم به خاطر این است که اینها ما را به خدای واقعی نزدیک می کنند» . (16)

چنان که پیشتر گفتیم قبائل عرب قبلا پیرو دین حضرت ابراهیم بودند، و نخستین کسی که آنها را دعوت به بت پرستی کرد، عمرو بن لحی بود که بت «هبل» را از شام به مکه آورد، و قریش را به پرستش آن فرا خواند، و به دنبال آن قریش و سایر قبائل عرب بتها ساختند، و هر قبیله بتی را پرستید و بسیاری از آنها را در درون و بالای کعبه قرار داده بودند.

قریش برای بتان خود نذر می کردند، و در مقابل آنها کرنش و قربانی می نمودند، و در جنگ و صلح آنها یاری می جستند. حتی گاهی بعضی از آنها را بر استری یا شتری سوار کرده، به میدان جنگ

[28]

می آوردند، تا حضور آنها باعث پیروزی شان شود!

«الله» را یکتا و یگانه نمی دانستند، بلکه دارای زن و فرزند و دختران می پنداشتند.

از جمله بتان آنها «لات» و «منات» و «عزی» بود که آنها را دختران خدا می دانستند. به همین جهت نسبت به آنها توجه مخصوصی داشتند. «لات» خدای آفتاب و از سنگی سفید بود و معبد آن در طائف واقع در دوازده فرسخی مکه بود. منات سنگی سیاه و خدای سرنوشت و مرگ بود، و معبد آن در محلی به نام «قدید» میان مکه و مدینه نزدیک بحر احمر قرار داشت. «عزی» خدای زهره و معبدش در «وادی نخله» بین طائف و مکه بود. این خدایان اختصاص به قریش نداشتند، بلکه مورد پرستش همه قبایل بودند، ولی قریش در بزرگداشت آنها اهتمام خاصی داشت. این احترام به خصوص نسبت به عزی بیشتر بود. در مقابل بت عزی بود که قربانی انسان انجام می گرفت.

نقل می کنند که «ابو احیحه سعد بن عاص» مردی از بنی امیه هنگام مرگ سخت می گریست، ابوجهل که برای عیادتش آمده بود، پرسید: علت گریه چیست؟ آیا از مرگ می ترسی که هیچ کس را از آن گریزی نیست؟ گفت: نه، ولی از آن می ترسم که مبادا بعد از من مردم عزی را پرستش نکنند! ابوجهل گفت: مردم عزی را بخاطر تو نمی پرستند که با مرگ تو از پرستش آن دست بردارند (17)

«هبل» نخستین بت عرب از عقیق سرخ و به شکل انسان بود. دست راستش شکسته بود، و قریش دست دیگری از طلا برایش ساخته بودند!

[29]

این بت را قریش در درون کعبه جا داده، و سخت به وی دل بسته بودند.

غیر از هبل بت های دیگری هم در کعبه از آن قریش و سایر قبایل عرب وجود داشت، تا 360 بت به عدد روزهای سال که نسبت به آنها مراسم طواف و مسح و قربانی معمول می شد. علاوه بر این بت ها که نام بردیم و می بریم، اعراب بت پرست در خانه های خود نیز بتانی از جنس های مختلف داشتند که چون وارد خانه می شدند به دور آن طواف می کردند، و در موقع مسافرت با آن وداع نموده، و برای سلامتی و بازگشت خود یاری می جستند یا با خود به سفر می بردند! گذشته از بت «هبل» که عمرو بن لحی در جنب کعبه قرار داده بود، پس از آن نیز قریش بت های «اسافه» و «نائله» در کنار کعبه گذاشتند، و برای آنها احترام خاصی قائل بودند.

غیر از بت های یاد شده که در خانه کعبه یا در کنار کعبه قرار داشت، قریش بت «مجاور الریح» را در کوه صفا و بت «معطم الطیر» را در کوه مروه مقابل کعبه قرار داده و به پرستش آنها می پرداختند. علاوه بر قبایل عرب در نقاط مختلف هم بت های مهمی داشتند که بعضی خصوصی و بعضی دیگر تعلق به همه قبایل داشت.

ود بت قبیله بنی کلب و قضاعه، در محلی به نام «دومة الجندل» واقع در سر راه مدینه به اردن، و نسر بت قبیله حمیر و همدان در صنعا پایتخت یمن، سواع بت قبیله کنانه، عزی بت قبیله غطفان، ذوالحفله بت قبیله بجیله و خثعم، و فلق بت قبیله طی بود که در نقطه ای به نام «حبس» جای داشت.

همچنین بت قبیله ربیعه و ایاد ذوالکعباب در سنداد واقع در عراق، و لات بت قبیله ثقیف در طائف، و منات بت قبیله اوس و خزرج در فدک

[30]

نزدیک خیبر کنار دریای سرخ بود. بت ذوالکفین از آن قیله دوس، و بت سعد تعلق به قبیله بکر بن وائل و شمس بت قبیله بنی عذره، و رئام بت قبیله ازد بود.

قبایل بت پرست عرب هر ساله برای زیارت خانه کعبه و انجام مراسم حج که از زمان حضرت ابراهیم و اسماعیل مانده بود دو بار به مکه می آمدند، و با این که بت پرست شده بودند، روی تعصب خاص عربی آن مراسم را محترم می شمردند و آن را معمول می داشتند.

بت پرستان عرب در نقاط مختلف قبل از حرکت به سوی مکه نخست در مقابل بت های خود ایستاده و ادای احترام می کردند، سپس رهسپار مکه می شدند (18)

آنها قبل از سفر و هنگامی که به جنگ می رفتند نیز در مقابل بت های خود کرنش نموده و با آنها تودیع کرده و با فتح و پیروزی بر دشمن یاری می جستند.

با این وصف کعبه و مکه به عنوان یادگار ابراهیم و اسماعیل احترام خود را حفظ کرده و در نظر تمامی قبائل عرب مقدس ترین مکانها بود.

16- (ما نعبدهم الا لیقربونا الی الله زلفا - سوره زمر آیه 3) 17-(الاصنام - کلبی - ص 23 به نقل از تاریخ اسلام دکتر عبد الحسین زرین کوب.)18-(تاریخ یعقوبی ج 1 ص 295)
×
لینک کوتاه :  
نویسنده : عبدالمجید تاریخ : 1402/12/19

با سلام بنده صدای شیطان را کاملا می‌شنوم ،تمامی این بتها را در انسانهای مختلف فرق میکند نام میبرد و معمولا در هر انسانی با توجه به خصیصه های اخلاقی بد فرق میکند .میخوامت خدمتتون عرض کنم ناخودآگاه ما با کلماتی که از شیطان میشنود به ازای هر گناهی که انجام میدهیم حالات جسمی ما رو عوض می‌کنه یعنی این موجود 24ساعت داره با زبان ناطق ما با ما حرف میزنم هر جا داریم فکر میکنیم باید مراقب باشیم چون شیطان همون فکری هست که ما داریم ،یعنی دقیقترین همنشین بد همون افکاری هستند که در طول روز انجام میدهیم یا ظن بد یا افکار دیگه