این که آیا امام حسین (ع) می دانست در کربلا شهید خواهد شد ، یا آنکه غافلگیر شد و در محاصره قرار گرفت ، میان نویسندگان بحث است . اما آنچه از روایات و اصول اعتقادی شیعه بر می آید ، آن حضرت خبر داشت و آگاهانه شهادت را برگزیده بود . نه تنها در آغاز حرکت از مدینه و شب وداع با حرم پیامبر ، یا آغاز حرکت از مکه به سوی سرزمین عراق ، بلکه از سالها پیش خبر داشت و شهادت ، عهدی از سوی خدا و رسول با او بود . از بدو تولد آن حضرت ، موضوع شهادتش در عاشورا مطرح بوده است ، حتی در زمان انبیاءی پیشین نیز روشن بوده که حسین ، فرزند پیامبر خاتم در کربلا شهید خواهد شد . در این باره احادیث فراوان است و خبردادن به پیامبرانی چون آدم ، نوح ، ابراهیم ، زکریا ، اسماعیل ، موسی ، عیسی و ... در منابع حدیثی مفصل آمده است که در این مختصر
صفحه 89
نمی گنجد .
با حدیثی که ملائک ز ازل آوردند
سخن از قصه عشق تو زلولاک گذشت
حتی در کتب آسمانی پیشین نیز اشاراءتی آمده و بصورت خارق العاده در کنیسه ها و معابد یهود و نصاری اشعاری پیرامون این حادثه با دستِغیبی نگاشته شده است . از جمله بر دیوار کلیسای نصاری که سر مطهر امام حسین (ع) را به آنجا برده بودند ، نوشته بود :
اَتَرجُو اُمةٌ قَتَلَتْ حُسَینا
شَفاعَةَ جَدهِ یومَ الحِسابِ