کتابشناسی حضرت ابوطالب علیه السلام

چند یادآوری:

1 این مقاله به معرفی 110 کتاب درباره زندگی و ایمان حضرت ابوطالب پرداخته است.

2 در پایان مقاله، به چند کتاب که در ضمن مباحث خویش به زندگانی و ایمان ابوطالب پرداخته اند نیز اشارتی رفته است.

3 این فهرست نتیجه استقصاء کامل نیست و نمی تواند معرّف تمام کتابهای نوشته شده در این موضوع باشد.

4 مقالات در این کتابشناسی، به جز دو مقاله مفصل ذکر نشده است.

5 برخی ازکتابهایی که در این فهرست یاد شده، از ارزش علمی، نوآوری، استحکام و تحلیل تهی بوده و تنها از سر فراگیر بودن مقاله بدانها اشاره شده است. این مقاله در هشت بخش فراهم آمده است: کتابهای چاپی عربی، کتابهای خطی عربی، کتابهای چاپی فارسی، کتابهای مخطوط فارسی، کتابهای چاپی اردو، کتابهای مخطوط اردو و در پایان، آثار مشترک شامل کتابهای چاپی عربی و کتابهای چاپی فارسی.

7 کتاب های علما و نویسندگان اهل سنت با علامت ستاره مشخص گردیده است.

8 ابتدا نام کامل کتاب و نویسنده آن، سپس محل چاپ و سال آن ذکر شده است.

9 درمواردی که لازم بود، چند سطری درباره مطالب کتاب نوشته شده است.

10 امید است در آینده ای نه چندان دور، کتابنامه ای کامل درباره ایمان حضرت ابوطالب علیه السلام؛ با معرفی تمام کتابها انتشار یابد.

الف کتاب های چاپی عربی:

1 ابوطالب بطل الاسلام. حیدر محمد سعید عرفی. (چاپ اول: دمشق ، 1410ق). 240ص، وزیری.

نویسنده این کتاب پس از مقدمه ای در ذکر ایمان پدران نبی اکرم ص با استشهاد، به ادله فقهی و عقل و بداهت عرفی، به اثبات ایمان حضرت ابوطالب ع با استناد به گفتار دانشمندان اسلام و دلایل دیگر پرداخته است.

2 ابوطالب بن عبدالمطلب(ع) والد امیرالمؤمنین علیه السلام. حسین جواد الکدیمی. (بغداد، 1967 م).

3 ابوطالب علیه السلام حامی الرسول وناصره. علامه میرزا نجم الدین جعفر عسکری تهرانی (1313 1395ق). (چاپ اول: نجف، مطبعة الآداب، 1380ق). 220ص، وزیری.

*4 ابوطالب عمّ الرسول ص. محامی محمدکامل حسن. (چاپ اول ، بیروت ، المکتب العالمی). (عظماء الاسلام 9). رک: مجله تراثنا، ش1، ص12-

*5 ابوطالب عمّ النبی (ص). عبدالعزیز سید الاهل. این کتاب ظاهرا در بیروت به چاپ رسیده است. رک: ابوطالب بطل الاسلام/232

6 ابوطالب عملاق الاسلام الخالد. شیخ محمدعلی اسبر. (بیروت، دارالاصالة 1411ق/ 1991م). رقعی، 188ص.

7 ابوطالب کفیل الرسول. سعید عسیلی. مقدمه: شیخ عبدالامیر قبلان، شیخ حسن طراد. (چاپ اول، بیروت، دارالزهرا، 1406 ق). 222 ص، وزیری.

*8 ابوطالب کفیل الرسول. گروه نویسندگان. (بیروت، الدارالاسلامیة، 1411ق/ 1991م). 23ص، وزیری. (مصور ویژه نوجوانان ).

*9 ابوطالب مؤمن قریش. شیخ عبدالله خنیزی. تقریظ استاد بولس سلامه صاحب ملحمة الغدیر، دانشمند مسیحی لبنانی. (چاپ دوم: مؤسسة الثقافیه، 1384ق). 435ص، وزیری.

نویسنده در این کتاب تنها با اتکاء به مدارک دانشمندان اهل تسنن، ایمان ابوطالب را ثابت کرده است. هنگامی که این کتاب منتشر گردید، مقامات قضایی کشور حجاز از او خواستند که سخن خود را پس بگیرد و زمانی که وی بدین کار تن درنداد، به اعدام محکومش ساختند و پس از اقدامات فراوان مراجع تقلید و دانشمندان اسلام درمجازاتش تخفیف قائل شده و به حبس ابد محکوم شد. سرانجام اقدامات شدید بزرگان شیعه از جمله آیت الله العظمی حکیم سبب شد تا با زدن هشتاد تازیانه بر او آزادش نمایند. نقباء البشر، ج4، ص1393- این کتاب به اردو ترجمه شده است.

10 ابوطالب المسلم. احمد مغنیه. (بیروت، دارالکتاب اللبنانی).

11 ابوطالب مع الرسول. احمد مغنیه. (بیروت ، دارالکتاب البنانی).

12 ابوطالب و بنوه. سیدمحمدعلی آل سید علی خان حسینی نجفی. (م1390ق). (نجف، مطبعة الآداب، 1969 م). 422 ص، وزیری.

13 اسلام ابی طالب. سیدمهدی مکی، کناز الاشقر و بشیر الخیاط. رک: ابوطالب بطل الاسلام/232-

14 اسلام ابی طالب. وجیه بیضون پدر لبیب بیضون این رساله در بیروت همراه با نوشتار فرزندش به چاپ رسیده است. وزیری، 8ص.

15 اسلام ابی طالب من خلال الآیات و الاحادیث و الاشعار و الوقایع التاریخیه. لبیب بیضون. 40ص، وزیری.

16 اسمی المطالب فی ایمان ابی طالب. شیخ کاظم حلفی. (چاپ نجف).

17 اسنی المطالب فی شرح خطبة ابیطالب. عبدالکریم حبیب. (مجله (الثقافة الاسلامیة)، ش45، ص117 132 ). 16 ص، وزیری.

*18 اسنی المطالب فی نجاة ابی طالب. سیداحمدبن زینی دحلان مکی شافعی. (1232 1304ق).

این اثر فشرده ای از کتاب سیدمحمد بن رسول برزنجی کردی (1040 1103ق) است که همراه با اضافاتی بدین عنوان تنظیم گردیده و در سال 1305 در مصر به چاپ رسیده است. رک: الذریعة 2/511، ایضاح المکنون 1/82، هدیة العارفین 1/191 ، الاعلام زرکلی 1/129- این نوشتار یک بار تلخیص و به فارسی و اردو ترجمه شده است.

19 ایمان ابی طالب علیه السلام. معلم الامة و شیخ الشیعة ابوعبدالله محمدبن محمدبن نعمان حارثی تلعکبری بغدادی. (338 413 ق). تحقیق: واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت. (چاپ اول ، قم ، 1371 ش/ 1413 ق). 50 ص، وزیری.

این کتاب پیشتر دوبار: 1 با تحقیق شیخ محمدحسن یاسین، درنجف به سال 1376ق/ 1956م، 2 در مجموعه (عدة رسائل للشیخ المفید)، ص297 317 به چاپ رسیده است.

20 ایمان ابی طالب و موقف الشیخ المفید منه. دکتر محمدابراهیم خلیفه شوشتری. (قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید 1413ق/ 1372ش). 20ص، وزیری.

21 ایمان ابی طالب: الحجة علی الذاهب الی§ کفر ابیطالب (حجة الذاهب الی ایمان ابی طالب). سیدشمس الدین ابوعلی فخاربن معدبن فخار موسوی حایری (م630ق) شاگرد ابن ادریس حلّی و استاد محقق حلّی است. تقریظ عزّالدین عبدالحمید بن ابی الحدید بن هبة الله مدائنی معتزلی بغدادی (م656ق). مقدمه سید محمدصادق بحرالعلوم (1399ق) و عبدالفتاح عبدالمقصود. تحقیق سیدمحمد بحرالعلوم. (چاپ اول: نجف، 1351ق (همراه با قصیده شیخ محمد سماوی در مدح ابوطالب ) و چاپ دوم: بیروت، دارالزهرا، 1408ق). 484ص، وزیری. این یکی از بهترین و ارزشمندترین کتابهایی است که در اثبات ایمان ابوطالب نگاشته شده است.

22 الرسول و الرسالة فی شعر ابیطالب: نظرة فی مواقف ابیطالب و شعره. معوض عوض ابراهیم. (وکالة المطبوعات، کویت، 1982م). وزیری، 79ص.

23 زهرة الادبا فی شرح لامیة شیخ البطحاء. مرحوم علامه شیخ جعفر نقدی (1303 1370ق). (نجف، مکتبة الحیدریة ، 1356 ق). 50ص، وزیری.

*24 الروض النزیه فی الاحادیث الّتی رواها ابوطالب عن ابن اخیه صلی الله علیه وآله. شمس الدین ابن طولون دمشقی، محمدبن علی صالحی حنفی (880 953ق). (قم، مجمع الثقافة الاسلامیة، 1372 ). 6ص، وزیری.

25 السهم الصائب لکبد من آذی§ اباطالب. ابوالهدی§ الصیادی به چاپ رسیده است). الاعلام زرکلی ، ج6، ص94-

26 سیدالبطحاء. شیخ محمود بغدادی. تقریظ: مرحوم آیت الله العظمی نجفی مرعشی. (1315 1411ق). (قم، دارالغدیر، 1366ش). 145ص، رقعی.

27 کتاب (شعر ابی طالب بن عبدالمطلب و اخباره). ابوهفان عبدالله بن احمدبن حرب بن مهزم بن خالد عبدی، وی در میان اصحاب امامیه مشهور بوده است. (رجال نجاشی، ج2، ص16). در این کتاب بیش از پانصد بیت از اشعار حضرت ابوطالب که دلالت بر اسلام وی می نماید به روایت عفیف بن اسعد از عثمان بن جنّی نحوی ذکر شده است. تحقیق: سیدمحمدصادق بحرالعلوم (م1399ق). (چاپ دوم: تهران، مکتبة نینوی الحدیثه، بی تا). 40ص، وزیری. (این کتاب با تحقیق علامه محمدباقر محمودی نیز در قم انتشار یافته است).

28 شیخ الابطح: ابوطالب علیه السلام. سید محمدعلی بن علامه سید عبدالحسین شرف الدین عاملی (م1372ق). (نجف، 1349ق). 96ص. علامه امینی درباره آن می نویسد: در آن از مطلبی فروگذار نکرده و مطالب را به شایستگی و خوبی جمع نموده است. (الغدیر، ج7، ص402، پانوشت). علامه سید محمدصادق بحرالعلوم نیز می نویسد: درموضوع خودش فرد و یگانه است. از دیدگاه تاریخی، فلسفی و علمی به خوبی بحث نموده و با ترتیب و تنظیم خوب مطالب در قالبی بدیع، با اسلوبی شیوا و کلمات زیبا و جذاب به شایستگی از عهده برآمده و یکی از بهترین کتابهایی است که در این موضوع نگاشته شده است. رک: مقدمه (الحجة علی الذاهب)/ 52 53 (پانوشت)

*29 شیخ بنی هاشم: ابوطالب علیه السلام. عبدالعزیز سیدالاهل. (بیروت، 1371). رک: الذریعة 14/265- (شاید این کتاب با عنوان شماره پنج یکی است و احتمال جدا بودن آنها از یکدیگر نیز بعید نیست ).

*30 طلبة الطالب فی شرح لامیة ابی طالب. شرح: علی فهمی استاد زبان عربی در دارالفنون تهران . (تهران، مطبعه روشن، 1327 ق). 78 ص، وزیری. این کتاب شرح قصیده لامیه حضرت ابیطالب ع با این مطلع است:

و لما رأیتُ القومَ لاوُدَّ عِندَهُمُ/وَ قَدقَطَعُوا کلَّ الغری§ وَالوَسائِلِ

31 عقیدة ابیطالب. سیدطالب حسین رفاعی. (بیروت ، دارالاضواء 1409 ق/ 1989م). 80ص، رقعی.

*32 غایة الطالب فی شرح دیوان ابی طالب. شیخ محمدخطیب مصری. (مصر، مطبعة الشعراوی، طنطا، 1371ق/ 1950م) رک: مجله تراثنا، ش17، ص130.

*33 القصیدة الغراء فی ایمان ابی طالب شیخ البطحاء. سیداحمد خیری پاشا حسینی حنفی (1324 1378 ق). به اهتمام: علی بن الحسین هاشمی. (تهران، چاپخانه حیدری، 1384ق). 120ص، وزیری. (همراه با 12 صفحه تصویر خط ناظم ).وی کتابی دیگر در زندگانی ابوطالب نگاشته که هنوز به چاپ نرسیده است.

34 منیة الراغب فی ایمان ابی طالب. علامه شیخ محمدرضا طبسی نجفی (1324 1405ق). تقریظ آیت الله نجفی مرعشی، شیخ جعفر نقدی، سیدمحمد صادق بحرالعلوم، سید احمد شهرستانی. (چاپ دوم، قم ، مطبعه مهر، 1395ق). 155ص، رقعی.

35 منیة الطالب فی مستدرک دیوان سید الاباطح ابی طالب علیه السلام. محمدباقرمحمودی. (قم، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، 1413ق/ 1372ش). 52ص، وزیری.

36 مواهب الواهب فی فضائل ابیطالب. علامه شیخ جعفر نقدی (1303 1370ق). تقریظ منظوم شیخ کاظم سودانی. (نجف ، چاپ سنگی، 1341ق). 160ص، وزیری. علامه امینی درباره آن می نویسد: در آن فواید، نوادر و مطالب ناب ، فراوان به چشم می خورد (الغدیر، ج7، ص403) در این کتاب زندگانی حضرت ابوطالب از ولادت تا وفات به خوبی ترسیم شده است.

37 نبوة ابی طالب عبدمناف علیه السلام. مزمل حسین الغدیری میثمی. (قم، 1400ق). 160ص، رقعی. مؤلف در این کتاب درصدد اثبات بلندی مرتبت و بزرگی منزلت ابوطالب می باشد.

ب کتاب های خطی عربی:

*1 ابوطالب کافل النبی و ناصره. سید احمد خیری پاشا حسین حنفی (1324 1387ق). رک: الاعلام زرکلی ، ج1، ص122 123-

*2 اتحاف الطالب بنجاة ابی طالب. محمدبن عبدالسلام جنّون (م1328ق). این کتاب تلخیص (اسنی المطالب) احمد زینی دحلان است و نسخه خطی آن در رباط موجود است. الرباط، الفهرس الثالث/ 2998 (نقل از: معجم ما الف عن رسول الله صلی الله علیه وآله ، ص56).

*3 اثبات اسلام ابی طالب. محمدمعین بن محمد امین بن طالب الله هندی سندی حنفی (م1161ق). مجله تراثنا، ش1، ص14 (به نقل از مقدمه کتاب دراسات اللبیب).

4 اثبات اسلام ابی طالب. عبدالرحمن بن احمدبن حسین خزاعی نیشابوری (م445ق). لسان المیزان، ج3، ص404 405-

5 اخبار ابی طالب و عبدالمطلب . شیخ صدوق ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (ح306 381ق) الذریعة 1/317- اما نجاشی از آن با عنوان کتاب فی عبدالمطلب و عبدالله و ابی طالب علیهم السلام یاد می کند. رجال نجاشی، ج2، ص313-

*6 اخبار ابی طالب و ولده. ابوالحسن مدائنی علی بن محمدبن عبدالله بغدادی (135 215ق). ترجمه فهرست ندیم: 169، معجم الادباء، ج14 ، ص131-

7 اسلام ابی طالب. سیدحسن بن ابراهیم شبّر حسینی نجفی (متولد به سال 1348ق). ایمان ابی طالب علیهم السلام . احمدبن القاسم (م411 ق). نجاشی گوید: او از اصحاب ما امامیه بوده و کتابش را به خط استادم حسین بن عبیدالله غضایری مشاهده کردم. رجال نجاشی، ج1، ص242-

8 ایمان ابی طالب علیه السلام. ابوالحسین احمدبن محمدبن احمدبن طرخان کندی جرجرائی (م450 ق). نجاشی گوید: وی ثقه و صحیح السماع و دوست ما بود و توسط شخصی به نام ابن ابی العباس کشته شد. رحمه الله. رجال نجاشی، ج2، ص227 228-

9 ایمان ابی طالب علیه السلام. ابوعلی کوفی احمدبن محمدبن عمار (م346ق). نجاشی می نویسد: او ثقه بزرگواری بود و از پیشوایان علم رجال به شمار می آمد. رجال نجاشی، ج1، ص242 و فهرست شیخ: ص45 (ش78).

10 ایمان ابی طالب علیه السلام. سید ابوالفضائل جمال الدین احمدبن موسی بن طاوس حسنی حلّی (م673ق). بناءالمقالة العلویة: ص181-

11 ایمان ابی طالب علیه السلام. ابومحمد دیباجی سهل بن احمدبن عبدالله بن احمدبن سهل (286 380ق) نجاشی درباره اش گوید: اشکالی در او نیست، اما علامه مامقانی طعن و قدح برخی از عامه را نسبت به او دلیل جلالت قدرش دانسته است. رجال نجاشی ، ج1، ص419 و تنقیح المقال، ج2، ص73 74-

12 ایمان ابی طالب علیه السلام. سیدظفر حسن بن دلشاد علی آمروهی نقوی هندی (1307 ؟ ). نقباء البشر، ج3، ص978-

13 ایمان ابی طالب علیه السلام = دیوان ابی طالب و ذکر اسلامه. ابونعیم علی بن حمزه تمیمی بصری (م375ق). ابن حجر عسقلانی درکتاب الاصابة فی تمییز الصحابة برخی از مطالب این کتاب را در ترجمه حضرت ابوطالب ذکر نموده است. الاصابة، ج7، ص113 116- مؤلف در این کتاب تمام اشعار ابوطالب را که دال بر اسلام وی است از تلّعُکبری هارون بن موسی (م385ق) و محمدبن حسن بن درید (م321ق) روایت می کند. نسخه خطی آن در کتابخانه مرحوم سیدعیسی عطار در بغداد ومرحوم میرزا محمد عسکری تهرانی در سامراء بوده است. الذریعة، ج2، ص513 و ج9 جزء اوّل، ص42 43-

14 ایمان ابی طالب. قاضی نعمان بن محمد مصری (م363) صاحب دعائم الاسلام. معجم ما الف عن رسول الله صلی الله علیه و آله ، ص 56-

15 ایمان ابی طالب علیه السلام. علامه میرزا محسن میرزا محمدبالا مجتهد بن مولی§ محمدعلی قره داغی تبریزی، صاحب تبیین المحجة الی تعیین الحجة، برادر آیت الله میرزا صادق آقاتبریزی. وی در این کتاب آثار و احوال حضرت را بتفصیل یاد نموده است. نسخه خطی آن در تبریز در نزد نوادگانش یافت می شود. الذریعة، ج2، ص513

16 ایمان ابی طالب علیه السلام. از نویسنده ای ناشناس. نسخه خطی آن به شماره 2/1003 درکتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است. فهرست کتابخانه دانشگاه تهران، ج18، ص135-

17 بحث فی اسلام ابی طالب عمّ النبی(ص). نویسنده ناشناخته است. نسخه خطی آن در جامع کبیر صنعاء موجود است.

مجله المورد، ج3، ش2، ص305 (1974م).

18 بغیة الطالب فی اسلام ابی طالب. سیدمیرمحمد عباس بن سید علی اکبر موسوی شوشتری لکهنوی (1224 1306ق). تکمله نجوم السماء، ج2، ص73، الذریعة، ج3، ص134-

19 بغیة الطالب فی بیان احوال ابی طالب. سید محمدبن حیدر موسوی حسینی عاملی (م بعد از 1097ق) نواده برادر صاحب معالم. پایان نگارش: 1096ق. نسخه خطی آن در کتابخانه مرحوم علامه شیخ محمد سماوی بوده و اکنون به احتمال در کتابخانه مرحوم آیت الله حکیم موجود است. الذریعة، ج3، ص135-

*20 بغیة الطالب لایمان ابی طالب (و حسن خاتمته). جلال الدین ابوالفضل عبدالرحمن بن ابی بکر بن محمد سیوطی شافعی (م911ق).

نسخه خطی آن در کتابخانه قوله در مصر، ضمن مجموعه شماره 16 به خط سید محمود که در سال 1105ق از کتابت آن فارغ شده، موجود است. الذریعة، ج2، ص511-

*21 بغیة الطالب لایمان ابی طالب. محمدبن عبدالرسول برزنجی شافعی شهرزوری مدنی (1040 1103 ق). معجم المؤلفین، ج9، ص308، الاعلام زرکلی ، ج6، ص203، هدیة العارفین، ج2، ص302-

*22 بلوغ المأرب فی نجاة آبائه علیه السلام و عمّه ابی طالب. شیخ سلمان ازهری لاذقی. نسخه خطی آن در کتابخانه تیموریه، قسم حدیث، شماره 333 موجود است. معجم ما الف عن رسول الله، ج1، ص51-

23 البیان عن خیرة الرحمن. شیخ ابوالحسن علی بن بلال بن ابی معاویه مهلّبی ازدی. این کتاب درباره ایمان ابوطالب و پدران پیامبر نوشته شده است و نجاشی آن را از طریق شیخ مفید از مؤلفش روایت می نماید. رجال نجاشی، ج2، ص96-

24 حاشیه بر (حجة الذاهب الی§ ایمان ابی طالب). شیخ شیرمحمد همدانی. نقباء البشر، ج2، ص850.

25 دیوان ابوطالب و شرح لامیه او. علامه شیخ حیدرقلی سردار کابلی (1293 1371 ). ریحانة الادب، ج3، ص340.

26 رتبة ابی طالب و قریش و مراتب ولده فی بنی هاشم. ابوالحسین (ابوالحسن ) النسابه. تاریخ تألیف: 310ق. سیدبن طاوس (589 664ق) در باب 193 کتابش، الیقین باختصاص مولانا علی بإمرة المؤمنین)، مطالبی از آن را نقل می کند.

الیقین: 186-

27 رسالة فی اسلام ابی طالب علیه السلام. سید میرزا ابوالقاسم امین الدین محمد موسوی زنجانی (1224 1292 ق). الفهرست لمشاهیر علماء زنجان: 102-

28 رسالة فی صحة ایمان ابی طالب علیه السلام؛. از: ناشناس. نسخه خطی آن در کتابخانه مرحوم محدث ارموی موجود است. الایضاح (ابن شاذان )67-

29 الرغائب فی ایمان ابی طالب. سید مهدی بن سیدعلی غریفی بحرانی نجفی. الذریعة، ج11 ، ص241-

30 شرح حدیث اسلام ابیطالب به حساب جمل. ملاعلی بن میرزا خلیل مازندرانی. نسخه خطی آن ضمن مجموعه ش136 کتابخانه حسینیه شوشتریهای نجف موجود است. نسخه های خطی (دفتر یازدهم ): 835-

31 الشهاب الثاقب لرجم مکفّر ابی طالب. علامه میرزا نجم الدین جعفربن علامه میرزا محمد عسکری تهرانی (131 1395ق). الغدیر ، ج7، ص403-

32 صفات ابی طالب عبدمناف علیه السلام. مزمّل حسین غدیری میثمی. در این کتاب160 صفت برای حضرت ابوطالب ذکر شده است.

نبوة ابیطالب: 160.

33 فصاحة ابی طالب علیه السلام. شریف حسن بن علی بن حسن بن عمربن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب علیه السلام. ابومحمد اطروش (شهادت: 301 ق). رجال نجاشی، ج1، ص170 171-

34 فضل ابیطالب و عبدالمطلب و اَبَی النبی . شیخ الطایفة ابوالقاسم سعدبن عبدالله بن ابی خلف اشعری قمی (م299 یا 301ق).

رجال نجاشی، ج1، ص403-

*35 فیض الواهب فی نجاة ابی طالب. شیخ احمد فیضی بن حاج علی عارف جورومی (1253 1327 ق). هدیة العارفین، ج1، ص195-

36 القول الواجب فی ایمان ابی طالب. شیخ محمدعلی بن میرزا جعفرعلی فصیح هندی مکی. پایان تألیف: جمادی الاول 1299ق.

نسخه خطی آن در کتابخانه مرحوم علامه سیدحسن صدر بوده است. الذریعة ، ج17، ص215 216-

37 کافل الیتیم: ابوطالب. علامه میرزا نجم الدین جعفر عسکری تهرانی (1313 1395 ق). نویسنده در این کتاب به اثبات ایمان ابوطالب با استفاده از کتابهای اهل سنت پرداخته است. الذریعة، ج17، ص244-

38 ماقیل فی ابیطالب علیه السلام. سیدعلی بن الحسین هاشمی خطیب. ابوطالب بطل الاسلام: 232-

39 منی الطالب فی ایمان ابی طالب. شیخ مفید نیشابوری ابوسعید محمدبن احمدبن حسین خزاعی جدّ امّی و عموی پدر شیخ ابوالفتوح رازی. فهرست منتجب الدین 102، امل الآمل، ج2، ص240.

40 منیة الطالب فی حیاة ابی طالب. سیدحسن بن علی قپانچی نجفی. تاریخ تألیف: 1358ق. 82ص، وزیری. الذریعة، 23ج، ص204 205-

41 نجاة ابی طالب. شیخ کاظم آل نوح نجفی. طرق حدیث (الائمة من قریش): 93

42 نسب ابی طالب. هشام بن محمدبن سائب بن بشر کلبی (م206ق). ترجمه فهرست ندیم: 164-

43 نصّ ابی طالب علی النبی(ص). یکی از کتابهای اسماعیلیه می باشد.

الذریعة، ج21، ص257، س12 به نقل از فهرست ایوانف: 396 از ملحق فهرست مجدوع: 344-

44 واقع ابیطالب المؤمن. سیدعبدالکریم آل سیدعلی خان حسینی مدنی. ابوطالب و بنوه: 414

45 الیاقوتة الحمراء فی ایمان سید البطحاء. سید طالب آل سیدعلی خان حسینی مدنی.

ج: کتاب های چاپی فارسی:

1 ابوطالب. باقر قربانی زرّین. تحقیق و بررسی: علی اکبر تلافی داریانی. (تهران، شرکت نشر و تبلیغ نیک معارف، 1371ش). 56ص، رقعی.

2 ابوطالب آموزگار پاسداری. محمد محمدی اشتهاردی. (قم، انتشارات هادی، 1399ق). 144ص، جیبی.

*3 ابوطالب مؤمن قریش. سیداحمد زینی دحلان مکی شافعی (م1304ق). ترجمه محمد مقیمی، مقدمه سیدابراهیم میلانی. (تهران، انتشارات سعدی، 1351 ش). 76 ص، رقعی. ترجمه (اسنی المطالب فی نجاة ابی طالب) است.

4 ابوطالب مظلوم تاریخ. علامه حاج شیخ عبدالحسین امینی نجفی (1320 1390ق). ترجمه انتشارات بدر. (تهران، 1359ش). 196ص، وزیری. ترجمه بخشهایی از جلد هفتم و هشتم (الغدیر) است.

5 ابوطالب یگانه مدافع اسلام. حاج شیخ محمدرضا طبسی نجفی (1324 1405ق). ترجمه محمد محمدی اشتهاردی. (تهران، انتشارات قائم، 1354ش). 259ص، وزیری. ترجمه منیة الراغب فی ایمان ابی طالب است.

6 ساقی زائران خدا و نگاهبان رسول خدا. سید احمد روضاتی. در روزنامه اطلاعات، در تاریخ 25 و 26 اسفندماه 1370 در دو قسمت به چاپ رسیده است.

7 کاروانی در سایه ابر. گروه نویسندگان. (چاپ دوم: قم، مؤسسه در راه حق، 1371ش). 23ص، جیبی. این رساله داستان سفر ابوطالب و پیامبر اکرم به شام است.

8 مقصد الطالب فی احوال اجداد النبی وعمّه ابی طالب. شمس العلماء گرکانی، میرزا حسین بن علیرضا ربانی (1263 1345ق). (بمبئی، مطبعه پرساپریس، 1311ق). 88ص، رقعی.

د نوشتارهای غیرچاپی فارسی:

1 ابوطالب اولین مدافع اسلام. سید عباس اهری.

*2 ابوطالب و فرزندش (در اثبات ایمان ابی طالب از طرق اهل سنت). 2ج، ، حاج شیخ محمدتقی صدرای اراکی. گنجینه دانشمندان ج8، ص201-

3 ایمان ابی طالب. سید احمد خاتمی. 20ص.

4 ایمان ابوطالب. از: ناشناس. تاریخ تألیف: 1150ق. نسخه این کتاب ضمن مجموعه ش 10/225 کتابخانه ملی ایران، در 5ورق (305 309) موجود است. فهرست کتابخانه ملی (کتب فارسی)، ج1، ص223-

5 جلوه گاه ایمان، ابوطالب. سیدمجید پورطباطبایی. 78ص. این کتاب آماده چاپ است.

6 الجواب الصائب عن شبهة ایمان ابی طالب. علامه حاج شیخ عباس حایری تهرانی (م1361ق). الذریعة، ج5، ص170.

ه کتاب های چاپی اردو:

1 ابوطالب. سیدمحمدعلی شرف الدین موسوی عاملی (م1372ق). ترجمه سیدظفر مهدی گهربن سید وارث حسین جایسی ، مدیر مجله (سهیل). 102ص، وزیری. ترجمه کتاب شیخ الابطح است که در هند به چاپ رسیده است.

2 ابوطالب. سیدمرتضی حسین صدرالافاضل لکهنوی ساکن لاهور (1343 1407) در پاکستان چاپ شده است.

3 ابوطالب مؤمن قریش. عبدالله علی خنیزی. ترجمه: از ناشناس. (مکتبة تعمیر ادب، لاهور).

*4 ترجمه (اسنی المطالب). سیداحمد زینی دحلان شافعی مکی (م1304ق). ترجمه حاج سیدمقبول احمد دهلوی (1278 1340 ق). مطبعه یوسفی ، دهلی، 1313ق. 176ص، وزیری.

*5 حیات ابوطالب مسئله کفر و ایمان ابوطالب. خالد. (بهوپال، مطبعه علوی پریس، 1352ق). 72ص، رقعی. مؤلف به خوبی ایمان ابوطالب را به اثبات رسانیده است و اهل تسنن است.

6 فتح الغالب فی رد شرح المطالب [در اثبات ایمان حضرت ابی طالب]. ذاکر حسین حکیم کهمبات. این کتاب به چاپ رسیده است.

قاموس الکتب، ج1، ص845-

7 کلام ابی طالب. شیخ علی حسنین شیفته. این کتاب به چاپ رسیده است. تذکره علمای امامیه پاکستان / 180.

8 محبوب الرغائب. سیداحمد زینی دحلان مکی (م1304ق). ترجمه محمدنجم الدین علی صاحب مدراسی. (حیدرآباد دکن ، مطبعه محبوبشاهی، 1313ق). 235ص، وزیری.

و کتاب های غیر چاپی اردو:

1 اولین مداح حضرت رسول (ص): حضرت ابوطالب (ع). علی حسنین شیفته. تذکره علمای امامیه پاکستان: 180.

2 ایمان ابوطالب. شیخ تاج الدین حیدری. تذکرةعلمای امامیه پاکستان: 56-

3 العرفان فی دلائل ایمان حضرت عمران. سیدخورشید حسین شیرازی (1915 1982م). تذکره علمای امامیه پاکستان: 93-

4 معارج العرفان فی عصمت ابی طالب عمران من آیات القرآن. شیخ محمدلطیف انصاری (1305 1399ق). تذکره علمای امامیه پاکستان: 331-

کتاب های مشترک:

الف کتاب های چاپی عربی

1 بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار. علامه مولی§ محمدباقر مجلسی اصفهانی (1037 1110ق). (بیروت ، مؤسسة الوفاء ، 1402ق). ج35 (زندگانی امام علی علیه السلام)، ص68 182، باب نسبه و احوال و الدیه علیه و علیهما السلام.

2 روضة الواعظین و بصیرة المتعظین. شهید محمدبن فتّال نیشابوری (ش: 508ق). مقدمه: شیخ حسین اعلمی. (بیروت ، مؤسسة الاعلمی، 1406ق). ص155 158 مجلس فی ذکر ایمان ابی طالب.

3 سیرة المصطفی نظرة حدیده. هاشم معروف حسنی (دارالقلم، بیروت، 1975م). هاشم ص26 220 (اسلام ابی طالب).

*4 شرح نهج البلاغه. عزالدین ابوحامد عبدالحمید بن ابی الحدید هبة الله مدائنی معتزلی (م656ق). تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم. (قاهره، دارالکتب العربیة ، 1385ق). ج14، ص65 84، اختلاف الرأی فی ابیطالب.

5 الصحیح من سیرةالنبی الاعظم (ص). سیدجعفر مرتضی حسینی عاملی. (قم، 1400ق). ج2، ص133 161-

6 الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم. شیخ زین الدین ابومحمدعلی بن یونس نباطی بیاضی عاملی (م877ق). تحقیق محمدباقر بهبودی. (تهران، مکتبة المرتضویة، 1384ق). ج1، ص331 334-

7 الطرایف فی معرفة مذاهب الطوائف. رضی الدین ابوالقاسم علی بن موسی بن طاوس حسنی حسینی (م664 ق). (قم ، چاپخانه خیام، 1400ق). ج1، ص297 307- این کتاب به فارسی ترجمه شده است.

8 الغدیر فی الکتاب و السنّة والادب. علامه شیخ عبدالحسین امینی نجفی (1320 1390 ق). (تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1372ق). ج7، ص330 409 ؛ ج7، ص3 29- این کتاب به فارسی ترجمه شده است.

9 الفصول المأة فی حیاة ابی الائمة. سید اصغر ناظم زاده قمی. (قم ، انتشارات اهل بیت، 1411 ق). ج1، ص51 77-

10 الفصول المختارة من العیون و المحاسن. ابوعبدالله محمدبن محمدبن نعمان عکبری بغدادی (336 413ق). تلخیص سیدشریف مرتضی علم الهدی§ علی بن حسین بن موسی§ بن محمدبن موسی بن ابراهیم بن امام موسی§ کاظم علیه السلام(355 436ق). تحقیق سیدنورالدین جعفریان اصفهانی و دیگران. (کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، قم، 1413 ق. ص282 286-

11 کنز الفوائد. شیخ ابوالفتح محمدبن عثمان کراجکی طرابلسی (م449ق). تحقیق شیخ عبدالله نعمت عاملی. دارالاضواء، بیروت، 1405ق/ 1985م). ج1، ص179 184-

12 لماذا أنا جعفری؟ محمد عبدالحفیظ السید الجعفری. (بیروت ، مؤسسة الاعلمی ، 1413ق/ 1993م). ص69 73-

ب: کتاب های چاپی فارسی

13 بزم آورد. عباس زریاب خویی. (تهران، انتشارات علمی، 1368ش). ص163 169- (ابوطالب)

14 ترجمه سیرة المصطفی. هاشم معروف حسنی. ترجمه: حمید ترقی جاه. (تهران، انتشارات حکمت، 1370ش). ج1، ص237 259 (اسلام ابوطالب ).

15 ترجمه طرائف. رضی الدین ابوالقاسم علی بن موسی بن طاوس حسنی حسینی (م664ق). ترجمه: داود الهامی. (قم، دفتر نشر نوید اسلام، 1371ش). ص448 461- (ایمان ابوطالب علیه السلام؛)

16 الخصایص الفاطمیه. حاج شیخ باقر کجوری تهرانی (1255 1323ق). (تهران، بی نا، 1318ق). ص211 215- (در احوال ابوطالب علیه السلام)

17 دایرة المعارف بزرگ اسلامی. عبرالکریم گلشنی. زیر نظر: سیدکاظم موسوی بجنوردی. (تهران، مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، 1372ش). ج5، ص618 620- (ابوطالب) نویسنده مقاله عندالکریم گلشنی بوده و در آن می نویسد: قصیده لامیه و دالیه ابوطالب وسیله مستشرق آلمانی رِشر به آلمانی ترجمه شده و در مجله (تحقیقات درباره شعر عرب) (لایپزیک، 1985م) به چاپ رسیده است.

18 دایرة المعارف تشیع. گروه نویسندگان. (تهران، بنیاد اسلامی، 1369 ش). ج1- (ابوطالب )

19 در طریق وحدت اسلامی. سیدرضا حسینی نسب. (تهران، نمایندگی ولی فقیه در سازمان حج و زیارت، 1371ش). ص161 181- (ایمان ابوطالب)

20 رحمت عالمیان. فضل الله کمپانی. (تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1368ش). ص100 110- (ایمان ابوطالب )

21 عول و تصویب = الصواب و التصویب فی العول و التصویب. عبدالرحیم نجات. (چاپ دوم: تهران، انتشارات امیرکبیر، 1364ش). ص255 276- (اثبات ایمان ابوطالب)

22 فرازهایی از زندگانی پیامبر اسلام. جعفر سبحانی. (تهران، نمایندگی ولی فقیه در سازمان حج و زیارت، 1371ش). د(درگذشت ابوطالب)

23 فروغ ابدیت. جعفر سبحانی. (قم، نشر دانش اسلامی، 1363ش). ج1، ص359 377- (مرگ ابوطالب)

24 گنجینه های ویران. محمد عبایی خراسانی. (قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1369ش). ص146 155- (دلایل ایمان ابوطالب)

25 محمد(ص) پیغمبر شناخته شده. (نقد کتاب (محمد پیغمبری که از نو باید شناخت)). حاج شیخ محمدعلی انصاری قمی (1329 1405ق). (چاپ سوم: تهران ، چاپخانه رشدیه، 1347ش). ج1، ص139 180. (ابوطالب مؤمن قریش)

26 ناسخ التواریخ (زندگانی حضرت عیسی). لسان الملک میرزا محمدتقی خان سپهر (م1297ق). (تهران، انتشارات اسلامیه، بی تا). ج3، ص508 513- (وفات ابوطالب)