گنجینه معارف

دفتر سبز

بابانظر در سال گذشته تبدیل به کتاب مطرح و پرفروشی در حوزه دفاع مقدس شـد شـاید عـلت آن سادگی و بی تکلف بودن محتوای کتاب و البته ویژگی های ممتاز شهید نظرنژاد باشد؛فرمانده لشکری که در جنگ«بابانظر»نامیدندش و دلیری او در مـیدان نـبرد و تعمق و تدبیرش در عملیات مختلف زبانزد همگان بود. کتاب حاضر در چهار بخش و سه فـصل بـه ثـبت و تدویندستاوردهای حماسه مقاومت و پایداری ملت ایران پرداختهو دارای دو ویژگی است:1-در بسیاری از مـوارد مـستند به گفته ها و نوشته های ناظران و تحلیلگران و کارشناسان خارجی است که از موضعی بیرونی به جنگ تحمیلی نگریسته اند و علی رغم عناد آشکار،مجبور بـه اعـتراف در برابر واقعیت ها شده اند. به«دنبال آن گمشده»خاطرات رزمنده منوچهر رنجبر از روزهای آغـازین جنگ تحمیلی و عملیاتهای کربلای 4 و 5 و 8 و عملیات های والفجر 10 و 8 وعملیات بازدارنده بجلیه(منطقه عمومی عین خوش و فکه)برای رفع تهدید از شهرهای شوش،دزفول و اندیمشک است. این دفتر،هشتمین جلد از مجموعه کتاب های عکس دفاع مقدس با عنوان«جنگ تحمیلی»است. حس زیباشناختی جنگ باعث شده استکه وی عنوان این کـتاب را«جـنگ دوست داشتنی»بگذارد؛جنگی که 8 سال دوام کرد و زیباترین قصه های عالم را دردامان خود پروراند. این کتاب بـه اهـتمام موسسه روایت سیره شهدا و باحمایت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس قم منتشر شده است. این کتاب با نام کامل«گاه شمار حملات شیمیایی عراقدر هشت سال دفاع مقدس»با معرفی انـواع سـلاح های شیمیایی،تاریخچه حملات شیمیایی در جنگ های جهانی وجنگ عراق علیه ایران را آورده است.

چکیده ماشینی


منبع : مجله کیهان فرهنگی » مرداد و شهریور 1391 - شماره 309 - 308 تعداد بازدید : 2270     تاریخ درج : 1393/12/21    

کتاب شناسی دفـاع مقدس:دفتر سبز

معرفی بخشی از آثار مکتوب دفاع مقدس سارا صالحی

چاپ کتاب با موضوع جنگ تحمیلی از سال 1359 آغـاز شـد و در قالب شعر،داستان،خاطره و...هر دفتری رسالتی را پی گرفت که با وجود فرازوفرودهای قلمی،از جنس زمانش بود و پیام رسان،و در این میان خاطره ها بـه قلم دلاورمردان جبهه حق در برابر باطل آمار ویژه ای را طی این سال ها از آن خود کرده اند.اکنون بـه نظر می رسد تعداد عناوین انتشار یـافته این کتاب ها در حد چشمگیری باشد.در هفته پاسداشت آن ایام برگ هایی از دفتر 8 سال مقاومت را به کوتاهی پیش رویتان می گذاریم.امید که مقبول افتد.

آسمان فکه.

سید حسین تاج زاده،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسـلامی.1375(چاپ اول).«آسمان فکه»خاطرات رزمنده از دوران اسارت وی در عراق تا زمان پذیرش ناخواسته قطعنامه 598 و سپس آزادی اسراست.

آسمان

(مجموعه).تهران،روایت فتح.از این مجموعه که خاطرات سرداران شهید خلبان به روایت همسر است تا به حال خاطرات بابایی،فکوری،یاسینی،و...منتشر شده است.

آسمان مال من است

(مجموعه).مهدی قزلی،نشر«کتاب یوسف».

این مـجموعه(یادها،آسمانی ها،نوجوان،دانش آموز)برش کوتاهی از مـاندن و رفتن کسانی را روایت می کند که مبدأ و منشأ حیات‌اند،اما جایگاه آن‌ها والاست و جایشان در اعلی.زمینی‌اند،اما زمین‌گیر نیستند.

«آنچه اتفاق افتاد».

مرتضی سرهنگی،تهران،سوره مهر.

افرادی که علاقه مندند به دفاع مقدس از زاویه نگاه نیروهای عراقی بنگرند حتما باید این کتاب را بخوانند.«آنچه اتـفاق افـتاد»مجموعه خاطره های ده نفر از سرهنگ ها،فرماندهان و سربازی های عراقی است.آن چه موضوع این کتاب را جالب تر کرده است اشاره به جنایت های فرماندهان عراقی در دوران جنگ تحمیلی و مخالفت های برخی دیگر از فرماندهان و سربازی های عراقی با آن هاست.

آن روزها.

حسین بذرافکن،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفـاع مقدس،1389.

کتاب حاضر دربرگیرنده هفت داستان کوتاه با موضوع دفاع مقدس است که به شکلی روان و شیوا به نگارش درآمدهاست.

اردوگاه عنبر.

سرهنگ علیرضا پور بزرگ،وافی،تهران،مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهران.اسرایی که در اردوگاه های رژیم بعثی عراق در بدترین شرایط روحـی و جـسمی قرار داشتند نه تنها روحـیه دینی و مـلی خود را از دست ندادند،بلکه این موقعیت بحرانی را به فرصتی برای ساختن شخصیت خود تبدیل نمودند.تحمل و صبر آزادگان سرافراز هوانیروز در برابر شکنجه‌ها و بازجویی های بـعثی،روابط دوسـتانه اسـرا با یکدیگر در اردوگاه،روابط آن ها با بعثی ها و همچنین واکـنش آنـ ها در برابر اخبار داخلی ایران،از بخش های خواندنی این کتاب به شمار می آیند.

از الوند تا قراویز.

گل علی بابایی-حسین بهزاد،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مـقدس،1388.پدیدآورندگان ایـن اثـر به وقایع نگاری لحظه به لحظه و متکی بر مجموعه ای از روایت های شفاهی فرماندهان و رزمندگان جبهه همدان،طی هفته آغازین جنگ تحمیلی پرداخته اند.از آمادانا تا انقلاب اسلامی،بحران در کردستان،بازگشت به همدان،صلوات آباد؛سکوی پرش،کشف کودتای نقاب،تشکیل جبهه همدان،جنگ نـیابتی و دشـمنمی تازد عـنوان فصل هایند.

از میان دیوارهای بلند.

محمود رضا پیر هادی،ورامین،انتشارات علمی فرهنگی صاحب الزمان(عج)،1389.

این کتاب،خاطرات معلم آزاده مـحمد صـادق پازوکیاز رزمندگان شهرستان پاکدشت است که در عملیات توکل در تاریخ 59/10/20 به اسارت نیروهای بعثی عراق درآمد.

اطلس جغرافیای حـماسی خـوزستان در جنگ.

پژمان پور جباری،تهران،صریر،چاپ سوم،زمستان1390.

این کتاب چکیده ای از جغرافیای رخدادهای مهم حماسی استان خوزستان در جنگ را در قالب نوشتار،عکس و نقشه ارائه مـی کند.آن چه آمـده بـر مبنای هشت شهرستان درگیر در جنگ(خرمشهر،آبادان،شادگان،دشت آزادگان،اهواز،شوش،اندیمشک و دزفول)فصل بندی شده است.

&%30821FYKG308G%

کیهان فرهنگی » شماره 308 (صفحه 57)

اولین فرمانده.

رضا قلی زاده علیار،آذربایجان شرقی،بنیاد حفظ آثار و نـشر ارزش‌های دفـاع مقدس،1389.

«اولین فرمانده»،حماسه آفرینی های سردار شهید نادرپورفرمانده اولین گروه رزمندگان اعزامی از آذربایجان به جبهه های جنگ است.

بابانظر

(خاطرات شفاهی شهید مـحمد حـسن نظرنژاد)،مصطفی رحیمی،تهران،سوره مهر.

بابانظر در سال گذشته تبدیل به کتاب مطرح و پرفروشی در حوزه دفاع مقدس شـد شـاید عـلت آن سادگی و بی تکلف بودن محتوای کتاب و البته ویژگی های ممتاز شهید نظرنژاد باشد؛فرمانده لشکری که در جنگ«بابانظر»نامیدندش و دلیری او در مـیدان نـبرد و تعمق و تدبیرش در عملیات مختلف زبانزد همگان بود.او در تمام مدت جنگ در جبهه ها حضور داشت و دچار جـراحات جـدی شـد که مجروحیت شیمیایی و وجود بیش از 100 ترکش در بدنش تا هنگام شهادت وی پس از جنگ از آن جمله بودند.این کتاب حاصل 36 ساعت گفت وگو بـا شـهید،پیش از شهادت اوست.

باغ ماهی ها.

قاسم رفیعی،مشهد،نشر توس گستر.«باغ ماهی ها»داستان های واقعی از زندگی باشکوه شهیدحسین جمعی،مسئول محور برون مرزی بـارزان عـراق ومـسئول پدافند هوایی کردستان در سال های دفاع مقدس،است.

برکات سبز.

تهران سازمان عقیدتی سیاسیژاندارمری جمهوری اسلامی ایران.1369.

کتاب حاضر در چهار بخش و سه فـصل بـه ثـبت و تدویندستاوردهای حماسه مقاومت و پایداری ملت ایران پرداختهو دارای دو ویژگی است:1-در بسیاری از مـوارد مـستند به گفته ها و نوشته های ناظران و تحلیلگران و کارشناسان خارجی است که از موضعی بیرونی به جنگ تحمیلی نگریسته اند و علی رغم عناد آشکار،مجبور بـه اعـتراف در برابر واقعیت ها شده اند.2-این کتاب جنبه تحلیلی دارد و می کوشد با پرهیز از شعارگرایی و ذکر مصادیق و مقایسه های تـاریخی و بـحث مستند،مدعای خود را اثبات کند.عهدنامه ها وقطعنامه های میان دو کـشور یـا مـربوط به هر دو و 6 نامه صدام به رهبر انقلاب و رئیـس جمهوری اسـلامی ایران وچهار پاسخ رئیس جمهوری ایران در سه فصل آمده است.

برگزیده ها

(مجموعه داستان ها و خاطرات جنگ-یادبود پنجمین سـالگرد دفـاع مقدس).اداره کل انتشارات وتبلیغات وزارت فـرهنگ و ارشـاد اسلامی.تهران.نشر فـرهنگیرجاء.1364(چاپ اول).

این مـجموعه شـامل شش اثر است که پس از خواندن کتاب،باور کـردن ایـن همه شور و حرکت و زندگی که از قلم نویسندگانش تراوش کرده دشوار می نماید.آن چه در این مجموعه آمـده،حرف دل اسـت،اما نویسندگان مطالب را تنها در خیال نپرداخته اند،بلکه در آینه ای دیـده اند کـه رو دررویواقعیت و حقیقت حیات قرار گـرفته است.

بشنو از دل

(مجموعه خـاطره-7).محسن شاهرضایی،تهران،معاونت تبلیغات و انتشارات نمایندگی ولی فقیه در نیروی زمینی،1371(چاپ اول)

این مجموعه دربرگیرنده مصاحبه با 40 نفر از آزادگان سلحشور و عزتمند مـیهن اسـلامی در بدو ورودشان به میهن است و اغـلب مـصاحبه ها تـوسط برادران فعال و تـلاشگر تـبلیغات و انتشارات قرارگاه مقدم نـیروی زمـینی سپاه در جنوب-کربلا-انجام شده است.در این مصاحبه ها آزادگان به 10سوال درباره اسارات خود و وضعیت اسـرا و....پاسـخ گفته اند.

بوی خوش جنگ.

عبد الرضا حیاتی،تهران.انتشارات امیرکبیر

در میان آثار دفاع مـقدس،نمایشنامه کـمتر دیده مـی شود؛این درحـالی اسـت که دفاع مقدس و مـفاهیم طرح شده در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مصالح بسیار مناسبی را برای نوشتن نمایشنامه در اختیار نویسنده قـرار مـی دهند.«بوی خوش جنگ»از معدود نمایشنامه ها درباره دفاع مـقدس است و زنـدگی جـانبازی را بـه تـصویر می کشد که در زمـان جنگ و پس از مـدت ها دوری از خانواده تصمیم می گیردبه همراه مادرش دوباره به زادگاهشان بازگردند.پدر محسن چند سال است که به شهادت رسـیده اسـت.در ایـن نمایشنامه گفت وگویی خیالی میان محسن و پدرش درمی گیرد؛پدراز فرزند مـی خواهد تـا لبـاسی بـهشتی بـر تـن کند و به سرزمین دیگری برود.در پایان نمایشنامه،محسن عروج می کند وفقط لباسهایش روی ویلچر باقی می ماند.کل این نمایشنامه در یک پرده ارائه شده است.

به دنبال آن گمشده.

منوچهر رنجبر،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.1374.

به«دنبال آن گمشده»خاطرات رزمنده منوچهر رنجبر از روزهای آغـازین جنگ تحمیلی و عملیاتهای کربلای 4 و 5 و 8 و عملیات های والفجر 10 و 8 وعملیات بازدارنده بجلیه(منطقه عمومی عین خوش و فکه)برای رفع تهدید از شهرهای شوش،دزفول و اندیمشک است.برادر نویسنده،که او نیز فرمانده گروهانی بود،در جریان عملیات کربلای 4 به شهادت رسید که شرح آن در کـتاب آمده است.

به رنـگ کودکی،

حسن شیردل،تهران،سوره مهر.«به رنگ کودکی»خاطرات نونهال 9 ساله(در زماننگارش کتاب)،جواد صحرایی از سال های حضور در جبهه است.پدر جواد فرمانده گردان امام محمد باقر(ع)بود و بنا بهدستوری از سوی فرمانده لشکر 25 کربلا،تمامی فرمانده انارشد گردان ها باید همراه خـانواده هایشان در پایـگاه مستقرمی شدند.همین سبک زندگی یک سری اتفاقات و خاطرات را برای آن ها رقم می زند...

پرواز بی نهایت.

سازمان عقیدتی سیاسی ارتشجمهوری اسلامی ایران،انتشارات ارتش جمهوری اسلامی ایران

«پرواز بی نهایت»داستان زندگی سرلشکر شهید عباس بابایی است.

پنهان زیر باران.

سید قـاسم یـاحسینی،تهران،دفتر ادبیات و هنر مقاومت.

خاطرات سردار علی نـاصری بـه همت سید قاسم یاحسینی،از پژوهشگران دفتر ادبیات و هنر مقاومت،تدوین گردیدهاست.گفت وگو با سردار 70 ساعت طول کشیده است و درنتیجه،ناگفته ها و خاطرات سال های دفاع مقدس از لابهلای سخنان وی جـان گـرفته و بازگوشده اند.سردار علیناصری در سن 20 سـالگی در سـال آغازین جنگ تحمیلی(1359)به اطلاعات عملیات پیوست و اواخر همین سالنخستین عملیات شناسایی اش را انجام داد.خاطرات اینآزاده سرافراز و جانباز جنگ تحمیلی گوشه هایی از رشادت ها ودلاوری های مردان دفاع مقدس را در دوران دفاع و اسارت بازگو می کند و پرده از ناگفته های جنگ برمی دارد.

پوتین های مریم.

فریبا طـالش پور،تهران،سوره مـهر.راوی«پوتین های مریم»یکی از زنان خرمشهوری به نام«مریم امجدی»است.وی که دوران نوجوانی و جوانی اشمصادف با روزهای جنگ بوده پس از انقلاب ضمن تحصیلدر دبیرستان و عضویت در نهادهای شکل گرفته پس ازانقلاب از جمله بسیج مستضعفین خرمشهر،دوره هایامدادگری و فنون نظامی را می گذارند و بـا شـروع تهاجمعراق بـه خرمشهر به امدادرسانی در بیمارستان دکتر مصدق و نگهداری از انبار مهمات مسجد جامع شهر می پردازد؛در این مدت گاهی نیز بـه خط مقدم جبهه می رود.راوی در این کتاب به نقل خاطراتی از شروع جنگ ایـران و عـراق و اشـغالخرمشهر تا زمان آزادسازی آن می پردازد.

تجلی عشق

(و چند داستان دیگر).تهران،واحدتبلیغات و انتشارات ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاباسلامی.1368(چاپ اول)

این مجموعه داستانی با بهره گیری از آثـار ارزشـمند و خاطراترزمندگان توسط هنرمندان بسیجی علیزاده،سلامی،رشیدیو خانم وحیدی تدوین شده است.تجلی عشق،گردنبند مهر،تیر خـلاص،دکل،آرپی جـی 11،پاس بخش،پل،هشتادویک هشتاد و دو،شبی با ملائک عناوین این داستان هایکوتاهند.

تمنای شهادت،

گردآوری مراداحمدی،تهران،نشرمجنون.

زوایایی از خصوصیات سردار لشکر شهید احمد کاظمی،

فرمانده نـیروی زمینی سپاه،از زبان همرزمان وی در این اثرگردآوری شده است.

جاده پیروزی

(مجموعه خاطرات جبهه).جهادگراندامغان در دوران دفاع مقدس،تهران،مرکز حفظ و نـشر آثاردفاع مقدس(وزارت جهاد سـازندگی)،1374(چاپ اول).

خاطرات ایـن مجموعه برگرفته از سخنان جهادگران شهرستان دامغان در سمیناری در آن شهرستان است.

جشن حنابندان.

محمد حسین قدمی،تهران،حوزههنری سازمان تبلیغات اسلامی.این اثر مجموعه ای از دوگزارش جنگی است،حکایت اول گوشه ای از خلوص،ایمان و عشق را در میدان نبرد به تصویر می کشد و گزارش دومحکایت پرستوهای مهاجر جبهه های جـنوب است.

جغرافیای عملیات ماندگار دفاع مقدس.

احمدپوراحمد،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،چاپ دوم،1390.

اثر حاضر دربرگیرنده طرح پژوهش«جغرافیای هشت سالدفاع مقدس»است که از سال 1373 به اجر درآمد و گزارشنهایی آن به تفصیل در 9 جلد ارائه گردیده است.در این کتاب شرایط طبیعی و نقش عـوامل جـغرافیایی در طولجنگ تحمیلی به اختصار بیان شده است.

مؤلف در این اثر ضمن معرفی هر عملیات به صورت مستقلبه شرح موقعیت و محدوده جغرافیایی منطقه عملیاتی،ویژگی های جغرافیایی طبیعی منطقه عملیاتی،اقلیم منطقه عملیاتی،زمین شناسی منطقه عملیاتی،ویژگی های انسانی منطقه عـملیاتی قـبل از جنگ،راه ها،اهمیت استراتژیکی منطقه عملیاتی،اهداف عملیات،اقدامات دشمن قبل ازعملیات،فضای حاکم بر کشور،روند عملیات و سپسنتیجه گیری پرداخته است.

جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان.

پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس-مرکز ملی اسناد،تهران،انتشارات شکیب.1387(چاپ اول)

این مجموعه دربردارنده اسناد مطبوعاتی و بـریده جـرایدخارجی موجود در مرکز ملی اسناد دفاع مقدس است وپیشینه جمع آوری آن به روزهای آغازین بحران و تشکیل دفتر تبلیغات جبهه و جنگ بازمی گردد.به منظور بهره برداری کامل تر از مجموعه کتاب های جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان،تصویر اصل مـنابع خـبری تـلخیص و ترجمه شده در هر کتاب،در قالب کـتاب الکـترونیک تـهیه و با هرجلد ارائه شده است.

جنگ به روایت فرمانده.

درس گفتارهای جنگ دکتر محسن رضایی میرقائد/به اهتمام پژمان پورجباری،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1390.عناوین جنگ مـاقبل جـنگ،هجوم سـراسری؛توقف دشمن

و توازن قوا،عبور از بحران و تحول در جنگ،دوران عدم الفتح،دوره پیروزی های نـهایی،توقف در جـنوب؛تحرک درغرب،سال سرنوشت،تجزیه وتحلیل حوادث پایان جنگ،هویت انقلابی رزمندگان و توسعه تجربی در جنگ بیانگرموضوعاتی اند که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.

جنگ تحمیلی و دفـاع در بـرابر تجاوز

(خرمشهر)عباس مـیرهاشمی،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش هادفاع مقدس،1387.

این دفتر،هشتمین جلد از مجموعه کتاب های عکس دفاع مقدس با عنوان«جنگ تحمیلی»است.بیشتر مجلدات این مجموعه که در همان سال های دفاع مقدس چاپ و منتشرشده،ترتیب موضوعی ندارند و بیشتر حاصل تلاشی ارزنـدهبرای ثـبت تـصویری این بخش ماندگار از تاریخ این سرزمین بوده اند.اما جلدهای انتشار یافته در سال های اخـیر مـوضوعی مستقل دارند و در تنظیم عکس ها علاوه بر اطلاعاتشناسنامه ای هر عکس از قبیل مکان،تاریخ و نام عکاس،توضیح کوتاهی درباره هر عـکس درج شـده تا بیننده درکبیشتر از موضوع آن داشته باشد.

جن دوست داشتنی.

سعید تاجیک،تهران،سورهمهر.

کتاب حاضر خاطرات خودنوشته سعید تاجیک نویسنده جـوانو رزمـنده جـبهه های جنوب است که به صورت روایی تهیهشده است.سعید تاجیک لحظه هایی را در جنگ به تصویرمی کشد کـه کـمتر در دیـد دیگران،به ویژه خبرنگاران داخلی وخارجی آمده است.حس زیباشناختی جنگ باعث شده استکه وی عنوان این کـتاب را«جـنگ دوست داشتنی»بگذارد؛جنگی که 8 سال دوام کرد و زیباترین قصه های عالم را دردامان خود پروراند.

جنگ خیابانی.

سید نظام مولاهویزه،تهران،حوزههنری سازمان تـبلیغات اسلامی.

گزارشی اسـت از قـیام مردم عراق پس از جنگ نفت ومجموعه مصاحبه هایی با عده زیادی از پناهندگان عراقی.

چریک چمران.

علی باقری وکیل آباد،اردبیل،بنیادحفظ آثار و نـشر ارزش‌های دفاع مقدس،1389.

اثر حاضر دربرگیرنده خاطرات خواندنی و گاه حیرت انگیزمقصود حیدری از رزمندگان ستاد جنگ های نامنظم شـهیدچمران است.

چزابه.

سردار فـتح اللّه جـعفری،تهران،سوره مهر.سردار فتح اللّه جعفری،از فرماندهان جبهه جنوب،حوادثجبهه های جنگ در کردستان و چزابه را به تصویر کشیدهاست.این کتاب بـیشتر بـه خاطرات،فعالیت فرماندهی وشهادت دلاورمرد جبهه های جنوب،حسن باقری اشاره دارد.

حرمان هور.

شهید احمد رضا احدی،به اهـتمام علیرضا کمری،تهران،سوره مهر.

دستنوشته های خواندنی شهید احمد رضا احدی،دانشجویسال دوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی،که در سال 1364در کنکور سراسری در تـمامی رشـته های انـتخابی رتبه اولرا کسب کرد این اثر را پدید آورده اند.«حرمان هور»از سه دفتر مستقل و مکتوبات پراکـنده شـهید فراهم آمده و تدوین شده است.

حقوق بشردوستانه در جنگ ایران و عراق؛مرور رفتار عراق.

نعمت اللّه پورمحمدی،تهران،مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،1385.

نگارنده این کـتاب کـه خود مدت ها در جبهه های جنگتحمیلی حضور داشته و درحال نبرد با متجاوزان به اسـارتنیروهای عـراقی درآمده و سال های متمادی نیز شاهدرفتارهای رژیم بـعثی بـا اسـیران بوده است و پس از آزادیبه ادامه تحصیل در رشته حـقوق بـین الملل پرداخته کوشیدهاست با بیان مصادیقی به تبیین گوشه هایی از رفتارهای جنایتکارانه این رژیم با مـدافعان و اسـیران ایرانی و اهداف غیرنظامی بپردازد و عدم پایـبندی دولت عراق بـه مـقرراتحقوق بـشردوستانه بین المللی را تا حدودی روشن سازد

حماسه میمک.

سعید بساطی،تهران،نشر شـاهد.1378(چاپ اول).

شهریور پنـجاه ونه بود که عراق به میمک(واقع درغرب استان ایلام)حمله و بلندی های آن را تصرف کرد.این بـلندی ها دارای اهـمیت بسیار بالایی برای عراق بود،زیرا بـا گرفتن ارتفاعات به راحـتی بـر خاک ایران و عراقدر آن منطقه مـشرف و مـسلط شد.عملیات میمک درتاریخ 59/10/19 از زمره جنگ های چریکی و ایذایی بودکه با کمک نیروهای مردمی،ارتش جـمهوری اسـلامی وبا پشتیبانی هوانیروز صورت گـرفت و دشـمن از آن قـسمت خاک جمهوری اسلامی بـیرون رانـده شد.

هدف این مجموعه بیشتر نـشان دادن نـمونه ای از مبارزات و مقاومت های مردمی و حضور داوطلبانه آنان در سطحکشور جدای از قالب و ساختار نظامی است.خاطرات ازطریق مـصاحبه بـا بازماندگان عملیات گردآوری شده اند،البتهگردآوری جملگی خـاطرات و مـصاحبه با هـمه بـازماندگان بـه هیچ وجه مقدور نبود.

حماسه یاسین.

سید محمد انجوی نژاد،تهران،سورهمهر.

این اثر،خاطرات جـذاب و خودنوشته ای درباره رزمندگان گردان یاسین و گروهان قهار است که وظیفه غواصی را درایام جنگ ایران و عراق بـر عـهده داشتند.

خاک های نرم کوشک.

سعید عاکف،تهران،نشر کاتبان.

این کتاب حاوی خاطرات خانواده و هـمرزمان شـهیدعبد الحـسین بـرونسی،فرمانده تـیپ 18 جواد الائمه است.

خداحافظ کرخه.

داوود امـیریان،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی،1369(چاپ اول)

کتاب«خداحافظ کرخه»شاید همه دارایی داوود امیریان ازچند سال حضور او در جبهه نباشد،ولی مطالب زیادی کفدست خواننده مـی گذارد؛مطالبی کـه بـاید هر ایرانی از آن درجیب حافظه اش داشته باشد.

این کلامی از نـاشر دربـاره داسـتان نویس اسـت کـه مـی گوید:پایم که به جبهه باز شد،انگار به دنیای دیگری قدم گذاشتم.شلمچه،مهران،شاخ شمیران،منطقه مرصاد و آخر پاسگاه زید ایستگاه های پروازی بودند که کبوتران عاشق از آنجا به سوی معشوق پرواز کردند،اما من ماندم بـا بال هایی شکسته...حال که مانده ام نمی توانم ننویسم...از مجید کهیا حسین گفت و رفت.از شهید ساغری که هنگام شهادت بابدنی مجروح رو به سوی قبله دراز کشیده و پر زد.از بسیجیان مظلومی که با رندی تمام در آخرین روزهای خوش جـنگ ازدر نـیمه باز شهادت گذشتند و...

خرمشهر جاودانه.

سیده الهام باقری،تهران،نشربه آفرین...نشر جهان اندیشه،1384(چاپ اول).

این کتاب به شرح فعالیت های مهندسی رزمی جنگ جهاد،بازسازی و نوسازی مناطق آسیب دیده و خاطرات ایثارگران و شهدای جهادگر در عملیات بیت المقدس پرداخته است.

خواب ارغوانی.

علی موسوی گرمارودی،تهران،سوره مهر.

علی موسوی گـرمارودی،از شـاعران بنام و مطرح انقلاب،اشعار بسیاری هم با موضوع دفاع مقدس دارد که جملگیدر این کتاب آمده اند.غزل،مثنوی،قطعه،سپید و نیماییقالب های این شعرهایند.باغ رنگ،دشت شهیدان،گروه ابوذر،باران اخم،خیال های قطبی و...تعدادی از شـعرهای این مجموعه اند.

خوشه های خاطره

(برگ هایی از روزهـای اسارت).قاسم جعفری،قم،مرکز انتشارات دفتر تـبلیغات اسـلامی،1375(چاپ دوم).

«خوشه های خاطره»وضعیت گروهی از اسیران ایرانی رادر یکی از اردوگاه های موصل بیان می کند.نگارنده که خودپابه پای دیگر رزمندگانمان طعم اسیری را چشیده استتلاش خود را بر بیان واقعیات آن ایام و پرهـیز از خـیال پردازیو قهرمان پروری گذارده و آن ها را بـه تـرتیب تاریخی در ایناثر آورده است.

فصل دوم این کتاب به مطالعه تطبیقی قوانین بین المللی درباره اسرا و عملکرد نظام بعث عراق اختصاص دارد.

در چشمه آفتاب.

مهدی فرخی،تهران،معاونت هنری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1390.اثر حاضر دربـرگیرنده مـجموعه مینیاتورهای مهدی فرخیدرباره دفاع مقدس است.

در نگاره های فرخی،سرو به عنوان یک عنصر پایدار هموارهدیده می شود.گرچه سرو از دیرباز در فرهنگ ایرانی موردتوجه هنرمندان بوده و در آیین و مراسم گوناگون به عنوان نمادی مفید به کار گرفته شده است.

درس هایی از راهبرد،حقوق و دیـپلماسیدر جـنگ ایران و عراق

(مجموعه مـقالات).گردآوریاز کریستوفرسی.جوینر،برگردان از داود علمایی کوپایی،با مقدمه و توضیح علی شمخانی،تهران،نشر مرزوبوم،1389.

کارشناسان خارجی در بررسی جنگ ایران و عراق اهداف مختلفی را دنبال می کنند.هرچند عده ای بـه دلیل دریافت اطلاعات ناقص،نادرست یا غلط،یا وابستگی به دولت های حامی حکومت عراق یـا...به بـیراهه رفـته یا دچار تحریف شده اند،اما در مجموع این آثار برای محققان ژرف اندیش مفید و قابل بهره برداری است.بخصوص برای کسانی که از نزدیک در صـحنه های نـظامی یا عرصه های سیاسی این واقعه بزرگ حاضر بوده یا در آن مسئولیتی داشته اند،ضروریاست که دیدگاه و قـضاوت دیـگران را در ایـن باره بدانند و ازنکاتی که از نظر آن پنهان مانده است،بهره ببرند.

این کتاب که در 14 فصل تدوین شده،مجموعه مقالاتی از نویسندگان مـختلف با دیدگاه های متفاوت است.در این کتاب به دلیل انتشار نه چندان دور آن از زمان آتش بس(2 سـال)،برخی وقایع منطقه ای به دلیـل جـانبداری از عراق مطرح نشده است،اما امروز پس از گذشت سال ها مسائل فراوانی از جمله آغازگری جنگ به دست حکومت عراق آشکار گردیده است.

در قلب کردستان.

به کوشش ابو القاسم شکری،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1389.این کتاب گوشه ای از خاطرات خواندن سـردار شهید حاجاکبر آقابابایی از زبان همرزمان و فرماندهان دفاع مقدس است.«در قلب کردستان»از کتاب های پروژه شهیدبروجردی است که با پیوست عکس های شهید به زیور طبع آراسته گردیده است.

در کمین گل سرخ

(روایتی از زندگی شهید علی صیاد شیرازی).محسن مؤمنی،تهران،سوره مهر.

بهترین کتاب دفـاع مـقدس در سال 83؛روایتگر زندگی شهیدسپهبد علی صیاد شیرازی در سبکی نو و بدیع است.نویسنده در لابه لای متن کتاب هر کجا که مناسب دیده وقایع را اززبان خود شهید نقل کرده است.

کیهان فرهنگی » شماره 308 (صفحه 61)

درهای آسمان روی زمین باز می شوند.

سیاوش رحیمی،تهران،بنیاد حـفظ آثـار و نشر ارزش هایدفاع مقدس،1389.

مؤلف کتاب را در قالب یک رمان بلند به نگارش درآوردهاست.این رمان اگرچه به تمامی درباره زندگی و مبارزات سردار شهید مهدی باکری نیست،اما براساس خاطراتی گزینشی از زندگی و مبارزات این شهید شکل گـرفته است.

دسته یک

(باز روایـی خاطرات شب عملیات1364/11/24 جاده فاو ام القصر).اصغر کاظمی،تهران،سوره مهر.

کتاب«دسته یک»جلد یکم از یک مجموعه دو جلدیو حاوی احوال و اقوال افراد یک دسته 29 نفره نظامیاست که در شب عملیات به مأموریت اعزام شده و هر کـدام سرنوشتی پیـدا کـرده اند.این کتاب بخشی از گذشته و آینده این افـراد را نـیز شـامل می شود.اصغر کاظمی محقق،16سال سرگرم تهیه آثار،نگارش احوال و تدارک مقدمات این کتاب بوده است.

دفتر آبی.

مرحوم ابو الفضل سپهر،تهران،فرهنگسرایپایداری

این کتاب مجموعه اشعار ابو الفضل سپهر است کـه بـا بـیانیمتفاوت و با سبکی قدیمی و شیرین(اتل متل)سروده شده است و به احوالات رزمـندگان چـه در زمان جنگ و چه پساز آن می پردازد.

دکل ابوذر.

سردار فتح اللّه جعفری،تهران،سوره مهر.این کتاب اهمیت دکلی را به تصویر می کشد که دربیابان های شرق کارون بود و تـوسط شـهید بـاقری«دکلابوذر»نامیده شد.

دلتنگی های سربازان توپ.

مهرداد طاهری،آذربایجان غربی،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1389.

«دلتنگی های سربازان توپ»دربردارنده شـش داستان کوتاه است که عنوان اصلی کتاب از نام یکی از این داستان ها انتخاب شده است.

دوازدهمین اردوگاه.

اصغر زاغیان،انتشارات ولاءمنتظر.

شرح خاطرات آزادگانی که دورانی مشقت بار و دشـوار رابـا صـبوری گذرانده اند پیش از این هم موضوع بسیاری ازکتاب های دفاع مقدس بوده اسـت،اما خـواندن تک تکآن ها خالی از لطف نیست،چرا که هر کدام از آزادگانخاطراتی از جنس دیگر دارند.این کتاب هم روایت رنج هایآزادگان ایـرانی در اردوگـاه های عـراقی است.وضعیت اسرا دراین اردوگاه ها در دوران جنگ و پس از آن،نحوه اسارت،محدودیت های بسیاری کـه در ایـن اردوگـاه ها وجود داشت،شکنجه و آزار و اذیت اسرا از جمله مواردی اند که نویسنده دراین کتاب به آن ها پرداخته است.

دوره درهـای بـسته 2.

مریم برادران،تهران،روایت فتح.

«دوره درهـای بسته 2»از عنوان کتاب هایی است که اسارترا از زبان آزادگان روایت می کند.در این کتاب ها سعی بـرآن بـوده که فضای اسارت به صورت روایی ترسیم گردد،به گونه ای که واقعیت به درستی نـمایانده شـود.«دوره درهـای بسته 2»به روایت اسیر شماره 15523 یعنی فاطمه ناهیدی نقل می شود.مریم برادران،نگارنده،از آغاز جنگ وضعیت اعزام به جـبهه فـاطمه ناهیدی را ترسیم می کند.فاطمهفارغ التحصیل رشته مامایی،24 ساله،با گروهی از پزشکانبرای امداد به جبهه های دفـاع مـقدس اعـزام می شود.در این کتاب حالات روحی و وصف سختی های دوران اسارت،به ویژه برای یک زن،به خوبی به تصویر کشیده شده ومـخاطب را نـاخودآگاه تا پایان ماجرا به دنبال خود می کشاند.

راز گمشده مجنون.

مرضیه نظرلو،تهران،بنیادحفظ آثار و نشر ارزش های دفـاع مقدس،1389.

«راز گـمشده مـجنون»برشی داستان گونه،اما کاملا مستند اززندگی،جنگ،قرارگاه نصرت و رازورمزهای هور است که گوشه هایی از حماسه آفرینی سردار بزرگ جنگ شهید عـلی هاشمی را بـه تـصویر کشیده است.

راز نگین سرخ.

حمید حسام،تهران،صریر(وابستهبه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس)،1389.

«راز نگین سرخ»زندگی نامه داسـتانی سـردار شهید مهندس محمد شهبازی فرمانده سپاه و جانشین لشگر 27 محمدرسول اللّه(ص)است.

رفاقت به سبک تانک.

داوود امیریان،تهران،سوره مهر.

کتاب مجموعه ای پراکنده از طنزهای جبهه است و بـهترین کتاب دفـاع مقدس در سال 83 و از معدود کتاب های طنزجنگ.

رؤیای پرواز.

فاطمه دهقان نیری،تهران،بنیاد حفظآثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1389.

«رؤیای پرواز»خاطرات صـمیمی و خـواندنی محمد علی فلکی است که تمایل وی بـه نـقل خـاطرات برادر کوچکتر و شهیدش«محسن فلکی»موجب شده بخش عـمده ای ازکـتاب به سرگذشت خانواده این شهید بزرگوار اختصاص یابد.

سردار خطیب.

محمد علی قربانی،تهران،معاونتروابط عمومی و انتشارات سپاه پاسـداران انـقلاب اسلامی.

این اثر به پاس خدمات شهید حـجت الاسـلام و المسلمین شیخ عـباس شـیرازی،فرمانده تـبلیغات جنگ در سال های دفاع مقدس،تدوین شده است.زندگی نامه ایـن روحـانی شهید در فصل های اول و دوم کتاب آمده است و سپس ویژگی های اخلاقی و سیر تکامل او از دوران نوجوانی تاتحصیل در حوزه عـلمیه،حضور در مـبارزات انقلابی،آغازجنگ و تأثیر خطابه های جذاب شیخ و ایـده های او درزمینه تبلیغات از زبان خـانواده و هـمرزمانش بازگو شده اند.تمامی بخش های کتاب«سردار خـطیب»با تـکیه بر تاریخ شفاهی و گفت وگو با اطرافیان شهید از جمله حجت الاسلام سید محمود دعایی،سردار محمد بـاقر ذو القـدر،محمد باقرنیکخواه و سردار محمد علی آسـودی تـدوین شـده اند.نامه ها و یادداشت های شهید و هـمچنین مـتن سخنرانی های وی درجمع فرماندهان و رزمـندگان دوران دفـاع مقدس و اسناد وتصاویر مربوط به او نیز در ادامه کتاب،جای گرفته اند.

سفر به قله ها

(پنج گزارش جنگی).سید یاسرهشترودی/مرتضی سرهنگی/هدایت اللّه بـهبودی،تهران،انتشارات بـرگ.1367(چاپ اول).

در این اثر همان گونه که اشاره شده بـخشی ازحـماسه آفرینی های رزمندگان ایـران در جـنگ تـحمیلی درقالب گزارش بر کـاغذ نشسته است.حلبچه،سفر به قله ها،کردستان عراق حکایت ناگفته ها،و خاکریزهای ایمان،درسال 1366 و 1367 نگاشته شده اند،اما تألیف«بهار درآبادان»در سال 1361 بـوده است.

سفر سرخ.

نصرت اللّه مـحمودزاده،تهران،انتشاراتعلم الهدی.

این کتاب داستان زندگی شهید حسین عـلم الهـدی در دوبـخش کـودکی تـا پیروزی انقلاب اسـلامی و دوران جنگت حمیلی عراق علیه ایران است.نویسنده با قلم شیوا حماسه حسین علم الهدی و یارانش را در کربلای هویزه روایت کرده است.

سیاه و سفید،خاکستری.

ساسان نـاطق،اردبیل،بنیاد حـفظ آثـار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1389.

کتاب حاضر دربرگیرنده خاطرات زنـدگی و رزم سـرهنگ مهدی ثـابتی زاده از فـرماندهان ارتـش در سـال های دفاع مقدس است.

سیری در جنگ ایران و عراق

(مجموعه شش جلدی).محمد درودیان،تهران،مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،78-1377.این مجموعه عهده دار توضیح،بررسی و تجزیه وتحلیل رخدادهای سیاسی-نظامی جنگ هشت ساله است.در این مجموعه جنگ به 5 دوره زمانی تقسیم و هـر دوره در یک جلد گنجانده شده است که عنوان های آن به ترتیب سیر زمانی چنین است:1-خونین شهر تا خرمشهر(از آغاز تهاجم سراسری عراق تا فتح خرمشهر در عملیات بیت المقدس).2-خرمشهر تا فاو(پس از عملیات بیت المقدس تـا فـتح فاودر عملیات والفجر 8)3-فاو تا شلمچه(پس از عملیاتوالفجر 8 تا فروریختن دیوارهای دفاعی عراق در شرقبصره در عملیات کربلای 5)4-شلمچه تا حلبچه(پس ازعملیات کربلای 5 تا انتقال منطقه نبرد از زمین به دریاو از جنوب بـه شـمال غرب و تصرف حلبچه در عملیات والفجر 10)5-حلبچه تا مرصاد(پس از عملیات والفجر 10تا پذیرش قطع نامه 598 و آخرین عملیات جمهوری اسلامیایران در منطقه چارزبر و انهدام منافقین)6-کتاب ششم باعنوان«آغاز تـا پایـان»به دلیل تشابه کلی در روش بررسی رخدادهای جـنگ در امـتداد مجموعه پنج جلدی محسوب می شود و آن را می توان ششمین جلد مجموعه به شمارآورد،لیکن به لحاظ موضوع بندی،جدید و سبک و سیاق فصل بندی آن و مهمتر از همه بیان جنگ از آغاز تا پایان دریک جلد نـمی تواند در ادامـه مجموعه یاد شده بـاشد و بـیشتربه عنوان یک کتاب مستقل قابل ارزیابی است.

شانه های زخمی خاکریز

(خاطرات یک امداگرجانباز).صباح پیری،تهران،انتشارات حوزه هنری سازمانتبلیغات اسلامی،1369(چاپ اول)

این کتاب خاطرات هفت سال حضور یک امدادگر درجبهه های دفاع مقدس است؛خاطرات صباح پیری.

شعر مقاومت و دفاع مقدس.

افسانه شیرشاهی،تهران،مرکز اسناد انـقلاب اسلامی،1390.

این اثـر،پژوهشی برای آشنایی با پدیده شعر مقاومت درادبیات معاصر ایران است و شاید بتوان گفت کامل ترینمجموعه ای است که می توان برای شعر دفاع مقدس یافت،هرچند که هشت سال حماسه و دفاع ظرفیت های فراوانیبرای تـولید ادبـی و هنری دارد.ایـن پژوهش در 8 فصل بهشرح زیر ارائه گردیده است:مقدمه،مفاهیم و کلیات،عناصرو کارکردهای شعر دفاع مقدس،شعر مقاومت در بسترتحولات اجتماع،قالب های شعری،سبک ادبی شـعر دفاع مقدس،سبک زبانی شعر دفاع مقدس،سبک فکری،درونمایه و مضامین شعر دفاع مقدس،شاعران دفـاع مقدس.

شمشیر پیروزی.

سورنا کـیانی،تهران،سازمان حـفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس آجا،1383.

کتاب«شمشیر پیروزی»بیان کننده داستان آن«سیمرغظفر»است که بر«قاف میمک»سایه افکند و با نوش دارویی سحرآفرین به رستم ایران حـیاتی دگـرباره بخشید و او را به آغوش مام تاریخ ساز وطن بازگردانید.حماسه میمک اولین عملیات پیروزمندانه برای آزادسازی حدود 200 کـیلومترمربع از خـاک مـقدس کشورمان بود و ابهت ارتش عراق را در هم شکست.«شمشیر پیروزی»حاصل یک سال تحقیق و تألیف(از آبان1382 تا اواخر بهمن 1381)است.

طراحی در بحران،

مراکز درمـانی صحرایی.سید بهشید حسینی،تهران،بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس،1386.

مؤلف در این اثر با هدف ثبت گوشه هایی از تـجارب جنگ به ایجاد بیمارستان های صـحرایی جـنگی و سیر تحول سازه های مورد استفاده در طول سالیان جنگ اشاره کرده است.دربخشی از آن آمده است:درماه های اول جنگ و پس ازاحساس نیاز به بیمارستان های صحرایی تعدادی بیمارستان چادری برپا گردید.در فاصله کوتاهی ناکارآمدی و ناامنی بیش از حد این بیمارستان ها که بیشتر در حـد یک اورژانس عمل می کردند،مشخص گردید.بلافاصله بیمارستان هایی باکانکس و تجهیزات کامل تر ساخته شد،اما این بیمارستان هانیز در مقابل برتری هوایی دشمن با آسیب پذیری صددرصدمواجه بود.مدتی از جنگ می گذشت و عملیات های جنگیبا دقت و برنامه ریزی مناسب تر و با تکیه بر عـوامل پشـتیبانی مؤثر اجرا می شد،نیاز به بیمارستان های صحرایی اما مقاومدر برابر انفجارات با درجه استتار بالا،منجربه ایجاد سوله هایفلزی با قاب پنج ضلعی و پوشش ورق موج دار گردید.

از آنجایی که ضریب اطمینان و امنیت بیمارستان هایصحرایی بسیار مورد توجه بـوده و سـازه های فلزی در مواردخاص نمی توانست جوابگوی چنین نیازی باشد،استفاده ازسازه های بتنی پیش ساخته شامل:قاب چهار تکه گلدانی،قطعات هلالی،قطعات صندوقی،قطعات سه تکه اکباتانی،روش در جاسازی،مورد توجه قرار گرفت.سازه های بتنیبرخلاف سوله های فلزی-که در طول جنگ به یـک شـکلمورد استفاده قرار گرفتند-دارای سیر تحول محسوس درطول چندین سال تجربه و آزمون و خطا بودند.

این تحول اگرچه نهایتا نتوانست به طور کامل مسائلو مشکلات متعدد،پیچیده و گاه متناقض مربوط بهبیمارستان های صحرایی را حل کند،اما تـوانست در بـرهه هایمختلف و شـرایط گوناگون محیطی،زمانی و جنگی بهترینپاسخ ها را بـه هـمراه داشـته باشد.

طلایه داران دوکوهه.

به کوشش جمعی ازنویسندگان،تهران،انتشارات بیمه ایران.1389.

طلایه داران دوکوهه تلاشی است از سوی«ستاد یادواره طلایه داران دوکوهه»درجهت شناساندن سیمای نورانی19 تن از فرماندهان شهید تیپ و محور لشکر 27 محمدرسول اللّهـ(ص).نویسندگان،این زنـدگی نامه ها را بـا اطلاعاتموجود در پرونده ها و تحقیقات دم دستی خودشان جمع آوری کرده و در کوتاهترین زمـان نـگاشته اند؛ازاین رو قطعا آن طورکه بایدوشاید نتوانسته اند به بررسی جامع سیره این شهیدان بپردازند.نحوه چینش زندگی نامه ها هم در مجموعه براساس تاریخ شهادت شهیدان است.

عبور از آخـرین خاکریز.

دکتر احمد عبد الرحمن(پزشک اسیر عراقی)،ترجمه محمد حسین زوار کعبه،تهران،سوره مهر.

این کتاب هـمان طور که از نامش پیداست خاطرات پزشک اسیر عراقی از روزهای جنگ تحمیلی و اسارت است.

فراتر از رویداد.

مهدی فندرسکی،قم،نشرشهاب الدین.

«فراتر از رویداد»با بررسی هشت موضوع راهبردی دفاع مقدس در هـشت فـصل،گوشه ای از ابـعاد تجاوز رژیم بعثیعراق و بصیرت و آگاهی رزمندگان را در دفاع مقدس کاویدهاست.این کتاب بـه اهـتمام موسسه روایت سیره شهدا و باحمایت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس قم منتشر شده است.

فرزندان ایرانیم.

داوود امیریان،تهران،سوره مـهر.این کـتاب قـصه جبهه رفتن یک عده نوجوان با زبان طنزو هزار ماجرایی است کـه در مـسیر بـرای آن ها اتفاق می افتد.

قصه فرماندهان.

جمعی از نویسندگان،تهران،سوره مهر و شاهد.

وقتی می خواهیم از سرزمینی بهتر بدانیم باید قصه آدم هایش را بخوانیم.اگرچه می دانیم برگ برگ تـاریخ شرح حـماسه های مـردم این سرزمین است،اما شاید هیچ دورانی را مثل سال های دفاع مقدس تجربه نکرده باشند.انگار فرماندهان در ایـن سـال ها به تنها چیزی که فکرنمی کردند پاداش های دنیوی بود.نه ملالی به سینه داشتند و نـه حـرف های عـجیب و غریب می زدند.باور کردنی نیست که گاه تا آخرین لحظات زندگی برای عده ای ناشناس باقیمی ماندند.قصه فـرماندهان مـجموعه ای است که توسط دفترادبیات و هنر دفاع مقدس تهیه شده و پس از شهید باکریبه فرماندهان دیـگر از قـبیل شـهید همت،بروجردی،خرازیزین الدین،متوسلیان و...می پردازد.

کردستان.

مصطفی چمران،تهران،دفتر نشرفرهنگ اسلامی.

این کتاب حاوی یادداشت ها و متن سخنرانی های دکتر چمران درباره کردستان است.بخش عمده و مـهم کـتاب،نوشته های اصلی شهید چمران درباره حوادث شهر بحران زده پاوه است که متاسفانه ناتمام مـانده است.

کمپ 18.

محمد رضـا درویـش/علی احمدی/علیاصغر رباط جزی،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.1372(چاپ اول).

این کتاب خاطرات سه رزمنده(که نامشان در بالا آمده)با عنوان های کـمپ 18،هـشت سـال در(اردوگاه)قفص و اردوگاه پاسداران است.درویش در طول 5 اسارت جزءمفقود الاثرها بود.

گاه شمار حملات شیمیایی عراق،

محمد باقرنیک خواه بـهرامی،تهران،انتشارات شـکیب(پژوهشگاه علومو معارف دفاع مقدس).

این کتاب با نام کامل«گاه شمار حملات شیمیایی عراقدر هشت سال دفاع مقدس»با معرفی انـواع سـلاح های شیمیایی،تاریخچه حملات شیمیایی در جنگ های جهانی وجنگ عراق علیه ایران را آورده است.

گزارش یک بازجویی.

مرتضی بشیری،تهران،انتشارات حوزه هـنری سـازمان تبلیغات اسلامی.1369(چاپاول)

این کتاب گزارش بازویی از یکی از افسران عـالی رتبه اسیر عـراقی،سرهنگ دوم نـیروی مخصوص و فرمانده تیپ کماندویی سپاه هفتم،الجشعمی است.

لابه لای سنگرها.

مهتاب دارنده،تهران،بنیاد حـفظ آثار و نـشر ارزش های دفاع مقدس،1389.

«لابه لای سنگرها»خاطرات خواندنی و گاه منحصربه فردعبد الرضا خالدی رزمنده و عکاس دفاع مقدس اسـت کـه به قلم همسرش به رشته تـحریر درآمـده است.

مجموعه بینش و نیایش.

مصطفی چـمران،تهران،دفتر نـشر فـرهنگ اسلامی

این کتاب شامل یک مقاله و متن یـک سـخنرانی از رازونیازهای عاشقانه دکتر مصطفی چمران است.آخرین یادداشت از جمله نیایش های همیشه خواندنی و پرسوز سردار رشـید اسـت که قبل از شهادت در ماشین نوشته اسـت.او در آن از تک تک اعضا و جوارح خـود عـذرخواهی می کند و حلالیت می طلبد و به آنها مـژده می دهد که تا لحظاتی دیگر به آرامش ابدی می رسد.

مقوله ها و مقاله ها(1 و 2).

محمد قاسم فروغی جهرمی،تهران،بنیاد حفظ آثار و نـشر ارزش‌های دفاع مقدس،1389.

اثر حاضر به بررسی مجموعه مـقالات و نـشست هایی دربـارهخاطره شعر،داستان،زندگی نامه داستانی اخـتصاص دارد.

در جـلد اول مؤلف به بررسی مـوضوعات خـاطره و شعر دفاع مقدس پرداخته است.

«ویژگی های مشترک شعر مقاومت در ادبیات ایران وجهان»عنوانی یکی از این مطلب است کـه در بـخشی از آن می خوانید:ادبیات مقاومت،بازتاب تعدادی دردهای مشترک میان جـوامع بـشری است کـه شـاعران بـه عنوان وجدان آگاهجوامع آن ها را فـریاد می زنند و یادکردشان جوشش ضمیرشاعران را به مضمونی مشترک بدل می کند.

میهن دوستی که در همه فطرت ها ودیـعه الهـی است،درشاعران با علقه ای ژرف تر و مستحکم تر از دسـتاویزهایمضمون پروری است.

مؤلف در جـلد دوم نـیز بـه هـمان سبک و شیوه جـلد اول البـته به موضوعات داستان و زندگی نامه داستانی پرداخته است.

مهران در تحولات جنگ ایران و عراق.

مهدی حاجی خداوردی خان،تهران،مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس.1389(چاپ اول).

حماسه آزادسازی مهران بـا بـهره گیری مـحقق و نویسنده اشاز انبوه اسناد و مدارک دست اول و اختصاصی مـرکزاسناد و تـحقیقات دفـاع مـقدس،اندک مـنابع عـمومی قابل دسترس و تحقیقات تکمیلی دیگری از جمله مصاحبه بافرماندهان و مسئولان یگان های منطقه مهران به نگارش درآمده است.اسناد مرکز با شرکت محققان و راویان«مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ»در جلسات طراحی وبرنامه ریزی عملیات ها،حضور در مـناطق عملیاتی در جریانآماده سازی عملیات ها و حضور در میدان های نبرد و همراهی با فرماندهان هدایت کننده عملیات ها جمع آوری شده است(نویسنده خود نیز از جمله آن ها بوده است).

نامه های فهیمه.

فهیمه باباییان پور،به اهتمام علیرضا کمره ای،تهران،سوره مهر.

این کتاب یادداشت های فهیمه باباییان پور و نامه های ویبه همسر شهیدش غـلامرضا صـادق زاده طی سال های1360 تا 1366 است.فهیمه با درک عرفانی و متعالی که از حیات دنیا،انقلاب و شهادت دارد نامه ها و یادداشت هایی تکان دهنده را ثبت کرده،به گونه ای که خواننده را به حسرتوامی دارد.

نبرد در الوک.

محمود جوان بخت،تهران،سوره مهر.کتاب حاضر خاطرات داستانی جعفر جهروتی زاده است که محمود جـوان بخت آن را تـهیه و تدوین کرده است.جعفرجهروتی زاده سال ها فرمانده یکی از یگان های پارتیزانیبود که چندین عملیات مهم و خطرناک را در پشت جبههعراقی ها فرماندهی کرد.نبردهای پارتیزانی در جنگ هشتساله با عراق کـه بـیشتر در کوهستان ها و شهرهای مرزی عراق در شمال رخ مـی دهد کـمتر در خاطرات رزمندگان آندوران دیده می شود،به همین دلیل خاطرات جهروتی زاده ازاین بحث یک استثناست؛گرچه ردپای او را در جنوب وعملیات های مختلف هم می شود دید.

نبردهای شرق کارون

(به روایت فرماندهان).سید علیبنی لوحی/هادی مرادپیری/محسن مـحمدی،تهران،مرکزمطالعات و تـحقیقات جنگ،1379(چاپ اول).

این نوشتار که بـا نـظارت سردار سید یحیی صفوی و گروه علمی ایشان متشکل از جمعی از سرداران دفاع مقدس مسیر پژوهش

را پیموده به خامه قلم سرداران نگارنده(که نامشان در ابتدا آمده)سپرده شده،درپی آن است تا ابعاد پیروزی های درخشان رزمندگان اسلام را به همراه نتایج و دسـتاوردهای مـقاومت مردمو رزمندگان در شرق کارون و اطراف آبادان و خرمشهر نشاندهد.با«عملیات ثامن الائمه»(پس از عملیات فرمانده کل قوادر جبهه دار خوین)محاصره آبادان شکست.ایران در پایان اینعملیات موفق و امیدبخش،متاسفانه 5 تن از فرماندهان رده بالارا که برای ارائه گزارش این عـملیات بـه حضرت امـام عازم تهرانبودند.در اثر سقوط هواپیمای سی-130 از دست داد.

نقاط قوت و ضعف ارتش عراق در جنگ تحمیلی.

مرتضی بشیری،تهران،انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی،1370(چاپ اول)

این اثـر همان طور که از عنوانش پیداست به نقاط قوت وضعف ارتش عراق در پنـج بـخش مـی پردازد.عوامل تقویت روحیه در نیروهای عراق در دو بعد عروبت(دفاع از ملتعرب)و گسترش روابط سیاسی با کشورهای جهان،مدیریت و رسته توجیه سیاسی و نقش آن در سـیاست گذاری ارتـشعراق(نقاط قوت و ضعف)،فرار در ارتش عراق،خودآزاری در ارتش عراق و سرانجام تسلیحات در ارتش عراق عناوین بخش هایند.

هرکسی کار خودش.

رحیم مخدومی،تهران،سوره مـهر.این کـتاب بـه مشاغل جبهه می پردازد؛گردان پیاده و وظایف آن،آر.پی.جی زن،بی سیم چی و...

نیمه پنهان ماه

(مجموعه).تهران،روایت فتح.از این مجموعه که خاطرات سرداران شهید به روایـت همسراست تا به حال خاطرات مصطفی چمران،محمد ابراهیمهمت،حمید باکری،اسماعیل دقایقی،عباس بابایی و...منتشر شـده است.

همپای صاعقه.

حسین بهزاد-گل علی بابایی،تهران،حوزه هـنری سـازمان تبلیغات اسلامی(دفتر ادبیاتو هنر مقاومت)،1379(چاپ اول).

«همپای صاعقه»کتاب یکم از مجموعه«حماسه 27»استکه در آن از انتشار 6 جلدی مجموعه خبر داده شده است.جلدیکم این مجموعه که کارنامه تاریخی و نظامی لشکر 27 مکانیزهمحمد رسول اللّه(ص)را مدون می سازد مشتمل است بر:1-نگاهی گـذرا به حوادث و اتفاقات کشور در یکساله اول جنگ.2-تغییر استراتژی دفاعی قوای انقلاب و اتخاذ تاکتیک هات جدید سازمان رزم مدافعان اسلامی در پایان سال نخستجنگ.3-چگونگی تشکیل تیپ 27 محمد رسول اللّه(ص)دربهمن 1360 4-بازنگری تفصیلی عملکرد تیپ 27 از بدو تأسیس،شرکت در عملیات بزرگ فـتح المـبین و پیکار پیروزمند الی بیت المقدس و...

همسفر خورشید.

به کوشش علی تاجدینی،مرکزفرهنگی نشر قبله.

«همسفر خورشید»یادنامه سالگرد شهادت شهید آوینی،کتاب کامل و جامعی درباره این شهید است.

هنگ سوم.

دکتر مجتبی الحسینی،ترجمهمحمد حسین زوار کعبه،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی،1370(چاپ اول).

این کتاب خـاطرات یـک پزشک اسیر عراقی است که بنابراظهارات خود وی برخلاف اعتقادات و تمایل شخصی دراین جنگ به نفع رژیم عراق شرکت کرده و پس از تحمل دو سال مصیبت و دربدری به میل خود از صحنه جنگ خارج شـده و ایـن خاطرات را به رشته تحریر درآورده است تاسندی بر مظلومیت ملت و انقلاب اسلامی ایران باشد.وی از خداوند متعال پذیرش توبه اش را خواستار شده است.

یاد ایام

(دو جلد).حمید داوودآبادی،تهران،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی،1374.

یاد ایام،«یاد»پدیدآورنده اثر از«ایام»حضور در جبهه های جنگ تـحمیلی اسـت؛از شـوق و شتاب ایام نوجوانی و دستکاری شناسنامه و سـال تـولد بـرای حضور در وادی خون و خطر تاحضور در عملیات های بیت المقدس،رمضان،مسلم بن عقیل و...و کربلای 5 که آخرین حضور وی در عملیات است و اثر با بغض فروخورده نویسنده و شـوق نـاکام او-دور از جـبهه-در تمنایحضور پایان می یابد،اما مجموعه سطوری از اوراق آن ایام اللّه رافراروی دیـدگان اهـل معرفت می گذارد.

یک روز تا چزابه.

سید علی بنی لوحی،تهران،موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر-1378(چاپ اول).«یک روز تا چزابه»خاطرات ده ساعت حضور در دامنهتپه های رملی در اولین روز عملیات طـریق القـدس اسـت که در 1360/9/8 برای آزادسازی بستان انجام گرفت و اینخطه پس از 434 روز اشغال نظامی دشـمن،به آغوش ایران اسلامی بازگشت.نویسنده این اثر(سید علی بنی لوحی)خوددر این عملیات حضور فعال و مؤثری داشته است.

یکشنبه آخر.

معصومه رامهرمزی،تهران،سوره مهر.دختری 14 ساله که در آبـادان زنـدگی مـی کند و در ایام محاصره آبادان به امدادگری می پردازد.روایتی خواندنی و پرکشش از بیست ماهه آغاز جـنگ تـحمیلی تا آزادی خرمشهر دارد.نزدیکی رخدادهای جنگ،ترکیب خاطرات به روایت داستانی،تصویرسازی رنگین از طبیعت مردمان جنوب و توصیف حالات را وی که معمولا بـا یـادکردی ازگـذشته و ایام کودکی وی همراه است حکایتی جذاب فراروی ما گذارده است.

لینک کوتاه :